Friday 2 February 2018

ပဌာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား

ပဌာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား


ပ႒ာန္းကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ အဘိဓမၼာ (၇)က်မ္းလံုးကိုလဲ နည္းနည္းစိစစ္ရမယ္ ၊ သတၱ သတၱာယ (၇) ခုကိုလဲ နည္းနည္းေတာ႔ ေရးဥိးမွ ေကာင္းမယ္ ။
ပ႒ာန္းကို စျပီးဆင္ျခင္တဲ႔ သမိုင္းေလးရယ္ ၊ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေလးေတြရယ္ ပါ သိရေတာ႔ ပိုေကာင္းပါမယ္။

ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရား အျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ -

(က) ပလႅကၤသတၱာဟ ။ ။ ဘုရားျဖစ္တဲ႔ ေနရာ (ပလႅင္)ထက္မွာပဲ ကဆုန္လျပည္႔ေက်ာ္ ( ၁ ) ရက္ေန႔မွ (၇) ရက္ေန႔အထိ မလႈပ္မရွား ဆက္ျပီး သီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ပထမေန႔ ၊ ေန႔အခါမွာ ဖလသမာပတ္ ၀င္စားျပီး ေနပါတယ္ ။ညအခါမွာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားေတာ္ၾကီးကို အႏုလံု ၊ ပဋိလံု သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေတာ္မူပါတယ္။ ” ယဒါဟေ၀ …” စေသာ ဥဒါန္း(၃) ဂါထာကို အသံမထြက္ဘဲ စိတ္ထဲမွ က်ဴးရင္႔ေတာ္မူပါတယ္။ (သတၱာဟ-၇-ရက္ )

(ခ) အနိမိသ သတၱာဟ။ ။ ေဗာဓိပင္ရဲ.အနီး အေရွ.ေျမာက္ ယြန္းယြန္း ၁၄-လံအကြာ ေနရာမွာ ကဆုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၈) ရက္ေန႔မွ (၁၄) ရက္ေန႔အထိ ၇-ရက္ ထပ္မံသီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ” ငါသည္ ပါရမီမ်ားျဖည္႔ခဲ႔ေသာေၾကာင္႕ ဤပလႅင္ထက္မွာ မာရ္ (၅)ပါးကိုေအာင္ျမင္ျပီး ဘုရားျဖစ္ခဲ႔ျပီ တကား ” ဟုဆင္ျခင္ကာ ေျဖာင္႔ေျဖာင္႔မတ္မတ္ ရပ္ေနေတာ္မူကာ အပရာဇိတ ပလႅင္ကို မမွိတ္ေသာ မ်က္စိျဖင္႔ (၇)ရက္လံုးၾကည္႔ရႈ၀မ္း ေျမာက္ေနေတာ္မူသည္ ။[ အ = မ ၊ နိမိသ = မ်က္စိမွိတ္သည္ , အနိမိသ = မ်က္စိမမွိတ္ဘဲ ]

(ဂ) (ရတနာ) စကၤမ သတၱာဟ။ ။ ေနာက္တခါ ကဆုန္လကြယ္ေန႔မွ နယုန္လဆန္း (၆) ရက္ေန႔အထိ ၇-ရက္ တြင္ ေဗာဓိပင္ပလႅင္ နဲ႔ အနိမိသဌာန အၾကား ၊ ေဗာဓိပင္၏ ေျမာက္ဘက္၌ စၾကၤံၾကြကာ ထပ္မံသီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ဒီေနရာမွာ နတ္ေတြက “….ရွင္ေဂါတမသည္ ေဗာဓိပလႅင္၌ တပ္မက္ေနေသးသည္ ၊ ဘုရားစင္စစ္မျဖစ္ေသး ” ..ယံုမွားသံသယျဖစ္ၾကသည္။ ထိုယံုမွားေပ်ာက္ေစရန္ ေရအစံု ၊ မီးအစံု ယမကျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူပါတယ္။ စၾကၤံၾကြရင္း တရားဆင္ျခင္၊ဖလသမပတ္ ၀င္စားေသာေၾကာင္႔ ” စကၤမ သတၱာဟ “ေခၚသည္။

(ဃ) ရတနာဃရ သတၱာဟ။ ။ ေဗာဓိပင္၏ အေနာက္ေျမာက္ ၁၀-လံ အကြာတြင္ နတ္မ်ားဖန္ဆင္းပူေဇာ္ေသာ ရတနာေရြွအိမ္ထက္၌ နယုန္လဆန္း (၆) ရက္ေန႔မွ (၁၃)ရက္အထိ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ ကို ဆင္ျခင္ေနေတာ္မူပါတယ္။အဘိဓမၼာ ေရွးဦး (၆)က်မ္းကိုဆင္ျခင္ရာတြင္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးျခင္း မရွိေသးပါ ။ေနာက္ဆံုး ပဌာန္းေဒသနာေတာ္ၾကီးကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ေတာ္မူေသာအခါမွသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ (၆)သြယ္ ကြန္႔ျမဴးကာ နတ္၊ျဗဟၼာတို႔သည္လည္း ေျခေတာ္ရင္းမွာ ဦးခိုက္ၾကကုန္၏ ။

(၁) နီလ = ညိဳေမွာင္ေသာအေရာင္ ( ဆံပင္ ၊ေမြးညွင္း မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၂)ပီတ =ေရႊေရာင္ (အသားနဲ႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၃)ေလာဟိတ = အနီေရာင္ ( အေသြးအသားထဲမွ ႏွင္႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၄)ၾသဒါတ = အျဖဴေရာင္ ( အရိုးေတာ္မ်ား ၊ သြားေတာ္ စြယ္ေတာ္မ်ား ႏွင္႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၅)မဥၨိ႒ = ညိဳေမာင္းေသာ အေရာင္ ( ခႏၶာ အစိတ္အပိုင္း ၾကီးငယ္မွ ထြက္သည္) (၆)ပဘႆရ =ျပိဳးျပိဳးပ်က္ပ်က္ အေရာင္ ( ခႏၶာ အစိတ္အပိုင္း ၾကီးငယ္မွ ထြက္သည္) တဆက္တည္း မွာ သတိရလာတာေလး ေျပာဥိးမယ္။ ဒီ ေရာင္ျခည္ေတာ္ (၆)ပါးကိူပဲ ၁၉၅၀ ၊ေမလ မွာက်င္းပတဲ႔ ကိုလံဘို ကမၻာ႔ဗုဒၶညီလာခံမွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာ႔ အလံ အျဖစ္ တီထြင္ သတ္မွတ္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အလံေတာ္မွာ အေရာင္ (၅) မ်ိဳးပ ဲပါပါတယ္။ ပဘႆရ ဆိုတဲ႔ ျပိဳးျပိဳးပ်က္ပ်က္ အေရာင္ သည္ က်န္ အေရာင္ ၅ မ်ိဳးမွာ အက်ံဳး၀င္ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။

နီလ ဆိုတဲ႔ ညိဳေမွာင္ေသာ အေရာင္ဆိုတာ အနီးစပ္ဆံုး အျပာေရာင္ အျဖစ္ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ အေရာင္နဲ႔ ဆိုင္တဲ႔ ဘာသာျပန္ကြဲလြဲမႈေတြကို ျမန္မာနဲ႔ သီဟိုဠ္ ဆရာေတာ္ေတြ ျပန္ညွိရပါတယ္။ မဥၨိ႒ ဆိုတဲ႔ ညိဳေမာင္းေသာ အေရာင္ ၊ မရမ္းေစ႔ေရာင္ ကို လိေမၼာ္ေရာင္လို႔ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာ႔ အလံမွာ (၅)ေရာင္ ရွိေနပါတယ္။ နီလ = Universal Compassion ၊ Loving kindness, peace and universal compassion .. မဟာကရုဏာေတာ္ ပီတ = The Middle Path ၊ avoiding extremes, emptiness မဇိၥဳမ ပဋိပဒါ လမ္းစဥ္ ေလာဟိတ = The blessings of practice - achievement, wisdom, virtue, fortune and dignity မဂၤလာတရား ၾသဒါတ = The purity of Dharma - leading to liberation, outside of time or space ၀ိသုဒၶိ ၊ ၀ိမုတၱိ တရား မဥၨိ႒ = The Buddha’s teachings - wisdom ပညာ ပဘႆရ = အေပၚ (၅)မ်ိဳးေပါင္းထားျခင္း ..တို႔ ျဖစ္တယ္ ဆိုပါေတာ႔ ။

(င) အဇပါလသတၱာဟ ( ဆိတ္ေက်ာင္း ေညာင္ပင္) ။ ။ ေဗာဓိပင္ ရဲ. အေရွ. (၃၂)လံ အကြာမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ နယုန္လဆန္း (၁၄)ရက္ေန႔မွနယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၅)ရက္အထိ (၇)ရက္ျဖစ္ပါတယ္။ မာရ္နတ္ရဲ. သမီး (၃) ေယာက္ ( တဏွာ ၊အရတီ ၊ရာဂါ ) က ဘုရားရွင္ကို မိန္းမမာယာျဖင္႔ ျဖားေယာင္းဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ႔ၾကပါတယ္။ ( မိန္းကေလးေတြ ဘုရားရွင္ကိုေတာင္ မာယာနဲ႔ လွည္႔စားခ်င္ေသးတာ ပုထုဇဥ္ ပုရိသ ေတြကေတာ႔ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ၊ ဘာမွကိုေျပာလို႔ မေကာင္းပါဘူး ။ ) ဒီ ဆိတ္ေက်ာင္း ေညာင္ပင္ မွာပဲ ဟုန္ဟုန္က ပုဏၰားက အဘယ္သူကို ျဗဟၼာဏ မည္ပါသလဲ လို႔ ေမးေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ ဒီေနရာမွာပဲ သတၱ၀ါေတြကို တရားေဟာဖို႔ စျပီး စီစဥ္ဆံုးျဖတ္ေတာ္မူပါတယ္ ။

(စ) မုစလိႏၵ သတၱာဟ ( မုစလိႏၵာအိုင္၀ယ္ နဂါးပါးျပင္းေအာက္ဌာန) ။ ေဗာဓိပင္ ရဲ. အေရွ.ေတာင္ (၁၅)လံ အကြာ မွာ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၆)ရက္ေန႔မွ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၂)ရက္ထိ ျဖစ္ပါတယ္ ။ဒီမွာ ေျပာင္းေရြ.သီတင္းသံုးစဥ္မွာ အခါမဲ႔ မိုးရြာခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ မုစလိႏၵာအိုင္ နဂါးမင္းဟာ တန္ခိုးနဲ႔ လိုတာကို ဖန္ဆင္းႏိုင္ေပမယ္္႔ သူရဲ. ပကတိ ကိုယ္ေတာ္နဲ႔သာ ပါးျပင္းမိုးျပီး ရာသီဥတုဒဏ္ကေန ကာကြယ္ပူေဇာ္ခဲ႔ပါတယ္။နဂါးမင္းအား သတၱ၀ါေတြကို မျငင္းဆဲဖို႔ ေဒါသကို ထိန္းဖို႔ ၊ ငါ ဟူေသာ မာန္မာန ကို ခြာဖို. ဆံုးမေတာ္မူပါတယ္။

(ဆ) ရာဇာယတန သတၱာဟ (လင္းလြန္းပင္ )။ ။ေဗာဓိပင္ ရဲ.ေတာင္ဘက္ (၄၀)လံ အကြာ..[ (၁၁)လံ ဟု စာမွာရွိေပမဲ႔ ဗုဒၶဂါယာမွာ လက္ေတြ႔အားျဖင္႔ (၄၀) လံ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ] နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၃)ရက္မွ ၀ါဆိုလဆန္း ( ၄)ရက္ေန႔ အထိ (၇) ရက္ ပတ္လံုး သမာပတ္ ၀င္စား ပါတယ္ ။ (၇) ရက္ျပည္႔တဲ႔ မနက္မွာ သိၾကားမင္းက တဇုသီး ၊ တံပူေတြ ဆပ္ကပ္ပါတယ္။ ကိုယ္လက္သန္႔စင္ အေပါ႔ ၊ အေလးသြားျပီး (၄၉)ရက္တာ ပင္ပန္းခဲ႔ရသမွ်ကို သည္းခံေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီ႔ေန႔ ဘုရားရွင္ အစာအာဟာရမွီ၀ဲရန္ လိုအပ္ ေနခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၊ ရာမညတိုင္း ၊ ဥကၠလာ ဇနပုဒ္ ၊ေပါကၠရ၀တၱီ ဇနပုဒ္ တို႔မွ ကုန္သည္ညီေနာင္ တဖုႆ၊ဘလႅိက မွ မုန္႔က်စ္ဆုပ္ ဆပ္ကပ္ပါတယ္။ (ေျပာရရင္ မ်ားတယ္ ။ စိတ္၀င္စားစရာျဖစ္လို႔ သီတဂူဆရာေတာ္ ရဲ႔ တဖုႆ၊ဘလႅိကညီေနာင္တရား နာပါေလ ။ ) ဒီကုန္သည္ညီေနာင္ ကပ္တဲ႔ ဆြမ္းကို လက္ခံဖို႔ စတုမဟာရာဇ္ နတ္မင္းၾကီး (၄)ပါးမွ သပိတ္ (၄)လံုး တျပိဳင္တည္းကပ္လွဴၾကရာ ဘုရားရွင္က အဓိဌာန္နဲ႔ (၁)လံုးတည္းျဖစ္ေစျပီး အလွဴခံပါတယ္။ ( ဒီသပိတ္ေတာ္ကို အခုေခတ္မွာပါ ဖူးရရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပဲေနာ္ ) ။ ကုန္သည္ညီေနာင္ ကို သံဃာမရွိေသးတဲ႔ အတြက္ ေဒြ၀ါစိက သရဏဂံု (၂)ပါး ပဲ ေပးပါတယ္။ဆံေတာ္ (၈)ဆူ စြန္.ေတာ္မူပါတယ္ ။ ဒီဆံေတာ္ေတြကို ေရႊတိဂံုေစတီမွာ ဌာပနာျပဳပါတယ္။
<!-- / message -->

အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္း။
အဘိဓမၼာ ႏွင့္ အဘိဓမၼတၳမည္ပံု ။
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းလံုးသည္ အဘိဓမၼာ မည္၏။ စိတ္,ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ ၄-ပါးသည္ အဘိဓမၼတၳ မည္၏။

အဘိဓမၼာသမိုင္း ႏွင့္ အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္း
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္း
(အေပၚမွာေဖာ္ျပျပီးသားပါပဲ)

ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရား အျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ သတၱဌာန စံေတာ္မူရာ နယုန္လဆန္း ၇-ရက္ေန႔မွ ၁၃ ရက္ေန႔ထိတြင္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္၏ အေနာက္ေျမာက္အရပ္၌ နတ္တို႔ဖန္ဆင္း လွဴဒါန္းအပ္ေသာ ရတနာေရႊအိမ္ (ရတနာဃရ) တြင္ သီတင္းသံုးေတာ္မူၿပီး အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို သံုးသပ္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူသည္။

အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္း

ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပထမ၀ါကို မိဂဒါ၀ုန္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး ဒုတိယ၀ါ၊ တတိယ၀ါ၊ စတုတၳ၀ါတို႔ကို ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္း၊ ပဥၥမ၀ါကို ေ၀သာလီျပည္၊ ဆ႒၀ါကို မကုဠေတာင္ စသည့္ ေနရာဌာနမ်ား၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူသည္။ သတၱမ၀ါကို တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ သႏၱဳႆိတ နတ္သားကို အမွဴးထား၍ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကို ၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုး အသံမစဲ ေဟာေတာ္မူသည္။

အက်ယ္နည္း

မယ္ေတာ္ကို ေက်းဇူးဆပ္လိုျခင္း၊ မိဘေက်းဇူးကို သတၱ၀ါတို႔နားလည္ေစလိုျခင္း၊ အဘိဓမၼာတရားကို အစအဆံုး တထိုင္တည္း ေဟာၾကားလိုျခင္း၊ အစ အဆံုး တထိုင္တည္းေဟာမွ နာၾကားရေသာ တရားနာတို႔ အက်ဳိးထူး ရႏိုင္ျခင္း၊ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္၏ က်ယ္၀န္းနက္နဲမႈကို သိေစလိုျခင္း၊ လူတို႔သက္တမ္းႏွင့္ သံုးလေလာက္ေဟာမွ ကုန္ႏိုင္မည့္ တရားျဖစ္သည့္အတြက္ လူတို႔႔ ဣရိယာပုထ္ျဖင့္ ေဟာသူေရာ နာသူပါ မေနႏိုင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အဘိဓမၼာအက်ယ္နည္း ( ၀ိတၳာရနယ ) ကို တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္၌ ေဟာရျခင္းျဖစ္သည္။

အက်ဥ္းနည္း

ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူသားျဖစ္ေတာ္မူသည့္အတြက္ ဆြမ္းခံျခင္း ဆြမ္းစားျခင္း ေရခ်ဳိးသန္႔စင္ျခင္း စသည္ ျပဳလုပ္ရန္ နိမၼိတ႐ုပ္ပြားေတာ္ကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းၿပီး လူ႔ျပည္သို႔ ၾကြေတာ္မူရာတြင္ ဟိမ၀ႏၱာစႏၵကူးေတာ၌ ေန႔သန္႔စင္ (အနားယူ)ေတာ္မူသည္။ ထို စႏၵကူးေတာတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ၀တ္ႀကီး၀တ္ငယ္ ျပဳစုခစားခိုက္ ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္သာရိပုတၱရာအား အက်ဥ္းခ်ဳပ္နည္း ( သေခၤပနယ ) ကို ေဟာေတာ္မူသည္။

မက်ဥ္းမက်ယ္နည္း

ရွင္သာရိပုတၱရာက ျမတ္စြာဘုရား ေဟာခဲ့သည့္ အက်ဥ္းနည္းကို တပည့္ ရဟန္းငါးရာတို႔အား မက်ဥ္းမက်ယ္ နည္း ( နာတိ၀တၳာရ-နာတိသေခၤပနယ )ျဖင့္ ျပန္လည္ ပို႔ခ်ေတာ္မူသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ ထိုပို႔ခ်ခ်က္အား ျမတ္စြာဘုရားထံေမွာက္၌ ျပန္လည္တင္ျပ အစစ္ေဆးခံရာ ျမတ္စြာဘုရားက နားေထာင္၍ လက္ခံအတည္ျပဳ ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ႀကီးသည္ ခုနစ္၀ါေျမာက္ျဖစ္ေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၉ ခု ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္မွ သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔ထိ ၃-လအတြင္း နည္း ၃-နည္းျဖင့္ လူ႔ျပည္-နတ္ၿပည္ တျပိဳင္တည္း ေပၚထြန္းခဲ့ေလသည္။ ( ဒီေနရာမွာ ဒီအဘိဓမၼာတရားကို ညီေတာ္အာနႏၵာကိုလည္း ျမတ္စြာဘုရားျပန္ေဟာသြားမယ္ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္။ အာနႏၵာရဲ႔ ပန္ဆုရွိေနျပီးသား ၊ ဘုရားကလဲ ကတိေပးျပီးသား ျဖစ္ေနတာကိုး။ )

အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အလ်က္အားျဖင္႔ေတာ႔ -

၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း
ဓမၼ-တရား၊ သဂၤဏီ-ေရတြက္ျခင္း၊
ပရမတၳတရားမ်ားကို ေရတြက္ေပါင္း႐ံုးျပေသာ က်မ္းျဖစ္သည္။
ထိုသုိ႔ ေပါင္း႐ံုးျပရာတြင္ ဦးစြာ ေခါင္းစဥ္ မာတိကာမ်ားကို ေဟာၾကားၿပီးမွ ထိုမာတိကာမ်ားအလိုက္ အဓိပၸါယ္ အက်ယ္ကို ဆက္လက္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။

၂။ ၀ိဘဂၤ (၀ိဘင္းက်မ္း)၀ိဘဂၤ-အက်ယ္ေ၀ဖန္ေဟာျခင္း။
ဓမၼသဂၤဏီတြင္ စုေပါင္းေရတြက္ခဲ့သည့္ ပရမတၳတရားမ်ားကို ၁၈-ပိုင္းခြဲၿပီး နည္း ၃-နည္းျဖင့္ အက်ယ္ေ၀ဖန္ ေဟာၾကားသည့္ က်မ္းျဖစ္သည္။
နည္း ၃-နည္း မွာ ..
- တရားနာပုဂၢိဳလ္တိုင္း အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္ေသာ သုတၱန္ေ၀ဖန္နည္း (သုတၱႏၱဘာဇနီယနယ)
- အထက္တန္း တရားနာပုဂၢိဳလ္မ်ားသာ နားလည္ႏိုင္ေသာ အဘိဓမၼာေ၀ဖန္နည္း (အဘိဓမၼာဘာဇနီယနယ)
- တရားနာရာတြင္ အလြန္ထိေရာက္ေသာ အေမးအေျဖနည္း (ပဥွာပုစၦကနယ) တို႔ျဖစ္သည္။

၃။ ဓာတုကထာက်မ္း
ခႏၶာ အာယတန ဓာတ္ တို႔ျဖင့္ ေ၀ဖန္ေဟာၾကားေသာက်မ္းျဖစ္သည္။
႐ုပ္ နာမ္ ၂-ပါးကိုပင္ ခႏၶာ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အာယတန ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဓာတ္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေခၚသည္။ ထိုတြင္ ဓာတ္သည္ ခႏၶာ, အာယတန တို႔ထက္ အေရအတြက္အားျဖင့္ မ်ားေသာေၾကာင့္ ဓာတ္ကို ေခါင္းတည္ၿပီး ‘ဓာတုကထာ’ ဟု ေခၚရျခင္းျဖစ္သည္။ ဓမၼသဂၤဏီ၊ ၀ိဘင္းတို႔၌ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ပရမတၳတရားမ်ားကို ခႏၶာနည္း၊ ဓာတ္နည္း၊ အာယတနနည္းတို႔ျဖင့္ ေ၀ဖန္ ေဟာၾကားထားသည္။

၄။ ပုဂၢလပညတၱိ (ပုဂၢလပညတ္က်မ္း)
အထက္ပါ ၃-က်မ္းကို ေဟာၾကားစဥ္တြင္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ စိတ္၌ ေလာကတြင္ ပရမတၳဓမၼမ်ားသာ အေရးပါၿပီး ပညတ္တရားေတြက အေရးမပါဘူးလား ပရမတၳတရားေတြသာ ရွိၿပီး ပညတ္တရားေတြဆိုေတာ မရွိေတာ့ဘူးလား စသျဖင့္ သံသယ၀င္လာၾကသည္။ ထိုသံသယမ်ားကို ေျဖေဖ်ာက္ေတာ္မူရန္ ပုဂၢိဳလ္ ပညတ္မ်ားကို ေဟာၾကားသည့္ ပုဂၢလပညတ္က်မ္းကို ေဟာေတာ္မူသည္။

၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္း
ကထာ-အယူအဆ ၀ါဒေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာစကား၊ ၀တၳဳ-ထိုစကား (တရား) မ်ားတည္ရာ။ အယူအဆ ၀ါဒေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဟာျပေသာက်မ္း ျဖစ္သည္။ ေဟာၾကားၿပီးျဖစ္ေသာ အထက္ပါ ၄-က်မ္းႏွင့္ ေဟာလတၱံ႕ ျဖစ္ေသာ ယမိုက္က်မ္း၊ ပ႒ာန္းက်မ္း တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀ိ၀ါဒျဖစ္လာလွ်င္ အမွန္အမွား ခြဲျခားႏိုင္ရန္ မွတ္ေက်ာက္သဖြယ္ ျဖစ္ေသာ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။

၆။ ယမက (ယမိုက္က်မ္း)ယမက-အစံု (တစံု)။
- အႏုေလာမ (အႏုလံု)
- ပဋိေလာမ (ပဋိလံု) အားျဖင့္တစံု၊
- ပုစၦာ (အေမး) - ၀ိသဇၹနာ (အေျဖ) အားျဖင့္တစံု၊
- သႏၷိ႒ာန္ (ဆံုးျဖတ္ျခင္း)
- သံသယ (ယံုမွားျခင္း) အားျဖင့္ တစံု၊
စသျဖင့္ ပရမတၳတရားမ်ားကို အစံုလိုက္ အစံုလိုက္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ က်မ္းျဖစ္သည္။

၇။ ပ႒ာန (ပ႒ာန္းက်မ္း)ပ-အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ဌာန-အေၾကာင္းတရား။
အေၾကာင္းတရား အမ်ဳိးမ်ဳိး (ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္ အမ်ဳိးမ်ဳိး) တို႔ကို ေဟာေတာ္မူေသာက်မ္း ျဖစ္သည္။
ဓမၼသဂၤဏီ စေသာ အထက္ပါ ၆-က်မ္းကို ၂၄-ပစၥည္းျဖင့္ စက္လွည့္ၿပီး ဉာဏ္ေတာ္က်က္စား ေဟာၾကားထားသည္။ ပ႒ာန္းက်မ္းႀကီးကို ေဟာၾကားေတာ္မူရာ၌ ဥေဒၵသ (အက်ဥ္း)၊ နိေဒၵသ (အက်ယ္)၊ ပဋိနိေဒၵသ (ထပ္ဆင့္အက်ယ္) တို႔ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။ ***

(ကိုးကား ။ ။ သာကီႏြယ္၏ အဘိဓမၼာက်င့္စဥ္မွ)
———————

လက္ရွိ ပိဋကတ္ (၃)ပံု ျမန္မာျပန္မွာက ဓာတုကထာက်မ္း၊ ယမိုက္က်မ္း နဲ႔ ပ႒ာန္းက်မ္း မပါေသးဘူး ။ ဒါေၾကာင္႔ အကိုတို႔ ေလ႔လာဖို႔ ခက္ေနေသးတယ္။ ဒီအျပင္ အ႒ကထာနဲ႔ ဋီကာ မပါဘဲနဲ႔ လဲ ေလ႔လာလို႔ မရဘူး။ ျမန္မာျပန္ကို ဖတ္ၾကည္႔ေပါ႔ ။ လက္ရွိမွာေတာ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ နဲ႔ အရွင္ေဆကိႏၵ (၂) ပါး ေတာ႔ ပ႒ာန္းကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတာရွိတယ္ ။

သင္တန္းအေနနဲ႔ တက္မွပဲ ပိုသိမယ္ ။ သင္တန္းကေတာ႔ မေမဒါ၀ီ ၊ ဓမၼဗ်ဴဟာ ေဒၚခင္လွတင္ ၊ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ တို႔ရဲ႔ သင္တန္း ေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ ေလ႔လာလို႔ ရတယ္။ အကိုၾကံဳ ရတဲ႔ အခက္အခဲတစ္ခုကေတာ႔ သူတို႔ ေ၀ေပးတဲ႔ လက္ကမ္းစာေစာင္ကို ကိုယ္က မရေတာ႔ ဘယ္စာမ်က္နွာမွာ ဘာကို ရွင္းေနတယ္ဆိုတာ ကို မသိပဲ ျဖစ္ေနရတာပဲ ။

အဘိဓမၼာ သင္တန္းမွာ မွတ္သားမိတာကေတာ႔ ၀ါတြင္း ( ၃ ) လ မွာ -
၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း ကို ( ၁၂ ) ရက္
၂။ ၀ိဘဂၤ (၀ိဘင္းက်မ္း)ကို ( ၁၂ ) ရက္
၃။ ဓာတုကထာက်မ္းကို ( ၆ ) ရက္
၄။ ပုဂၢလပညတၱိ (ပုဂၢလပညတ္က်မ္း)ကို ( ၇ ) ရက္
၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို ( ၈ ) ရက္
၆။ ယမက (ယမိုက္က်မ္း)ကို ( ၂၀ ) ရက္
၇။ ပ႒ာန (ပ႒ာန္းက်မ္း)ကို ( ၂၅ ) ရက္ ေဟာေတာ္မူခဲ႔သည္။ ရက္အမ်ားဆံုးေဟာ ရတယ္ဆိုတာ သတိထားပါ။

နတ္ျပည္မွာ ဘုရားရွင္ ရဲ႔ ႏႈတ္ထြက္စကားေျပာႏႈန္း ျမွင္႔ျပီးေဟာလို႔ရတာ ဟာလဲ အေၾကာင္းတစ္ခုလို႔ ဆိုပါတယ္။ သာမာန္လူ စကား (၁)ခြန္းေျပာရင္ အရွင္အာနႏၵာက (၈) ခြန္း ၊ ဘုရားရွင္က (၁၂၈) ခြန္းေျပာႏိုင္တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ပါရမီျဖည္႔စဥ္ ကာလတေလ်ာက္လံုး မုသား၀ါဒ( ၀စီဒုစရိုက္ -၄-ခုလံုးေပါ႔ ) ကို လံုး၀ မေျပာခဲ႔တဲ႔ သီလေကာင္းမႈေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္မွာ သြားေတာ္ (၄၀) ရွိတဲ႔ အျပင္ အသံရဲ႕ ၾကည္လင္ပီျပင္ျခင္း ၊ လိုအပ္သူကို သာ ၾကားေစျခင္း စေသာ ေကာင္းက်ိဳးေတြပါ ရေစပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္ တြက္ၾကည္႔တာကေတာ႔ လူ့ျပည္ (၁၀၀) ႏွစ္ = တာ၀တိသာ(၁) ရက္… (ယမိုက္က်မ္း-အရ)လူ့ျပည္ (၁) ႏွစ္ = လူ့ျပည္ (၁၂) လ = တာ၀တိသာ ( ၀.၂၄ ) နာရီ လူ့ျပည္ (၃) လ = တာ၀တိသာ ( ၀.၀၆ ) နာရီ = တာ၀တိသာ (၃.၆) မိနစ္ နတ္ေတြအတြက္ေတာ႔ (၃.၆) မိနစ္ ပဲၾကာပါတယ္ ။ သူတို႔ရဲ႔ အခ်ိန္အတုိင္းအတာေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔န႔ဲ ေရတြက္ပံု တူရင္ေပါ႔ ေလ။ (၆၀) မိနစ္ = (၁)နာရီေတြ ဘာေတြ၊ မရွိရင္ေတာ႔ ဒီလိုတြက္လို႔ မရႏိုင္ဘူးေပါ႔ ။

ဒါေတြက ပ႒ာန္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေတြေပါ႔ ။ မဆိုင္တာေတြပါ ပါေနေပမယ္႔ ဗဟုသုတရစရာေတြပါ။
———

ပ႒ာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား ။ ။

ပ႒ာန္း = ပ + ဌာန
ပ = အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ
ဌာန = အေၾကာင္း (ဒီေနရာမွာ စာလံုးေပါင္းမူကြဲေနတာ သတိထားမိပါတယ္။ ႒ နဲ႔ ဌ ျဖစ္ပါတယ္။ စာအုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပ႒ာန္း ကို ႒ နဲ႔ ေဖာ္ျပျပီးေတာ႔ ဌာန လို႔ ျပန္ခြဲတာကိုေတာ႔ ဌ နဲ႔ပဲ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာစာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္းမွာ ၾကည္႔ေတာ႔ ႒ = ဋ + ဌ လို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပ+ဌာန ကို သီဟိုဠ္ ပါဠိ ျပင္လိုက္ေတာ႔ ပ႒ာန္း လို႔သာ ျမန္မာ အကၡရာနဲ႔ ေရးရမယ္ဆိုပါတယ္။ ပဌာန္း လို႔ မေရးၾကရပါဘူး။ အေရးမၾကီးလွေပမယ္႔ အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆိုမႈ လြဲသြားမွာစိုးလို႔ သတိထားမိပါတယ္။ ) ။

ေနာက္ အမည္တစ္မ်ိဳးကေတာ႔ - အနႏၱနယ သမႏၱ ပ႒ာန္းက်မ္း = အနႏၱနယ + သမႏၱ အနႏၱနယ = အဆံုးမရွိေသာက်မ္း သမႏၱ = ထက္၀န္းက်င္အဆံုးမရွိေသာ နည္းလမ္းတို႔ျဖင္႔ တန္ဆာဆင္ထားေသာ ထက္၀န္းက်င္ ျပည႔္စံုေသာက်မ္း လို႔ေခၚၾကပါတယ္။ ဒီေတာ႔ ပ႒ာန္း ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္း တရားမ်ားကို ေလ႔လာေဟာၾကားတဲ႔ တရားေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကၾကီးမွာ ပညတ္သေဘာအရ သတၱေလာက ၊ ၾသကာသ ေလာက ၊ သခၤါရ ေလာက ရယ္လို႔ (၃)မ်ိဳးရွိပါမယ္။ ဒီေလာကေတြကို ပရမတ္အားျဖင္႔ ခြဲစိတ္ရင္ေတာ႔ ရုပ္ နဲ႔ နာမ္ ( ၂ ) ပါးပဲ ရွိပါမယ္။ ဒီအထဲမွာမွ အၾကမ္းအားျဖင္႔ နာမ္ ကို ထပ္ခြဲေတာ႔ စိတ္ နဲ႔ေစတသိတ္ (၂)မ်ိဳး ထပ္ ရွိမယ္။ ဒီေတာ႔ သက္ရွိမွန္သမွ်မွာ ရုပ္နဲ႔ နာမ္ ( တနည္း ) ရုပ္ ၊ စိတ္ ၊ ေစတသိတ္ တို႔ ရွိေနျပီး ၊ သက္မဲ႔မွာေတာ႔ ရုပ္သာလွ်င္ ရွိပါမယ္။ ေလာကၾကီးမွာ ရွိတဲ႔ နိယာမတရား(၅)ပါးနဲ႔ ထိေတြ႔တဲ႔ အခါ အခ်ိဳ႔ေသာ သက္မဲ႔မ်ားဟာ သက္ရွိအလား ထင္မွတ္မွားရပါတယ္။ ေမြးဖြားတယ္ ၊ ၾကီးရင္႔တယ္ ၊ အိုေဟာင္းလာတယ္ ၊ မ်ိဳးပြားတယ္ ၊ ေသေၾကပ်က္စီးတယ္ သေဘာေတြ တူေနၾကလို႔ သက္မဲ႔ ကို သက္ရွိ အျဖစ္ အယူမွားတာေတြ ရွိခဲ႔ ၊ ရွိေနၾကတယ္။ အထင္ရွားဆံုးကေတာ႔ သစ္ပင္ေတြေပါ႔ ။

ေနာက္တစ္ခ်က္ ဒီ ေလာက (၃)ပါးမွာ အ၀ိဇၹာနဲ႔ တဏွာ ကို အရင္းခံျပီး ဥပါဒါန္ ၊ ကံ (သခၤါရ) နဲ႔ အာဟာရ ေတြ ေထာက္ပံ႔ တည္ေပးေနသမွ်ကေတာ႔ သတၱေလာက က သတၱ၀ါေတြဟာ ၾသကာသေလာကထဲက ဘံု အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ က်င္လည္ေနၾကရမွာပါပဲ ။ ဒီလို ဒုကၡေတြ ေမြးလိုက္၊ေသလိုက္နဲ႔ လည္ေနတာကို သံသရာလို႔ ေခၚတာပါပဲ ။ ဒီလို လူျဖစ္လိုက္ ၊ နတ္ျဖစ္လိုက္ ၊ တိရ စၦာန္ ျဖစ္လိုက္ ၊ အပယ္ေရာက္လိုက္၊ ငရဲက်လိုက္ျဖစ္ေနတာေတြဟာ ကုိယ္ ျပဳဖူးတဲ႔ အေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင္႔ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္တန္ခိုးရွင္တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ဖန္တီးေပးေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အေၾကာင္းတရား ရွိခဲ႔ လို႔ ဒီလို အက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို တိတိက်က် ပိုင္းျခားေဟာထားတာကေတာ႔ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ ပါပဲ ။

ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ရဲ႕ ညဥ္႔ဦးယံမွာ ေရွးက ခႏၶာ စဥ္ကို ျပန္ေအာက္ေမ႔ သိရွိႏိုင္ေသာ ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိ ဥာဏ္ ၊သန္းေခါင္ယံမွာ နတ္မ်က္စိနဲ႔ တူတဲ႔ ဒိဗၺစကၡဳႈဥာဏ္ေတြကို ရရွိျပီးေတာ႕ အာသ၀ကၡာဥာဏ္ လို႔ ေခၚတဲ႔ ေဗာဓိဥာဏ္ကို အလြယ္တကူ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ဘာမွားေနလဲ ဆိုျပီး ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိ ဥာဏ္ နဲ႔ ေရွး ဘုရားေတြကို ျပန္ ၾကည္႔ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေရွးေရွးကပြင္႔ေတာ္မူျပီးေသာ ဘုရားရွင္အားလံုးဟာ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ ကို ဆင္ျခင္ျပီးမွသာ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၾကေၾကာင္း သိေတာ္မူျပီး အႏုေလာမ ၊ ပဋိေလာမ အားျဖင္႔ ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔လဲ မိုးေသာက္ယံမွာ အာသ၀ကၡယဥာဏ္ လို႔ ေခၚတဲ႔ ေဗာဓိဥာဏ္ကို ရရွိျပီး ဗုဒၶ အျဖစ္ေရာက္ေတာ္မူပါတယ္။

ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ဆိုတာကလည္း ခႏၶာဥာဏ္ေရာက္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ေဟာရ ၊ေရးရမယ္ဆိုရင္ ခက္လြန္း ၊ ပရိယာယ္ မ်ားလြန္းလို႔ ၀ိသုဒၶမဂ္ အ႒ကထာကို စီရင္ေရးသားတဲ႔ အရွင္ဗုဒၶေဃာသ ကိုယ္ေတာ္ ၾကီး ကေတာင္ သမုဒၵရာျပင္က်ယ္ ေရပင္လယ္မွာ ယုန္သူငယ္ ေျခေထာက္လို႔ မမီႏိုင္သလိုပဲလို႔ ညည္းေတာ္မူခဲ႔ရပါတယ္။ ဘုရားရွင္ေတာင္ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို ဆင္ျခင္ျပီးမွ ဘုရားျဖစ္တယ္ဆိုေတာ႔ ကေန႔ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလိုသူ ၀ိပႆနာ ေယာဂီတိုင္း ၀ိပႆနာက်င္႔စဥ္ ၊ သစၥာတရား နဲ႔ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို ယွဥ္တြဲ သြားမွသာ လမ္းမွန္မယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ပရိညာ (၃) ပါး ရွိတဲ႔ အထဲမွာ ဥာတပရိညာ နဲ႔ ဒိ႒ိျဖဳတ္မႈကို ေရွ႕တန္းတင္ရပါမယ္။ တိရဏ ပရိဥာကို ေရွ႔တန္းတင္ပါက ေရွ႔ေနာက္လြဲျပီး တရားမရျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို နားမလည္ပါက ဒိ႒ိကို ဥာတပရိညာ (အသိ) နဲ႔ ေတာင္ ခြာမရေတာ႔ပါဘူး။ ဒီေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မိစၦာ ဒိ႒ိေတြ ျဖစ္ေနၾကဦးမွာေပါ႔ ။ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို နားလည္ရင္ေတာ႔ အေဟတုက ၊ နတၳိက ၊ အကိရိယ ဟူေသာ နိယတ မိစၦာ ဒိ႒ိ (၃)ပါးမွ စျပီး အားလံုး (၆၂)ပါးေသာ မိစၦာ ဒိ႒ိမ်ားကို ဥာတပရိညာ (အသိ) နဲ႔ ကင္းစင္ေစပါမယ္ ။ ပိဋကတ္ေတာ္ေတြမွာ ရွိတဲ႔ အျခားအျခားေသာ သုတၱာန္ မ်ား ၊ ဓမၼမ်ားကို တဦးတေယာက္က ၀င္ေရးသြားခဲ႔တာ လို႔ ေျပာရင္ ေျပာႏိုင္လိမ္႔မယ္။ အျငင္းပြားစရာ ရွိႏိုင္တယ္။ သစၥာတရား ၊ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ နဲ႔ ပ႒ာန္း ကိုေတာ႔ မည္သူမွ် ၾကား၀င္ စဥ္းစားႏိုင္ေသာ တရားမဟုတ္ပါ ။ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္နဲ႔ ေဖာ္ထုတ္ေဟာေျပာခဲ႔ေသာ တရားစစ္စစ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေခတ္ အဆက္ဆက္ ေထာက္ခံခဲ႔ၾကပါတယ္။

ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ က အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္ႏြယ္မႈကို ျပတယ္ ။ ဒီအေၾကာင္္းေတြ ေၾကာင္႔ ဒီ အက်ိဳး ေပၚလာတယ္ ၊ ဒီအေၾကာင္းမရွိရင္ ဒီအက်ိဳးအေပၚဘူး။ ဒီအေၾကာင္းခ်ဳပ္ရင္ ဒီအက်ိဳးခ်ဳပ္မယ္။ စသည္ျဖင္႔ ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတယ္။ သုတၱန္ ေဒသနာ နည္းနဲ႔ေဟာ ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ အက်ိဳးျဖစ္ေနတာေတြကေတာ႔ သိပါျပီ။ ဒီအက်ိဳးေပါင္းစံုကို ျဖစ္ေစတဲ႔ အေၾကာင္းတရား ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႔ စြမ္းအင္ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲဆိုတာကိုေတာ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ပ႒ာန္းမွာ ေဟာၾကားပါတယ္။ ပ႒ာန္းကိုေတာ႔ အဘိဓမၼာနည္း နဲ႔ ပရမတၱ တိတိက်က် ခြဲျခားျပီးေဟာပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းတရား လို႔ အဓိပၸါယ္အားျဖင္႔လဲ ေပၚလြင္လာပါတယ္။

ပ႒ာန္းကို္(၃)မ်ိဳးခြဲေလ႔လာၾကပါတယ္။
(၁) အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ား
(၂) ကုသိုလ္တရား ၊ အကုသိုလ္တရားမ်ား ကိုဖန္တီးျခင္း
(၃) ကုသိုလ္တရား ၊ အကုသိုလ္တရားမ်ားမွ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္စဥ္မ်ား ဖန္တီးျခင္း ။ အေၾကာင္းတရားေပါင္းမ်ားစြာထဲက အထင္ရွားဆံုး ေရြးထုတ္တဲ႔အခါ (၂၄)ပါးထြက္လာပါတယ္။ အျခားေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားကိုပါ ေပါင္းရင္ အမ်ားၾကီး ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ဟာ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္နဲ႔ သာ ျပီးျပည္႔စံုေအာင္ သိႏိုင္ပါမယ္။

ဒီေတာ႔ ေလးနက္က်ယ္ျပန္႔မႈ အရ ပ႒ာန္းက်မ္းကို္(၃)မ်ိဳးခြဲၾကပါတယ္ ။
(၁) အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ
(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ
(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ ဆိုျပီး ခြဲပါတယ္။

(၁)အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ ဆိုတာ အရမ္းကို က်ယ္ျပန္႔လြန္းတယ္ ၊ ျမတ္စြာဘုရား တာ၀တိသာမွာ ေဟာတဲ႔ အျပည္႔အစံုပ႒ာန္း ျဖစ္တယ္။

(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ ဆိုတာ အလြန္က်ဥ္းတဲ႔ေဒသနာ နတ္ျပည္မွာ အသံမစဲ တရားေဟာေနရာကေန နိမၼိတရုပ္ပြားေတာ္ကို တရားဆက္ေဟာေနေစျပီး လူသားစစ္စစ္ဘုရားရွင္ ခႏၵာ၀န္ေဆာင္ဖို႔ လူျပည္ကိုဆင္းျပီး ၀တ္ျပဳတဲ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာကို ေဟာတဲ႔ ေဒသနာေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ (ျဖစ္စဥ္ကို အေရွ႕မွာ ေရးျပီးပါျပီ ၊ ျပန္ဖတ္လိုက္ပါ) ။ အလြန္အတိုခ်ဳပ္ေဟာေပမယ္႔ အရွင္သာရိပုတၱရာက နည္းေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ တန္ဆာဆင္ျပီး အက်ယ္သိႏိုင္ပါတယ္။

(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ ကေတာ႔ မက်ဥ္းလြန္း ၊ မက်ယ္လြန္းေသာ တရားေတာ္လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒါကေတာ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာက မိမိတပည္႔ ရဟန္း (၅၀၀)ကို ့ျပန္ေဟာတဲ႔ တရားျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာမွာ သင္ၾကားေဟာေျပာေနတဲ႔ ပ႒ာန္းဟာ အရွင္သာရိပုတၱရာက ျပန္ေဟာတဲ႔ မက်ဥ္းလြန္း ၊ မက်ယ္လြန္းေသာ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘုရားရွင္ပ႒ာန္းကို ေဟာပံု၊ေဟာနည္းကလည္း (၃)မ်ိဳးရွိပါတယ္။

(၁) ပု စၦာ ၀ါရ = အေမး
ျမတ္စြာဘုရားေဟာတဲ႔ ပ႒ာန္းဟာ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ျပန္႔သလဲဆိုရင္ အေမးပုစၦာေပါင္း ၄၀၄၉၄ ကုေဋ ၊ ( ၈ ) သန္း၊ ( ၅ )သိန္း ၊ ( ၃ )ေသာင္း ၊ ( ၃ )ေထာင္ ၊ ( ၂ ) ရာ ၊( ၄ )ဆယ္႔ ( ၈ ) ရွစ္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အေမးပု စၦာေပါင္း ဂဏာန္းျဖင္႔ - (၄၀၄၉၄ ၈၅၃ ၃၂၄၈) ပု စၦာ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ႔ လူတစ္ေယာက္က တစ္ေန႔ကို အေမးပု စၦာေပါင္း တစ္သိန္း (၁၀၀ ၀၀၀) ကို ရြတ္ျပီး ဘုရားရွင္ကို ပူေဇာ္မယ္ဆိုရင္ ( ပ႒ာန္းတစ္ခုတည္းေနာ္၊ အဘိဓမၼာ (၇) က်မ္းလံုးထဲက မဟုတ္ဘူး) အဲဒီလူ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀၀ ရြတ္မွာ အေမးပုစၦာေတြ ကုန္ႏိုင္မယ္လို႔ က်မ္းျပဳ ဆရာေတာ္ေတြ တင္စားေရးသားၾကတယ္။ ဒီအေမးပုစၦာေတြကို ပုံႏွိပ္မယ္ဆိုရင္လည္း စာရြတ္ေလာက္မွာ မဟုတ္ဘူးတဲ႔ ။

(၂) ၀ိသဇၹနာ၀ါရ = အေျဖ အေမးေတာင္ ဒီေလာက္မ်ားတာ အေျဖကေတာ႔ ေျပာမေနေတာ႔ဘူး။

(၃) သခ်ာၤ ၀ါရ = သရုပ္ခြဲ သရုပ္ခြဲျပီး ခ်ဲ႕ ဦးမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ။

ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းကို မဟာ ပကရဏက်မ္း လို႔လဲေခၚတယ္။ မဟာ = ၾကီးက်ယ္ ပကရဏ = ခမ္းနားခန္႕ ျငား ဒါေၾကာင္႔လဲ သံဃာယနာေတြမွာ ပ႒ာန္းကို အတိုဆံုးခ်ဳပ္ျပီးသာ ခ်န္ျပီးတင္ပါတယ္။

(၃)မ်ိဳးအားျဖင္႔ ခြဲျခားေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။-
ပစၥယုေဒၵသ = ပစၥယ + ဥေဒသ = ပစၥည္း + အက်ဥ္း ေ၀ဖန္ျခင္း
ပစၥယနိေဒၵသ = ပစၥယ + နိေဒၵသ = ပစၥည္း + အက်ယ္ ေ၀ဖန္ျခင္း
ပရိ နိေဒၵသ = ပ႒ာန္းကို အက်ယ္ ေ၀ဖန္ျခင္း ။

သံဃာယနာဆ႒မူအရ ကိုပဲ အက်ယ္ေ၀ဖန္မယ္ဆိုရင္ အေမးပုစၦာ တစ္ခုကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ုျပန္႔ ရွင္းလင္းေျဖၾကားႏိုင္ဖို႔ က်မ္း ( ၃၀ ) အုပ္ ၊ ရြက္ေရ ( ၄၀၀၀ )ေက်ာ္ ရိုက္မွ ရမယ္။ အေမး ကုေဋ (၄၀၀၀၀)ေက်ာ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ႔ဘူး။ ပ႒ာန္းအက်ယ္ကို အသံမစဲ ပူေဇာ္ၾကေတာ႔ ဆရာေတာ္ေတြက ပ၊ပ၊ပ ၊လ၊လ၊လ စသည္ အတိုေတြကို ရြတ္သြားၾကတာရွိတယ္။ ဒါကို ျမဳပ္ျပီးဆိုတာ ၊ ညွိဳ႔တယ္လို႔လဲ ေျပာၾကတယ္။ အက်ယ္သိခ်င္ ေဖာ္ျပီးၾကည္႔ရမယ္လို႔ ဆိုလိုတယ္။

အဲဒီလို မတရားခ်ဳံ႕ ထားတဲ႔ ဟာေတာင္ ပ႒ာန္းက (၅)က်မ္းရွိတယ္ ။ (၅) အုပ္ေပါ႔ ၊စာမ်က္ႏွာ - ၂၆၄၀ ရွိတယ္။ အခ်ိန္ (၁၃၂)နာရီရြတ္ရမယ္။ က်မ္းၾကီးအေနနဲ႔ ကေတာ႔ ပ႒ာန္းက်မ္းၾကီး (၄)မ်ိဳး ရွိပါတယ္။

၁- ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း
၂- ဓမၼပစၥနီယပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း
၃- ဓမၼာႏုေလာမ ပစၥနီယပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆က်မ္း
၄- ဓမၼပစၥနီယာႏုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း ဆိုျပီး ေဟာပံု ေဟာနည္းအရ က်မ္း (၄)မ်ိဳးရွိပါတယ္္ ။

ဒီေတာ႔ အားလံုးက အက်ဥ္းအားျဖင္႔ (၂၄ )က်မ္း ရွိတယ္။ ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း ကို အက်ယ္အားျဖင္႔ ဒီလို ျပန္ခြဲႏိုင္ပါတယ္ ။

၁- ဓမၼာႏုုေလာမ တိက ၂၂ ၊
၂- ဓမၼာႏုုေလာမ ဒုက ၁၀၀ ၊
၃- ဓမၼာႏုုေလာမ ဒုက တိက ၆၆၀၀ ၊
၄- ဓမၼာႏုုေလာမ တိက ဒုက ၄၄၀၀ ၊
၅- ဓမၼာႏုုေလာမ တိကတိက ၁၃၈၆ ၊
၆- ဒုက ဒုက ၁၉၈၀၀ဆိုျပီး ရွိျပန္တယ္ ။

ဒါေၾကာင္႔ အက်ယ္ မွာ ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္းအတြက္ ၃၂၃၀၈က်မ္း ျဖစ္ျပန္တယ္။
ဒီေတာ႔ ျပည္႔ျပည္႔စံုစံု ေလ႔လာဖို႔ အက်ဥ္းခ်ည္းပဲ ၆ * ၄ = ၂၄ က်မ္း ၊
အက်ယ္အားျဖင္႔ ၃၂၃၀၈ * ၄ ဆိုေတာ႔ အားလံုး ၁၂၉၂၃၂ က်မ္း ရွိမယ္။ ၾကည္႔ပါဦး ၊ဘယ္ေလာက္မ်ားတယ္ဆိုတာ ၊ ဘယ္လိုမ်ား အကုန္ေလ႔လာႏိုင္မလဲ ။
အင္မတန္ကို ဥာဏ္ၾကီးသူေတြ ပဲ နာၾကားႏုိင္တဲ႔ တရားေတာ္ၾကီးပါပဲ ။

ပ႒ာန္းရဲ႔ နက္နဲမႈမွာလဲ (၄)မ်ိဳးရွိျပန္တယ္။ ဂမၻီရ (၄) မ်ိဳး လို႔ ေခၚပါတယ္ ။
ဓမၼ ဂမၻီရ =ေ၀ါဟာရ စကားလံုးနက္နဲျခင္း
အတၳ ဂမၻီရ = အနက္အဓိပၸါယ္ နက္နဲျခင္း
ေဒသနာ ဂမၻီရ =ေဟာပံုေဟာနည္း နက္နဲျခင္း
ပဋိေ၀ဒ ဂမၻီရ = ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္မႈ နက္နဲျခင္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ ကိုနာၾကားျပီးခ်ိန္မွာေတာ႔ နတ္ ျဗဟၼာ ကုေဋ ( ၈၀ ၀၀၀ ) ကြ်တ္တမ္း၀င္ ၊ လူျပည္က ရဟန္း ၅၀၀ - ရဟႏၱာ ျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အျခားသာဓကေတြနဲ႔ ပ႒ာန္းဘာလို႔ တန္ခိုးၾကီးရေၾကာင္းကိုေတာ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ရဲ႔ အေျချပဳပ႒ာန္းစာအုပ္မွာ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။

ရြတ္ဆိုျခင္းမွာေတာ႔ အသံကို အမ်ားနဲ႔ဆိုရင္လဲ အားလံုး ညီ ေအာင္ ၊ ပီ ေအာင္ ၊ ၾကည္ေအာင္ ရြတ္ဆိုမွ အက်ိဳးပိုမ်ားမယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ (ဥပမာ - ပစၥေယာ = ပ်စ္စေယာ မဟုတ္ -် အသံ မပါေစရ ၊၊ ရ (လွ်ာလိပ္) နဲ႔ ယ အသံခြဲ ၊ အင္ညမင္ည ၊ ႆ = နိႆယ = နိတ္သယ ၊ အ-ရူပ (ခြဲျပီးရြတ္) ၊ အ-၀ိဂတ ၊ အိန္ဒရိယ စသည္ ) ေဟတု စတဲ႔ ပစၥည္း တစ္ခုျခင္းေတြကိုေတာ႔ မေရးေတာ႔ဘူး။ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ နဲ႔ အရွင္ေဆကိႏၵ (၂) ပါး ေတာ႔ ပ႒ာန္းကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတာ စာအုပ္နဲ႔ တရားေတာ္ေတြ ရွိတယ္ ၊ ဓမၼဗ်ဴဟာ ေဒၚခင္လွတင္ ၊ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ တို႔ရဲ႔ တရားေတြ ရွိမယ္။

ေဆြးေႏြးခ်င္တာရွိေသးရင္ေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္ ထပ္ရွာျပီး ေရးေပးပါမယ္။

ခ်မ္းသာၾကပါေစ ။

Tuesday 10 October 2017

ကုသိုလ္နဲ႔ေနမယ္


Sunday, August 21, 2011

ရေဝႏြယ္အသစ္


ေဆးရိုးသည္ရဲ ႔ နိဒါန္း

ဘုန္းဘုန္းရေ၀ႏြယ္က ဒီေဆာင္းပါးကို ပို႔ရင္း ဇင္ပံုျပင္ေလးရွာေပးရပံုအေၾကာင္း နိဒါန္းေရးပါဆိုလို႔ စာေရးဖို႔ပ်င္းေနတဲ့ကၽြန္ေတာ္ ျခစ္ကုတ္ျပီး နိဒါန္းေရးလိုက္ပါသည္။

မႏွစ္က ကၽြန္ေတာ့္ဆိုဒ္မွာ ဘုန္းဘုန္းရဲ ႔ စိတ္ညစ္ရင္ေရခ်ိဳးပါ ဆိုတဲ့စာအုပ္ထဲက က်န္ရွိေနတဲ့သက္တမ္းကို ဘယ္လိုေနမလဲ ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးကို ကူးျပီးပို႔စ္တင္ျဖစ္ပါတယ္။ ပို႔စ္အေပၚမွာ ဇင္ပံုျပင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ နိဒါန္းေလးနဲနဲ ေရးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကို အေမရိကားၾကြလားရင္း ဘုန္းဘုန္းကိုယ္တိုင္က ဖတ္မိသြားရာကေန ဘုန္းဘုန္းႏွင့္ ဖုန္းေျပာျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဘုန္းဘုန္းက ေဆာင္းပါးေရးခ်င္တာရွိလို႔ ဇင္ပံုျပင္ရွာေပးပါလို႔ ေျပာလာပါတယ္။ ဘုန္းဘုန္းက သူမွတ္ထားဖူးတဲ့ ပံုျပင္အေၾကာင္းအရာကို ကၽြန္ေတာ့္ကိုေျပာျပျပီး အဲဒါကို မူရင္း ရွာေပးဖို႔ပါ။

တကယ္ေတာ့ ေခါင္းစဥ္လည္း ေသေသခ်ာခ်ာမသိ၊ ပါ၀င္တဲ့အေၾကာင္းအရာလည္း အတိအက်မသိတဲ့ ပံုျပင္တစ္ပုဒ္ကိုု အြန္လိုင္းမွာရွာရတာ သိပ္မလြယ္လွပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိမယ့္ အဂၤလိပ္စာလံုးေတြ လိုက္ရိုက္ၾကည့္ျပီးရွာတာရယ္၊ ေနာက္ ဇင္ပံုုျပင္ေတြရွိတတ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ ေခါင္းစဥ္ေတြလိုက္ဖတ္ၾကည့္ျပီး ရွာလိုက္ေတာ့ ဘုန္းဘုန္းရွာခိုင္းတဲ့ ပံုျပင္ကို ေတြ႔ပါေတာ့တယ္။ ေတြ႔ျပန္ေတာ့လည္း Version ေတြက နဲနဲစီကြဲေနတာမို႔ ဘုန္းဘုန္းဆီကို ေလးပုဒ္ေလာက္ ေရြးျပီး သင့္ေလွ်ာ္ရာကို သံုးဖို႔ ပို႔ေပးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္လည္း ဆိုဒ္မွာ တင္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္း ဘုန္းဘုန္းသာ အေမရိကားကျပန္သာၾကြသြားတယ္။ ဘုန္းဘုန္းေဆာင္းပါးအေၾကာင္း ဘာမွမၾကားရေတာ့လို႔ ေမ့သလိုေတာင္ျဖစ္ေနပါျပီ။ တစ္ေန႔က ဘုန္းဘုန္းက အြန္လိုင္းကေန ေဆာင္းပါးေရးျပီးျပီ၊ စာရိုက္ျပီးရင္ ပို႔လိုက္မယ္လို႔ ေျပာမွ မႏွစ္က ကိစၥ ေခါင္းထဲျပန္သတိရမိပါေတာ့တယ္။

ဘုန္းဘုန္းရဲ ႔ေဆာင္းပါး ကၽြန္ေတာ္ဖတ္ရတာကေတာ့ တကယ့္ကို တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပါပဲ။ အခုတေလာ အကုသိုလ္အေတြးေတြႏွင့္ လံုးလည္ခ်ာလည္လိုက္ေနလို႔ ေကာင္းႏိုးရာရာတရားေတာ္ေတြ လိုက္ရွာနာေနရင္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ဘုန္းဘုန္းေဆာင္းပါးက ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ အားေဆးတစ္ခြက္ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။

အခုလို ေဆာင္းပါးကို ဦးဦးဖ်ားဖ်ားဖတ္ခြင့္ျပဳ၊ ျပန္လည္ေ၀မွ်ခြင့္ျပဳတဲ့ ဘုန္းဘုန္းရေ၀ႏြယ္ (အင္းမ) ႏွင့္ စာမ်က္ႏွာေတြအမ်ားၾကီးကို ေမတၱာေတြအမ်ားၾကီးႏွင့္ရိုက္ေပးတဲ့ ဘုန္းဘုန္းဦးသီရိႏၵ (http://www.ashinsirinda.com/) တို႔ကို တပည့္ေတာ္ ရိုေသေက်းဇူးတင္စြာျဖင့္ ေျခေတာ္ဦးခိုက္ကန္ေတာ့လိုက္ပါတယ္ အရွင္ျမတ္တို႔ဘုရား။

ရိုေသစြာျဖင့္
၀ိမုတၱိသုခ
21.08.2011

*********************************************

“ရေဝႏြယ္အသစ္”

      တစ္ခါတုန္းက လူသုံးေယာက္ လမ္းေလွ်ာက္လာရင္း  ေတာင္ကုန္းထိပ္မွာ မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္  ရပ္ေနတာကုိ လွမ္းျမင္ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ သုံးေယာက္ထဲက တစ္ေယာက္က“သူ  ရႈခင္းေတြ ၾကည့္ေနတာ ထင္တယ္”လုိ႔ ေျပာလုိက္ပါတယ္။ ဒုတိယ တစ္ေယာက္က “မဟုတ္ပါဘူး၊ တုိ႔ကို ေစာင့္ေနတာ ထင္တယ္”လုိ႔ ေျပာလုိက္ပါတယ္။ တတိယ  တစ္ေယာက္က “မဟုတ္ဘူး၊ ေလေကာင္းေလသန္႔ ရႈေနတာ ထင္တယ္”လုိ႔ ေျပာလုိက္ပါတယ္။ အေျဖမညီၾကဘဲ ေတာင္ကုန္းေပၚ သုံးေယာက္ တက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေတာင္ကုန္းေပၚ ေရာက္ေတာ့ ပထမ တစ္ေယာက္က စၿပီေမးပါတယ္။

“ ရႈခင္းေတြၾကည့္ေနတာလား?”
“ မဟုတ္ပါဘူး”
ဒုတိယတစ္ေယာက္ ထပ္ေမးျပန္ပါတယ္
“တုိ႔ကုိ ေစာင့္ေနတာလား?”
“မဟုတ္ပါဘူး”
တတိယတစ္ေယာက္က ထပ္ေမးျပန္ပါတယ္
“ ေလေကာင္းေလသန္႔ရႈေနတာလား?”
“မဟုတ္ပါဘူး”
ဒီေတာ့သုံးေယာက္သားၿပိဳင္တူေမးလုိက္ပါတယ္။
“ဒါျဖင့္ ဘာလုပ္ေနတာလဲ?”
“ရပ္ေနတာပါ”
(ဇင္ပုံဝတၳဳ)
သူေျပာတဲ့ စကားေလးက ရုိးရုိးေလးပါပဲ၊ “ရပ္ေနတာပါ”တဲ့။ ျဖတ္သြား ျဖတ္လာသူ လူအမ်ိဳးမ်ိဳး  ေတြ႔ၾကရင္လည္း ပုံဝတၳဳထဲက သုံးေယာက္နည္းတူ ထင္ျမင္ခ်က္မ်ိဳးစုံ ေပးေနၾကဦးမွာပါ။ ရပ္ေနတာကုိ  သိသူက နည္းနည္း ရယ္ပါ။ ရပ္ေနတာကုိ သိလုိက္သူဟာ နိဗၺာန္ကုိ ဦးတည္ေနသလုိ လက္ရွိမွာလည္း  အကုသုိလ္ကင္းေနတာပါ။
     ျမတ္စြာဘုရားက ဘေဒၵကရတၱသုတ္မွာ “အတိတ္ေဟာင္းကုိ လည္းမျပန္နဲ႔၊ အနာဂတ္ သစ္ကုိလည္း မႀကံနဲ႔၊ ျဖစ္ခုိက္ရုပ္နာမ္ ပစၥဳပၸန္၊ အမွန္ မလြတ္ေအာင္ ရႈမွတ္ပါ”လုိ႔ ေဟာေတာ္မူထားပါတယ္။ အတိတ္ဆုိတာ ၿပီးခဲ့ၿပီးပါၿပီ၊ ဘာမွလုပ္လုိ႔ မရေတာ့ပါဘူး။ အနာဂတ္ ဆုိတာလည္း ေရာက္မလာေသးတဲ့  အတြက္ အသုံးခ်လုိ႔ မရျပန္ပါဘူး။ တကယ္ အလုပ္လုပ္ရမွာက ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္ပါ။ စာေရးသူရဲ့အသိ မိသားစုထဲက ေခြ်းမေလး တစ္ေယာက္ဟာ စိတ္ေနစိတ္ထား လည္းေကာင္း၊ ေယာကၡမေတြ အေပၚမွာ လည္းေကာင္း၊ လုပ္ရည္ကုိင္ရည္ လည္းရွိ၊ ဒါေပမယ့္ အလုပ္ေတြမွားၿပီး  အထဲကုိဝင္သြားရပါတယ္။ သမီးတစ္ေယာက္လုိ ခ်စ္ရတဲ့ေခြ်းမ အထဲကုိဝင္သြားရေတာ့  အားလုံးက စိတ္မေကာင္းၾကပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ထမင္းစားဝုိင္းမွာ တစ္ေယာက္လုိေနေတာ့ ပုိသတိရၾကပါတယ္။ တစ္ေယာက္မ်က္နွာ  တစ္ေယာက္ ၾကည့္ၿပီး ထမင္းကုိလည္း ဆက္မစားႏုိင္ၾကေတာ့ပါဘူး။ တစ္ရက္လည္းမဟုတ္  နွစ္ရက္ လည္းမဟုတ္ ရက္ဆက္ေတြ မ်ားလာေတာ့ တူတစ္ေယာက္လုပ္တဲ့သူက “ဘုရားေဟာ အတုိင္း  ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္ ရႈစားၾက တာေပါ့”လုိ႔ ထေျပာပါသတဲ့။ ေနာက္ရက္ေတြမွာလည္း  ထမင္းဝုိင္း ထုိင္လုိက္တာနဲ႔ “ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္”လုိ႔ သတိေပးစားၾကပါသတဲ့။ တကယ္လည္း ဟုတ္ပါတယ္။ အတိတ္၊ အနာဂတ္က ဘာမွလက္ေတြ႔လုပ္လုိ႔မရပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္ ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္မွာ ထမင္းစားေနတာ ဆုိေတာ့ ထမင္းစားေနတဲ့ အခ်ိန္ဟာ အေရးအႀကီးဆုံးပါပဲ။
     မနက္ အိပ္ရာထႏုိးရင္ ႏုိးတဲ့အခ်ိန္ဟာ အေရးအႀကီးဆုံးပါ။ မ်က္ႏွာသစ္ရင္ မ်က္ႏွာသစ္ခ်ိန္ဟာ အေရးႀကီး ဆုံးပါ၊ သြားတုိက္ရင္ သြားတုိက္ခ်ိန္ဟာ အေရးအႀကီးဆုံးပါ။ ေရအိမ္ဝင္ရင္ ေရအိမ္ဝင္ခ်ိန္ဟာ  အေရးအႀကီးဆုံး ပါပဲ။ သတိကုိ ပစၥဳပၸန္ တည့္တည့္မွာ ပဲထားတဲ့အတြက္ အကုသိုလ္ ကိေလသာ  စိတ္ေတြ ကင္းေနသလုိ ဘာေသာကမွလည္း ဝင္မလာေတာ့ပါဘူး။ ဝိပႆနာ မွာေတာ့  သမၸဇညအမွတ္=အေထြေထြအမွတ္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ တရား အားထုတ္ဖူးသူတုိင္း သိပါတယ္။ ဒီလုိပါပဲ  ရႏုိင္သေလာက္ ေလ့က်င့္ယူရမွာပါပဲ။
    ဒါေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္တည့္တည့္ကုိ လက္ကုိင္ယူထားရပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ အတိတ္ အေတြး ေတြကေတာ့ ဝင္ေနမွာပါပဲ။ အတိတ္ အေတြး ေတြထဲမွာ ပုထုဇဥ္အားေလွ်ာ္စြာ မွားခဲ့တဲ့အမွား ေတြလည္းပါမွာပါ။ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးရဲ့ ဝိပႆနာရႈနည္း ပထမတြဲ စာမ်က္နွာ ၃၂ မွာ--- “လူတုိ႔၏ ေ႕ရွအဖုိ႔က သီလပ်က္မႈသည္ ပဥၥာနႏၲရိယကံ၊ ဘိကၡဳနီဒူသနကံ၊ အရိယူပဝါဒကံမ်ား မဟုတ္လွ်င္ မဂ္ဖုိလ္ကုိ တားျမစ္တတ္ေသာ အႏၱရာယ္ မျဖစ္သည္သာတည္း။ ပဥၥာနႏၱရိယကံ၊ ဘိကၡနီဒူသနကံ၊  အရိယူပဝါဒကံ ျဖစ္လွ်င္ကား လူျဖစ္ေစ၊ ရဟန္းျဖစ္ေစ၊ ဤဘဝ၌ မဂ္ဖုိလ္ကုိ မရႏုိင္ေတာ့ၿပီ ” လုိ႔  မိန္႔မွာထားပါတယ္။
     ျမန္မာလုိရွင္းရွင္းေျပာရရင္ေတာ့ လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေ႕ရွပုိင္းမွာ သီလမစင္ၾကယ္ ခဲ့ေပမယ့္ ပဥၥာနႏၱရိယ ကံငါးပါးရယ္၊ ဘိကၡဳနီဒူသန ကံရယ္ (ဘိကၡဳနီဒူသန ကံဆုိတာ ဘိကၡဳနီမကုိ ဖ်က္ဆီးတာပါ။ ဒီေခတ္ မွာေတာ့  ဘိကၡဳနီဆုိတာ မရွိေတာ့ပါဘူး၊  အဆက္ျပတ္သြားပါၿပီ) အရိယူပဝါဒကံရယ္ (အရိယူပဝါဒကံဆုိတာ  အရိယာကုိ ျပစ္မွားတဲ့ကံပါ) ဒီကံ(၇)မ်ိဳးကုိ မက်ဴးလြန္ ရေသးဘူးဆုိရင္ မဂ္ဖုိလ္အႏၱရာယ္ကုိ မတားျမစ္ပါဘူးတဲ့။
    ဒါကုိေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ပုိၿပီးခုိင္မာသြားေအာင္  ဝတၳဳငါးပုဒ္နဲ႔ ေယာဂီေတြကုိ  အားေပးထားပါတယ္။ အားလုံးၾကားဖူး တဲ့ဝတၳဳေတြပါ။ အာရုံႏိႈးတဲ့အေနနဲ႔ ခပ္က်ဥ္းက်ဥ္း ျပန္ေျပာျပရေအာင္ပါ။
     ၁။ သႏၲတိအမတ္ႀကီး စစ္ပြဲႏုိင္လုိ႔ ပေသနဒီေကာသလ မင္းႀကီးက ခုႏွစ္ရက္ မင္းစည္းစိမ္ ေပးထားပါတယ္။ ခုႏွစ္ရက္ပတ္လုံး မူးေပေတေနပါတယ္။  သူသိပ္ခ်စ္ရတဲ့ မိန္းကေလး ေဖ်ာ္ေျဖရင္း ရုတ္တရက္ ေသသြားတဲ့ အတြက္ ျမတ္စြာဘုရားဆီက ဂါထာတစ္ပုဒ္နာၾကားၿပီး ရဟႏၱာ ျဖစ္သြားပါတယ္။ သႏၱတိအမတ္ႀကီးလည္း ေ႕ရွအဖုိ႔မွာ သီလမစင္ၾကယ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီေနရာမွာ တစ္ခ ုသတိထားရမွာက ဂါထာတစ္ပုဒ္ နာၾကားၿပီး ရဟႏၱာ ျဖစ္တယ္ဆုိေပမယ့္ ရုပ္နာမ္ေတြကုိ မရႈမွတ္ဘဲ သတိပ႒ာန္ေလးပါးကုိ မရႈမွတ္ဘဲ မဂ္ဖုိလ္ ရသြားတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ တရားနာစဥ္မွာပဲ ရုပ္  နာမ္ေတြကုိ ရႈမွတ္ၿပီး ဝိပႆနာဉာဏ္၊ မဂ္ဉာဏ္၊ ဖုိလ္ဉာဏ္ အဆင့္ဆင့္ ျဖစ္သြားတယ္ ဆုိတာကုိ  ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက ေသခ်ာ မွာထားပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ရႈမွတ္မႈ မပါဘဲနဲ႔ တရားထူး ရသြားၾကတာ  မဟုတ္ပါဘူး။ ရႈမွတ္ၿပီးမွ တရားထူး ရသြားၾကတာပါ။
    ၂။ အရိယဆုိတဲ့ ဒကာတစ္ေယာက္ဟာ ငါးမွ်ားေနပါတယ္။       ျမတ္စြာဘုရား ၾကြလာတာျမင္ေတာ့ ငါးမွ်ားတံေလး ခ်ထားလုိက္ပါတယ္။   ျမတ္စြာဘုရားက “သင့္နာမည္ ဘယ္လုိေခၚသလဲ”လုိ႔ ေမးေတာ့  “အရိယ”လုိ႔ ေခၚပါတယ္”လုိ႔ ျပန္ေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားက “သင့္လုိ သူတစ္ပါး ညွင္းဆဲတဲ့သူကုိ အရိယလုိ႔ မေခၚဘူး၊ အရိယာဆုိတာ သူတစ္ပါးကုိ မညွင္းဆဲဘူး”လုိ႔ ေဟာၿပီး ဂါထာေလး တစ္ပုဒ္ေဟာျပပါတယ္။ ဂါထာကုိ နာၾကားၿပီး ေသာတာပန္ တည္သြားပါတယ္။ အရိယလည္း ေ႕ရွအဖုိ႔မွာ သီလမစင္ၾကယ္ခဲ့ပါဘူး။
    ၃။ တစ္ေန႔မွာ ျမတ္စြာဘုရားက ေဇတဝန္ ေက်ာင္းေတာ္မွာ တရားေဟာေနပါတယ္။ ပရိသတ္ထဲမွာ ခါးပုိက္ႏွဳိက္ ႏွစ္ေယာက္လည္း ပါပါတယ္။ တစ္ေယာက္က တရားကုိ ရုိရုိေသေသနာၿပီး  ေသာတာပန္ တည္သြား ပါတယ္။ တစ္ေယာက္ကေတာ့ တရားနာ ပရိသတ္ဆီက ခါးပုိက္ႏွဳိက္လုိက္ပါတယ္။ ေသာတာပန္ တည္သူခါးပုိက္ နွဳိက္လည္း ေ႕ရွအဖုိ႔မွာ သီလမစင္ၾကယ္ခဲ့ပါဘူး။
    ၄။ သရဏာနိဥပသကာလည္း မူးေပေတေနပါတယ္။ သူလည္း ျမတ္စြာဘုရား တရားနာၾကားၿပီး ေသာတာပန္ တည္သြားပါတယ္။
    ၅။ အားလုံးသိတဲ့ လူသတ္ဗုိလ္ႀကီး တမၻဒါ႒ိက ၅၅-နွစ္ပတ္လုံး ဘုရင့္အတြက္ သတ္မိန္႔က်တဲ့ သူေတြကုိ သတ္ေပးခဲ့ရပါတယ္။ သူလည္း အရွင္သာရိပုတၱရာဆီက တရားနာၾကားၿပီး အႏုေလာမိကခႏၱီေခၚ  သခၤါရုေပကၡာ ဉာဏ္အထိ ေရာက္သြားပါတယ္။ ေနာက္ ဘီလူးမက ႏြားမေယာင္   ေဆာင္ခတ္လုိ႔ေသၿပီး တုသိတာနတ္ျပည္မွာ ျဖစ္ရပါတယ္။ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ဒီဝတၳဳငါးပုဒ္ကုိ သာဓကျပၿပီး လူေတြ အေနနဲ႔ ေစာေစာကကံ(၇)မ်ိဳးကုိ မက်ဴးလြန္ရေသးဘူးဆုိရင္ မဂ္ဖုိလ္ရဲ့အႏၱရာယ္ကုိ မျပဳပါဘူးတဲ့။       တရားအားထုတ္ရင္ သီလျဖဴစင္ဖုိ႔အဓိက လုိအပ္ပါတယ္။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက လူေတြ  အေနနဲ႔ ငါးပါး သီလ ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အာဇီဝ႒မက သီလ ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဆာက္တည္ လုိက္ရင္  သီလဝိသုဒၶိ=သီလျဖဴစင္သူ ျဖစ္သြားပါတယ္တဲ့။ အာဇီဝ႒မကသီလထဲမွာ ဝိကာလေဘာဇန=  ညစာေရွာင္ရတာမပါ ပါဘူး။ က်န္းမာေရးအရ ညစာ မစားဘဲ မေနႏုိင္သူေတြ အတြက္  အထူးအားတက္ အာရုံျပဳစရာပါ။ ဆုိလုိတာက ညစာစားၿပီးလည္း  သီလဝိသုဒၶိ= သီလျဖဴစင္ေအာင္ လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။ တရားအားထုတ္လုိ႔ လည္းရပါတယ္။
      ေနာက္ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ျပထားတာ ရွိပါေသးတယ္။ အထက္က ဝတၳဳငါးပုဒ္နဲ႔ စပ္ၿပီး “ဒီလုိမေကာင္း မႈမ်ိဳးေတြ ေနာင္ဘယ္ေတာ့မွ မျပဳေတာ့ပါဘူး”လုိ႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္ရင္ လည္း သီလျဖဴစင္သူ ျဖစ္သြားပါတယ္တဲ့။ “ကဲ…. လူတစ္ေယာက္ သီလ ျဖဴစင္ဖုိ႔အတြက္ ဘယ္ေလာက္ လြယ္သလဲ” ေနာက္ဆုံး “ဒီလုိ မေကာင္းမႈမ်ိဳးေတြ ေနာင္ ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ေတာ့ပါဘူး”လုိ႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္တာနဲ႔ သီလျဖဴစင္သူ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ရဟန္းေတာ္ ေတြက်ေတာ့ အဲဒီလုိမရပါဘူး။ အျပစ္အာပတ္ သင့္ရင္ ေဒသနာ ၾကားစရာရွိရင္ၾကား၊ ပစၥည္းစြန္႔စရာရွိရင္စြန္႔၊ ဝတ္ေဆာက္တည္စရာရွိ ရင္ေဆာက္တည္ စသည္ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ျပဳလုပ္မွ သီလစင္ၾကယ္တာပါ။ ဒါတင္မကပါဘူး။ သာမန္အျပစ္ အာပတ္ ကေလးကအစ ရဟန္းေတြအေနနဲ႔ စ်ာန္မဂ္ဖုိလ္ရဲ့ အႏၱရာယ္ကုိ တားျမစ္ပါတယ္။  ရဟန္းသီလနဲ႔ လူသီလ သိပ္ကြာပါတယ္။ “လူသီလ”က ေျပာခဲ့တဲ့ (၇)မ်ိဳးကုိ မက်ဴးလြန္ရ ေသးဘူးဆုိရင္ မဂ္ဖုိလ္ရဲ့ အႏၱရာယ္ကုိ မတားျမစ္ပါဘူး။ ေနာက္ဆုံး လူေတြအေနနဲ႔ သီလယူခ်ိန္မရရင္ေတာင္ “ဒီလုိ အကုသိုလ္မ်ိဳးေတြ ေနာင္ဘယ္ေတာ့မွ မျပဳေတာ့ပါဘူး”လုိ႔ ဆင္ျခင္လုိက္တာနဲ႔ သီလျဖဴစင္သူ ျဖစ္သြားၿပီ ဆုိေတာ့ လူေတြအေနနဲ႔ သီလဝိသုဒၶိျဖစ္ဖုိ႔ သိပ္လြယ္ ပါတယ္။
     တကယ္လုိ႔မ်ား “ဖြ… လြဲပါေစ၊ ဖယ္ပါေစ” ခုတင္ေပၚမွာ ေသရေတာ့မယ္ဆုိရင္ “ဒီလုိ အကုသိုလ္မ်ိဳးေတြ ေနာင္ဘယ္ေတာ့မွ မျပဳေတာ့ပါဘူး” လုိ႔ဆင္ျခင္လုိက္တာနဲ႔ သီလျဖဴစင္သူ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ အဲဒီသီလျဖဴစင္မႈကုိ အေျခခံၿပီး ကုိယ္ပြါးမ်ား အားထုတ္ေနက် ကမၼ႒ာန္းေလးကုိ ပြားရင္းေသသြားရင္ ေကာင္းရာသုဂတိကုိ ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကလည္း အားထုတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္က နဂုိကတည္းက ရွိထားမွပါ။ ရဟန္းက်ေတာ့ “ဒီလုိ အကုသိုလ္မ်ိဳးေတြ ေနာင္ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ေတာ့ပါဘူး”လုိ႔ ဆင္ျခင္ရုံနဲ႔ သီလ ျဖဴစင္သူ မျဖစ္ပါဘူး။ ရဟန္းတစ္ပါးပါး နဲ႔ ေဒသနာၾကားပါမွ ေပ်ာက္မွာပါ။ ဆုိုိလုိတာက အာပတ္သင့္ရင္ တစ္ပါးတည္း သီလျဖဴစင္သူ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္လုိ႔မရပါဘူး။ အနည္းဆုံး ရဟန္းတစ္ပါးပါးကုိ အကူအညီယူၿပီး ေဒသနာၾကားပါမွ သီလျဖဴစင္သူ ျဖစ္မွာပါ။ လူနဲ႔ ရဟန္းက အဲဒီလုိ ကြာတာပါ။
     သီလျဖဴစင္ေအာင္လုပ္ဖုိ႔ လူနဲ႔ရဟန္းမွာ လူကပုိလြယ္ပါတယ္။ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ တစ္ေယာက္တည္း လုပ္လုိ႔ ရသလုိ ေနာက္ဆုံးေသခါနီး ခုတင္ေပၚမွာ သီလယူခ်ိန္ မရရင္ေတာင္ “ဒီလုိ အကုသိုလ္မ်ိဳးေတြ ေနာင္ဘယ္ေတာ့မွ  မလုပ္ေတာ့ပါဘူး”လုိ႔ စိတ္အဓိ႒ာန္ ဆုံးျဖတ္လုိက္ရုံပါ။ သီလျဖဴစင္သူ ျဖစ္သြားတာနဲ႔ ကုိယ္အားထုတ္ေနက် သတိပ႒ာန္ တရားကုိ ဆက္အားထုတ္သြားရုံပါပဲ။ ဒါေတြကုိ ေထာက္ၿပီး ဘာမွ အားငယ္စိတ္ဓါတ္ က်ေနစရာမလုိပါဘူး။ သီလျဖဴစင္ေအာင္ လုပ္ၿပီး ဆက္အားထုတ္ သြားရုံပါပဲ။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အသစ္ တည္ေဆာက္ေနတဲ့ ကာလမွာ အကုသိုလ္ေတြကေတာ့ အာရုံေတြေတြ႔တုိင္း ေတြးတုိင္း ဝင္လာေနမွာပါ။ ဝင္လာသမွ် အကုသုိလ္ကုိ ပယ္လုိ႔ရတဲ့ နည္းေတြနဲ႔ ပယ္သြားရမွာပါပဲ။ အကုသုိလ္ပယ္တဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ဆင္ျခင္းၿပီး ပယ္တာရယ္၊ ပြါးမ်ားၿပီး ပယ္တာရယ္ကေတာ့  အထင္ရွားဆုံးပါပဲ။ အဲဒီနွစ္နည္းကုိ ေရွ႔စာအုပ္ေတြ ထဲမွာလည္း အသင့္အတင့္ ေရးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ဒီမွာေတာ့ ခပ္က်ဥ္းက်ဥ္းပဲ ေရးျပရေအာင္ပါ။
    အကုသိုလ္စိတ္ ရင္ထဲဝင္လာတဲ့အခါ “ဒီအကုသုိလ္ေတြဟာ အျပစ္ႏွင့္တကြ မေကာင္းက်ိဳးကုိ ေပးျခင္း လကၡဏာရွိတယ္။ အပါယ္ငရဲကုိလည္း က်ေစတယ္။ ဘဝကုိလည္း ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေစတယ္” စသည္ျဖင့္ စိတ္ထဲကပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အသံထြက္ျပီးပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆင္ျခင္လုိက္ရင္ ေပ်ာက္သြားတာ မ်ားပါတယ္။ ဒါက ဆင္ျခင္ၿပီး ပယ္တာပါ။
    အကုသုိလ္စိတ္ ျဖစ္လာရင္ သတိနဲ႔ သိလုိက္ဖုိ႔ပါ။ ဥပမာ- ဣႆာမစၦရိယ စိတ္ျဖစ္ရင္ အဲဒီဣႆာမစၦရိယ စိတ္ကေလးကုိ တည့္တည့္ စုိက္ၾကည့္ၿပီး “ဣႆာမစၦရိယ စိတ္ကေလးက ဘယ္လုိေလးလဲ၊ ဘယ္လုိ သေဘာေလး ျဖစ္ေနတာလဲ” စသည္ျဖင့္ သေဘာေလးအထိ သိေအာင္ သတိကပ္ၿပီး “ဣႆာမစၦရိယ စိတ္ျဖစ္တယ္ ျဖစ္တယ္”ဆိုၿပီး ရႈမွတ္ပစ္ရမွာပါ။ ဒီလုိပါပဲ မေကာင္းတဲ့ အေတြး၊ အကုသိုလ္ျဖစ္ေစတဲ့ အေတြးကုိ ေတြးမိျပန္ရင္လည္း ေတြးတာကုိ ခ်က္ျခင္းသိၿပီး “ေတြးတယ္ ေတြးတယ္ ေတြး တယ္ ေတြးတယ္”လုိ႔ ရႈမွတ္ပစ္ရမွာပါ။ မနက္ျဖန္အားမွပဲ မွတ္မယ္လုိ႔ လုပ္လုိ႔မရပါဘူး။ ခ်က္ခ်င္းသိ ခ်က္ခ်င္းမွတ္တဲ့ အေလ့ေလးကုိ စြဲေနေအာင္ ေလ့က်င့္ ထုံထားရပါမယ္။ ထုံထားရင္ စြဲသြားတာမ်ားပါတယ္။
     စိတ္ကုိရႈတာဆုိေတာ့ စိတၱာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒါကုိ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မဟာစည္ ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက “စိတ္အမူအရာ၊ ျဖစ္တုိင္းမွာ၊ မွန္စြာသိရမည္”လုိ႔ လုိရင္းအဓိပၸါယ္ ထိထိမိမိနဲ႔ လကၤာ စီေပးထားပါတယ္။ စိတ္အမူအရာ ျဖစ္တုိင္းျဖစ္တုိင္း သိသိေနပါတဲ့။ ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ေယာဆရာေတာ္ ဘုရားကေတာ့ “ ေ႕ရွစိတ္ျဖစ္ဘိ၊ ေနာက္စိတ္သိ၊ သိတုိင္း အပူစင္”လုိ႔ မၾကာခဏ မိန္႔ၾကားေလ့ရွိပါတယ္။   ေ႕ရွစိတ္ျဖစ္ေနတာ ေလးကုိ ေနာက္စိတ္က လုိက္လုိက္သိေနပါတဲ့။ အဲဒီလုိ သိသိေနရင္ အပူေတြကင္းစင္ျပီး ေအးခ်မ္းေနပါလိမ့္မယ္ လုိ႔ ေဟာျပထားပါတယ္။
     ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးကေတာ့ “ အေသစိတ္ကုိ အရွင္စိတ္နဲ႔ လုိက္မွတ္ တာ”လုိ႔ မိန္႔ေပးပါတယ္။ ေ႕ရွျဖစ္လုိက္တဲ့ အကုသိုလ္စိတ္က ျဖစ္ၿပီးတာနဲ႔ ေသသြားပါၿပီ ၊ ေနာက္က လုိက္မွတ္တဲ့ စိတ္က အရွင္စိတ္ျဖစ္သြားပါၿပီ။ ျဖစ္တဲ့ အကုသိုလ္စိတ္နဲ႔ မွတ္သိစိတ္ တၿပိဳင္နက္ မွတ္လုိ႔မရေတာ့ မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက အေသစိတ္ အရွင္စိတ္ဆုိၿပီး ခြဲျပေပးထားပါတယ္။
    ပ႒ာန္းသေဘာ အရဆုိရင္ ခုလုိမွတ္လုိက္တာဟာ အကုသိုလ္ကေန ကုသိုလ္ျဖစ္သြားတာပါ။ ျဖစ္တုန္းက အကုသုိလ္ပါ၊ မွတ္လုိက္ေတာ့ ဘာဝနာကုသိုလ္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ရႈမွတ္လုိက္လုိ႔ အကုသုိလ္စိတ္က ဆက္ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္၊ ရပ္ခ်င္လည္းရပ္သြားမယ္။ ဆက္ျဖစ္တာ မျဖစ္တာ သူ႔အလုပ္၊ မွတ္ရမွာကေတာ့ ကုိယ့္အလုပ္ပါ။ သူ႔အလုပ္၊ ကုိယ့္အလုပ္ ခြဲထားရမွာပါ။ ေရးျပရတာ သာလြယ္တာ က်င့္သုံးဖုိ႔က်ေတာ့ ခက္ေနျပန္ေရာ။ ခက္တာကုိ ခက္တဲ့အတုိင္း ထားရင္ ေတာ့ခက္ၿပီးရင္း ခက္ေနေတာ့မွာပါပဲ။ ဒီလုိပါပဲ ေလ့က်င့္ရင္းနဲ႔ ခက္တာကုိ လြယ္ေအာင္ လုပ္ယူရမွာပါပဲ။
     ခ်မ္းေျမ့ ဆရာေတာ္ ဘုရားကေတာ့ “ေရမ်ားေရႏုိင္ မီးမ်ားမီးႏုိင္”လုိ႔ မိန္႔ထားပါတယ္။ ရႈမွတ္စိတ္က အားေကာင္းရင္ ရႈမွတ္စိတ္က ႏုိင္သြားမွာပါ။ အကုသုိလ္္ ျဖစ္တဲ့စိတ္က အားေကာင္းရင္ အကုသိုလ္စိတ္က ႏုိင္သြားမွာပါပဲ။ ျဖစ္တဲ့ အကုသုိလ္စိတ္ကုိ မရႈဘဲ ဒီအတုိင္းထားရင္ အကုသုိလ္စိတ္ကပဲ အၿမဲႏုိင္ေနေတာ့မွာပါ။ ဒီေနရာမွာ လူႏွစ္ေယာက္ကုိ ခြဲျခားပစ္ရမွာပါ။ ပထမတစ္ေယာက္က ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အကုသုိလ္စိတ္ ျဖစ္တာကုိ ျဖစ္မွန္း မသိဘဲ ျဖစ္ေၾကာရွည္ၿပီး ဆက္ကာဆက္ကာ ျဖစ္ေနတဲ့သူပါ။ ဒုတိယ တစ္ေယာက္ကေတာ့ ပုထုဇဥ္အားေလ်ာ္စြာ မနွစ္သက္တဲ့ အာရုံကုိေတြ႔ၿပီး အကုသုိလ္ေတာ့ ျဖစ္လုိက္တာ ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဖတ္ဖူးထားတဲ့အတုိင္း၊ နာၾကားဖူးထားတဲ့ အတုိင္း ျဖစ္တဲ့အကုသုိလ္ကုိ ျဖစ္တဲ့အတုိင္း ခ်က္ခ်င္းသိၿပီး ရႈမွတ္ပစ္တဲ့သူပါ။
     ဒီေတာ့ ဒီလူႏွစ္ေယာက္မွာ ကုိယ္ဟာ ဘယ္ထဲပါမလဲဆုိတာ ကုိယ္တုိင္ ဆုံးျဖတ္ရမွာပါပဲ။ ေလာေလာဆယ္ အက်ိဳးကေတာ့ အကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္ၿပီ ဆုိရင္ ျဖစ္တဲ့သူက အရင္စိတ္ဆင္းရဲရ ေတာ့တာပါ။ ဒါတင္မကပါဘူး။ အကုသိုလ္ စိတ္ျဖစ္တဲ့သူနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ မိဘ ညီအစ္ကုိ ေမာင္နွမ မိတ္ေဆြ ဆရာသမား ရဟန္းစသည္ေတြပါ အကုန္ စိတ္ဆင္းရဲရေတာ့တာပါ။ ျဖစ္သူတစ္ေယာက္ထဲတင္ စိတ္ဆင္းရဲရတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဆက္စပ္သူမွန္သမွ် အကုန္လုိက္ ေလာင္ေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ပုထုဇဥ္အားေလွ်ာ္စြာ ျဖစ္ဦးေတာ့ ျဖစ္တာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းသိၿပီး ရႈမွတ္ပစ္တဲ့ သူထဲမွာပါေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာပါ။
     တစ္ခါတေလ စာေရးသူက ေယာဆရာေတာ္ဘုရားဆီ အေဖၚမေခၚဘဲ တစ္ပါးတည္း သြားတတ္ပါတယ္။ တစ္ပါးတည္း သြားတယ္ဆုိတာက ဆရာေတာ္ကုိ ကုိယ္ေမးခ်င္တာ ေမးလုိ႔ရသလုိ ကုိယ့္မွာ အားနည္းခ်က္ရွိလုိ႔ ဆရာေတာ္ ဆုံးမရင္လည္း ေဘးလူမသိေစခ်င္လုိ႔ပါ။ တစ္ခါမွာေတာ့ ေနာက္မွာလည္း လူရွိမရွိၾကည့္ၿပီး လူမရွိတာ ေသခ်ာၿပီဆိုိမွ “ဆရာေတာ္ဘုရား…. တပည့္ေတာ္မွာ တစ္ခါတေလ ကုိယ္မလုိခ်င္တဲ့ အကုသိုလ္စိတ္ေတြ ျဖစ္မိပါတယ္ဘုရား။ အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္ေတာ့ စိတ္ဆင္းရဲရ ပါတယ္ဘုရား။ ဘယ္လုိပယ္ရပါမလဲ”လုိ႔ ေမးေတာ့ ဆရာေတာ္ဘုရားက…. “ျဖစ္တဲ့အကုသိုလ္ကုိ ရႈမွတ္ပစ္ေပါ့၊ သာသနာမွာ အကုသိုလ္ကိေလသာရွိလုိ႔ အလုပ္လုပ္စရာရွိေနတာ၊ အကုသိုလ္ ကိေလသာစိတ္မရွိရင္ ရဟန္းတစ္ပါးအေနနဲ႔ သာသနာမွာဘာမွလုပ္စရာအလုပ္မရွိေတာ့ဘူး။ ရဟန္း အလုပ္က ကိေလသာပယ္ဖုိ႔ပဲ၊ သာသနာမွာ ဆရာေတာ္ႀကီးေတြ ေတာ္တယ္ ေတာ္တယ္ဆုိတာ အကုသိုလ္ ကိေလသာကုိ ပယ္ႏုိင္လုိ႔ ေတာ္တာ။ အဲဒီမွာ သတိပါ ေနဖုိ႔ပဲ။ သတိပါေနရင္ ကိေလသာ ဆယ္ခ်က္ျဖစ္ရမွာ ႏွစ္ခ်က္ သုံးခ်က္နဲ႔ ရပ္သြားတယ္။ ေျပာလုိက္ေပါ့ “အကုသိုလ္ရယ္ ပုထုဇဥ္ပဲျဖစ္ပါ၊ မျဖစ္ရဘူးလုိ႔ မဆုိလုိပါဘူး၊ ျဖစ္ပါ၊ ဒါေပမယ့္ နွစ္ခ်က္ သုံးခ်က္ ျဖစ္ရရင္ ေတာ္ေရာေပါ့ကြာ”လုိ႔ ေျပာလုိက္ေပါ့”လုိ႔ မိန္႔ျပပါတယ္။
     ဆရာေတာ္ဘုရားက အကုသိုလ္ျဖစ္တာ စိတ္ညစ္စရာ မဟုတ္ပါဘူးတဲ့။ အကုသိုလ္ကုိ ကုိယ့္ရဲ့ၿပိဳင္ဘက္ လ႔ုိ သေဘာထား ရပါမယ္တဲ့။ ဆရာေတာ္ဘုရားက ဥပမာနဲ႔ မိန္႔ျပပါတယ္။ လက္ေဝွ႔ထုိးတဲ့အခါ စင္ေပၚမွာ တစ္ေယာက္တည္းထုိးေနရင္ ၾကည့္လုိ႔မေကာင္းဘူးတဲ့။ အားေပးမယ့္ သူလည္း မရွိပါဘူး။ တစ္ေယာက္တည္း ထုိးေနရင္ အရူးျဖစ္ေနမွာေပါ့။ ၿပိဳင္ဘက္နဲ႔ နွစ္ေယာက္ထုိးမွ ေအာက္က ပရိသတ္က လက္ခုပ္တီးၿပီး အားေပးေတာ့တာပါ။ ဒါမွလည္း လက္ေဝွ႔ပြဲကုိ ၾကည့္လုိ႔ ေကာင္းတာပါတဲ့။  ဒီလုိပါပဲ ဆရာေတာ္ရဲ့ ၾသဝါဒအရဆုိရင္ အကုသုိလ္စိတ္ ျဖစ္လာတဲ့အခါ ဘာမွစိတ္ညစ္မေနပါနဲ႔၊ အကုသိုလ္စိတ္ကုိ ၿပိဳင္ဘက္လုိ႔ နွလုံးသြင္းၿပီး ရႈမွတ္ပစ္ရမွာပါပဲ။  အကုသိုလ္ စိတ္ရယ္၊ ရႈမွတ္စိတ္ရယ္ ၿပိဳင္ရေတာ့မွာပါ။
     ဒီေတာ့ဆရာေတာ့္ ၾသဝါဒအတုိင္း အကုသိုလ္စိတ္ ဝင္လာရင္ “ကဲ..ကုိေရႊအကုသိုလ္ေရ မင္းနဲ႔ငါၿပိဳင္ ရေအာင္၊ မင္းကပဲႏုိင္မလား၊  ငါကပဲႏုိင္မလား ၿပိဳင္ၾကတာေပါ့”ဆုိၿပီး တစ္ေယာက္ခ်င္းၿပိဳင္ရမွာပါ။ တကယ္လည္း တစ္ေယာက္ခ်င္းပါပဲ၊ ရာဂ ေဒါသ ေမာဟ ဣႆာမစၦရိယစတဲ့ အကုသိုလ္တရားေတြဟာ နွစ္စိတ္သုံးစိတ္ ၿပိဳင္္ျဖစ္လုိ႔မရပါဘူး။ တစ္စိတ္စီပဲျဖစ္ၾကရတာပါ။ တစ္ေယာက္ခ်င္းခ်င္း သူႏုိင္ကုိယ္ႏုိင္ ေပွ်ာ္စရာ ႀကီးပါ။ ၿပိဳင္ၿပီဆုိကတည္းက အႏုိင္၊ အရႈံး၊ သေရဆုိတာ ရွိမွာပါ။ အၿမဲတမ္းေတာ့ ႏုိင္မေနႏုိင္ပါဘူး။ ႏုိင္တဲ့ အခါရွိသလုိ ရႈံးတဲ့အခါလည္း ရွိမွာပါပဲ။ ရႈံးလည္း ဆက္ၿပိဳင္ေနရမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အကုသိုလ္ စိတ္ကုိ ရႈမွတ္ပစ္တာဟာ ပါရမီျဖည့္ေနတာပါပဲ။ ဒီေတာ့ အကုသိုလ္စိတ္ေတြဟာ ကုိယ့္အတြက္ ပါရမီျဖည့္ဖုိ႔ ေတြပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္လုိ အကုသုိလ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ “လာစမ္း အကုသုိလ္ ပါရမီျဖည့္ပစ္မယ္”ဆုိၿပီ စိန္ေခၚရမွာပါ။ ဣႆာမစၦရိယစိတ္ျဖစ္လည္း ဘာျဖစ္လဲ “လာစမ္း ဣႆာမစၦရိယ … ပါရမီျဖည့္ပစ္မည္”ဆုိၿပီး ရႈမွတ္ပစ္ရုံပါပဲ။
ဒါကေတာ့အကုသိုလ္ကုိ ပြါးမ်ားၿပီပယ္ပုံ အက်ဥ္းပါပဲ။

     ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ အကုသိုလ္ကုိ ပယ္ပစ္ဖုိ႔က သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။  ဒီေနရာမွာ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားထားတဲ့ မူလပဏၰာသပါဠိေတာ္ ဝိတကၠ သဏၭာနသုတ္ကလာတဲ့ အကုသိုလ္ ပယ္နည္း ငါးနည္းကုိ  အဓိကထား ေျပာသြားရေအာင္ပါ။
     ဝိတကၠသဏၭာန သုတ္ဆုိတာ ကုိယ့္ရင္ထဲကုိ အကုသိုလ္ တရားေတြ ဝင္လာရင္ အေၾကာင္းငါးပါးနဲ႔ ပယ္ပုံကုိ ေဟာျပထားတဲ့သုတ္ပါ။ ရာဂ၊ ေဒါသ ၊ ေမာဟ၊ ဣႆာမစၦရိယစတဲ့ အကုသိုလ္ အညစ္အေၾကးေတြ ဝင္လာရင္ အေၾကာင္းတရားငါးပါးကုိ နွလုံးသြင္းၿပီး ပယ္ေဖ်ာက္ပစ္ရမွာပါ။ အဲဒီ အေၾကာင္းငါးပါးနဲ႔ ပယ္ပုံကုိ ေရးျပသြားရေအာင္ပါ။
၁။ ကုသိုလ္တရားကုိ ဆင္ျခင္ပါ။
     ၁။ ရာဂ ေဒါသ ေမာဟ နဲ႔စပ္ယွဥ္တဲ့ အကုသိုလ္ေတြ ဝင္လာတဲ့အခါ ကုသိုလ္နဲ႔ စပ္ယွဥ္တာေတြ ေျပာင္းၿပီး ႏွလုံးသြင္းလုိက္ပါတဲ့။ ပါဠိေတာ္မွာေတာ့ ကုသိုလ္နဲ႔ စပ္ယွဥ္တာေတြေျပာင္းၿပီး ေဖ်ာက္ပါလုိ႔ပဲ ဆုိထားပါတယ္။ ဘယ္လုိ ကုသိုလ္ေတြ ဆုိတာေတာ့ ျပမထားပါဘူး။ ဒါကုိ အ႒ကထာက ကုသိုလ္နဲ႔ စပ္ယွဥ္တာေတြကုိ ဖြင့္ျပေပးပါတယ္။ ရာဂျဖစ္လာရင္ အသုဘဘာဝနာ ႏွလုံးသြင္းၿပီး ေဖ်ာက္ပါတဲ့။ ေဒါသျဖစ္လာရင္ ေမတၱာပြါးၿပီး ေဖ်ာက္ပါတဲ့။ ဒီက႑မွာပဲ မဟာစည္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက “ဘယ္ကိေလသာမဆုိ ျဖစ္ေပၚလာရင္ သမထတစ္ခုခုကုိ ႏွလုံးသြင္းၿပီး ေဖ်ာက္ရပါမယ္”လုိ႔ မိန္႔ထားပါတယ္။ ပယ္လည္း ပယ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ထပ္မိန္႔ပါတယ္။
     ဒီေတာ့ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး မိန္႔မွာတာကုိ အာရုံျပဳၿပီး အကုသိုလ္ ကိေလသာ စိတ္တစ္ခုခု ဝင္လာတဲ့အခါ ကုိယ္အားသန္ရာ သမထကုသိုလ္ တစ္ခုခုကုိ ပြါးၿပီး ပယ္လုိက္ လုိ႔လည္း ရပါတယ္။ ဥပမာ- အကုသိုလ္စိတ္ တစ္ခုခုဝင္လာတာနဲ႔ အရဟံဂုဏ္ေတာ္ ေလးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပြါးေနလုိက္ရင္လည္း ေပ်ာက္သြားတာမ်ားပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ “ ငါသည္ မုခ်ဧကန္ ေသရမည္။ ငါ၏ ရွင္ျခင္းသည္ မၿမဲ၊ ငါ၏ ေသျခင္း သည္ျမဲ၏”လုိ႔ မရဏာႏုႆတိကုိ ထပ္ကာ ထပ္ကာ ပြါးေနလုိက္လုိ႔လည္း ရပါတယ္။ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္ ေသျခင္း တရားအေၾကာင္းကုိ ေတြးလုိက္ရင္ အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္ခ်င္စရာ မရွိေတာ့ပါဘူး။
၂။ အျပစ္ကုိ ဆင္ျခင္ပါ။
     ၂။ ကုသိုလ္တရားေတြ ႏွလုံးသြင္းလုိ႔မွ မေပ်ာက္ရင္ အကုသိုလ္ရဲ့အျပစ္ကုိ ဆင္ျခင္ၿပီး ေဖ်ာက္ပါတဲ့။ ရင္ထဲမွာ အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္လာရင္ “ဒီအကုသိုလ္ ေတြဟာ အပါယ္ေလးပါးကုိ က်သြားႏုိင္တယ္၊ စားရမဲ့ ေသာက္ရမဲ့ ၿပိတၱာလည္း ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္။ သုဂတိဘဝကုိလည္း မေရာက္ႏုိင္ဘူး။ သံသရာ ခရီးတစ္ေလွ်ာက္ ဘဝကုိ ကေမာက္ကမ ျဖစ္သြားႏုိင္တယ္” စသည္ျဖင့္ ဆင္ျခင္ၿပီး ေဖ်ာက္ရပါမယ္။ လူေတြဟာ အကုသိုလ္လုပ္ရမွာသာ မေၾကာက္တာ၊ အကုသိုလ္ရဲ့ အျပစ္ခံရမွာေတာ့ လူတုိင္းေၾကာက္ၾက ပါတယ္။
     အသိတစ္ေယာက္ ကေတာ့ ဘုရားရွိခုိးၿပီးတုိင္း “ငရဲႏွင့္ဆင္းရဲ ကင္းလြတ္ ရပါလုိ၏”လုိ႔ အၿမဲ ဆုေတာင္း ပါသတဲ့။ ရင္းနွီးေနတာနဲ႔ စာေရးသူက ျပန္ေျပာ လုိက္ပါတယ္။ “ညညက်ေတာ့ ျခင္ရုိက္တဲ့  လွ်ပ္စစ္ဘက္တံႀကီး နဲ႔ ျခင္ေတြ သတ္သတ္ေနၿပီးေတာ့ လြတ္ပါလိမ့္မယ္ ငရဲနဲ႔ ဆင္းရဲ”လုိ႔ ေျပာမိပါတယ္။ ငရဲနဲ႔ ဆင္းရဲကုိေတာ့ လူတုိင္းေၾကာက္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ငရဲကုိေတာ့ ပုိလုိ႔ေတာင္ ေၾကာက္ၾက ပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အကုသိုလ္စိတ္ျဖစ္ လာရင္ ငရဲကုိ ဆင္ျခင္လုိက္လုိ႔လည္းရပါတယ္။ ငရဲကုိဆင္ျခင္၊ သံေဝဂျဖစ္ၿပီး ဝိပႆနာ ရႈမွတ္လုိက္တာ ရဟႏၱာျဖစ္သြားတဲ့ သီဟုိဠ္ ဇာတ္လမ္းေလး တစ္ပုဒ္ကုိ ေျပာျပခ်င္ပါေသးတယ္။
     တခါတုန္းက သီဟုိဠ္ကြ်န္းမွာ မိလကၡဆုိတဲ့ မုဆုိးႀကီး တစ္ေယာက္ရွိပါတယ္။ သူကမိသားစု အတြက္မုဆုိးလုပ္ၿပီး ေကြ်းပါတယ္။ ဒါတင္မက ပါဘူး ေတာထဲသြားတဲ့အခါ ေတာထဲမွာပဲရတဲ့ သားေကာင္ေတြကုိ ဖုတ္ကင္ စားေသာက္ေလ့ရွိပါတယ္။
     တစ္ေန႔ေတာ့ သားေကာင္ေတြ ဖုတ္ကင္စားေသက္ၿပီး ေရဆာလုိ႔အနီးမွာရွိတဲ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ကုိဝင္ပါတယ္။ ေရအုိးကုိဖြင့္ လုိက္ေတာ့ ေရက တစ္စက္မွ မရွိပါဘူးတဲ့။ ဒီေတာ့ မုဆုိးႀကီးက ဘာေျပာလုိက္သလဲ ဆုိေတာ့ “ ရဟန္းေတြက ခရီးသြားေတြအတြက္ ေရေလးေတာင္ ထည့္မထားၾကဘူး။ ပ်င္းလုိက္ၾကတာ၊ ဒကာ ဒကာမ လွဴတာစားၿပီး အိပ္ေနၾကတာပဲ”လုိ႔ အသံထြက္ ကဲ့ရဲ့လုိက္ပါတယ္။ ဒါကုိ ေက်ာင္းထုိင္ မေထရ္က ၾကားၿပီး ေရအုိးကုိ ဖြင့္ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ေရအုိးထဲမွာ ေရေတြ အျပည့္ ရွိေနပါသတဲ့။ မေထရ္က “အင္း… လူစင္စစ္က ၿပိတၱာ ျဖစ္ေနၿပီ” ဆုိၿပီး ေရကုိ ကုိယ္တုိင္ တုိက္ေပး ပါတယ္။
     အကုသိုလ္ကံေတြဟာ သိပ္ေၾကာက္ဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ တစ္ဆင့္ၾကားဖူးတာပါ။ တစ္ခါတုန္းက အင္းသူႀကီး တစ္ေယာက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကုိ လာရင္း ေရႊတိဂုံေစတီကုိ တက္ဖူးပါသတဲ့။ ဒါေပမယ့္ ရင္ျပင္ေပၚေရာက္ ေတာ့ ေရႊတိဂုံကုိ မျမင္ရပါဘူးတဲ့။ ဒီေတာ့ အင္းသူႀကီးက နယ္ျပန္ေရာက္တဲ့ အခါ ေခ်ာင္းထဲက သူ႔အင္းတုိင္ ေတြကုိ “ဒီ အင္းတုိင္ေတြက ငါတုိ႔ မိသားစုကုိ ထမင္းေကြ်းတာပဲ”ဆုိၿပီး အင္းတုိင္ေတြကုိ ေရႊခ်ထားပါသတဲ့။ အကုသိုလ္ကံေတြ  သိပ္္မ်ားလာရင္  သဘာဝတရား ေတြက  ပုံမွန္အတုိင္း ျဖစ္ေနေပမယ့္ သူတုိ႔အတြက္ေတာ့ ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္ေန တတ္ပါတယ္။ အျပင္မွာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေအးေနေအးေန သူတုိ႔အတြက္ ပူခ်င္ပူေနတာပါ။ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း ေတြက တရားစကားေတြနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ပဲေဖးမ ေဖးမ၊ မတရားစကားလုိ႔ပဲ ထင္ေနေတာ့တာပါ။ ဘယ္သူ႔ ကုိမွလည္း အေကာင္းမျမင္ ေတာ့ပါဘူး။ ကုိယ့္မွာ တရားနဲ႔ေဖးမ ေပးတဲ့ မိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း လည္း သိပ္လုိအပ္ပါတယ္။ မိတ္ေကာင္း ေဆြေကာင္းဆုိတာ ေငြထက္တန္ဖုိးရွိပါတယ္။ အခ်ိန္မီသိၿပီး အခ်ိန္မီကုစားႏုိင္ဖုိ႔ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။ အကုသုိလ္ႏြံနစ္သြားရင္ ကယ္ဖုိ႔ခက္သြားပါၿပီ။ ေဘးကေန ဒီအတုိင္း ထုိင္ၾကည့္ေနရေတာ့တာပါ။
     ေက်ာင္းထုိင္မေထရ္က မုဆုိးႀကီးကုိ ေရတုိက္ၿပီး “ဒကာ… သင္လုပ္ထားတဲ့ အကုသုိလ္ႀကီးက ေၾကာက္စရာႀကီး၊ သင္လူစင္စစ္က ၿပိတၱာျဖစ္ေနၿပီ ကိုယ့္ဟာကုိယ္ စဥ္းစားေပေတာ့”လုိ႔ မိန္႔ပါတယ္။ မုဆုိးႀကီးလည္း ေၾကာက္လန္႔သြားၿပီး ေတာထဲမွာ ေထာင္ထားတဲ့ ေက်ာ့ကြင္းေတြကုိ ဖ်က္ဆီး ပစ္လုိက္ပါတယ္။ အိမ္ျပန္ေရာက္တဲ့ အခါမွာလည္း မိထား ေလွာင္ထားတဲ့ သားေကာင္ေတြကို ျပန္လႊတ္ ေပးလုိက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ မိသားစုထံ ရဟန္းဝတ္ဖုိ႔ ခြင့္ပန္ပါတယ္။ ခြင့္ျပဳခ်က္ရတာနဲ႔ တရားေဟာလုိက္တဲ့ မေထရ္ဆီျပန္လာၿပီး ရဟန္းဝတ္လုိက္ပါတယ္။ ရဟန္းဝတ္ၿပီး ဝိပႆနာတရားကုိ ႀကိဳးႀကိဳးစားစား အားထုတ္ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရားထုိင္တဲ့အခါ မုဆုိးဘဝက သတ္ခဲ့ျဖတ္ခဲ့တာေတြ အကုန္ျပန္ေပၚေနလုိ႔ တရားကုိဘယ္လုိမွ အားထုတ္လုိ႔ မရဘူးျဖစ္ေန ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး စိတ္ဓာတ္က်ၿပီး လူထြက္တာပဲ ေကာင္းပါတယ္ဆုိၿပီး မေထရ္ထံ လူျပန္ထြက္ေပးဖုိ႔ ခြင့္ေတာင္းပါတယ္။ ဒီေတာ့မေထရ္က မုဆုိးဦးဇင္းႀကီးကုိ ငရဲအေၾကာင္း ေဟာျပပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ “သင္လူထြက္ရင္ အဲဒီငရဲမွာ ခံရလိမ့္မယ္”လုိ႔ ေဟာလုိက္ပါတယ္။
     မုဆုိးဦးဇင္းႀကီး ကလည္း “အဲဒီငရဲကုိ ၾကည့္လုိ႔ မရဘူးလား”လုိ႔ ေလွ်ာက္ပါတယ္။ ေက်ာင္းထုိင္ မေထရ္က “ငရဲေတာ့ ၾကည့္လုိ႔မရဘူး၊ တျခား တစ္နည္း နဲ႔ ျပတာေပါ့”ဆုိျပီး ကုိရင္ေတြကုိ သစ္သားထင္းအစိုေတြ အမ်ားႀကီး ရွားခုိင္းျပီး ေက်ာက္ဖ်ာေပၚမွာ ပုံခုိင္းလုိက္ပါတယ္။ တန္ခုိးနဲ ႔ငရဲကေန မီးပြါးေလး တစ္ခုယူျပီး ထင္းအစုိပုံႀကီးေပၚ ပစ္ခ်လုိက္တာ တစ္ခါတည္းထင္းအစုိပုံႀကီး ျပာျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒါကုိ ျမင္လုိက္ရေတာ့ မုဆုိး ဦးဇင္းႀကီး ငရဲကုိ ပုိေၾကာက္သြားပါတယ္။ လူမထြက္ေတာ့ဘူးဆုိၿပီး တရားကုိ ႀကိဳးႀကိဳးစားစား ျပန္အားထုတ္ ပါေတာ့တယ္။ ညပုိင္းမွာ သိပ္အိပ္ငုိက္လာရင္ ေကာက္ရုိး ကရြတ္ေခြႀကီးလုပ္ၿပီး အဲဒီ ေကာက္ရုိးကရြတ္ေခြႀကီးကုိ ေရစိမ္၊ ေရေတြ တစ္စက္စက္က်ေနတဲ့ ကရြတ္ေခြႀကီးကုိ ေခါင္းေပၚ တင္ထားလုိက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ အိပ္ခ်င္စိတ္ ေတြ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ ဆက္လက္ၿပီး အားထုတ္လုိက္တာ ရဟႏၱာျဖစ္ သြားပါေတာ့တယ္။ ငရဲကုိ ဆင္ျခင္လုိက္လုိ႔ ရဟႏၱာျဖစ္သြားတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ “ဝိပႆနာအစ သံေဝဂက” ဆုိတဲ့အတုိင္း ငရဲကုိ ဆင္ျခင္၊ ဆင္ျခင္မႈကတဆင့္ သံေဝဂျဖစ္။ သံေဝဂကုိ အေျခခံၿပီး  ဝိပႆနာ ရႈမွတ္လုိက္တာ တရားထူး ရသြားတဲ့ သာဓကတစ္ခုပါ။ ငရဲကုိ ဆင္ျခင္လုိက္တာနဲ႔ သံေဝဂျဖစ္၊ ရဟႏၱာေတာင္ ျဖစ္သြားေသးတာ ဆုိေတာ့ အကုသိုလ္စိတ္ ေပ်ာက္ဖုိ႔ေလာက္ေတာ့ ေကာင္းေကာင္းႀကီး အကူအညီ ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒီသာဓကကုိ ေထာက္ၿပီး အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္လာရင္ ငရဲကုိ ဆင္ျခင္ၿပီး ေဖ်ာက္လုိ႔လည္း ရပါတယ္။
၃။ ႏွလုံးမသြင္းပါနဲ႔
     နံပါတ္(၃)က အကုသိုလ္အျပစ္ကုိ ဆင္ျခင္လုိ႔မွ မေပ်ာက္ရင္ အဲဒီ အကုသိုလ္စိတ္ကုိ နွလုံးမသြင္း ပါနဲ႔တဲ့။ နွလုံးမသြင္းပါနဲ႔ရဲ့ ေနာက္မွာ အ႒ကထာက တစ္ျခားအာရုံကုိ ျဖစ္ေစလုိက္ပါတဲ့။ တခ်ိဳ႕ အေတြးေတြဟာ ေတြးလုိက္ရင္ ကုသုိလ္ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႔ အေတြးေတြ က်ေတာ့ ေတြးလုိက္ရင္ အကုသိုလ္ျဖစ္ပါတယ္။ အကုသိုလ္ ျဖစ္တဲ့အေတြးကုိ မွတ္ထားၿပီး မေတြးမိေအာင္ေနရမွာပါ။ နွလုံးမသြင္းပါနဲ႔၊ မေတြးပါနဲ႔ ဆုိေပမယ့္ ေတြးခ်င္ေတြးေနမွာပါ။ စိတ္ကုိထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ သိပ္ခက္ပါတယ္။ ဒီေတာ့အကုသိုလ္အေတြးကို တျခားအာရုံ တစ္ခုနဲ႔ အစားထုိးေပးရမွာပါ။ တခ်ိဳ႔က်ေတာ့လည္း မေက်နပ္တဲ့အာရုံကုိ ေသခ်ာပုံေဖၚ ေသခ်ာႏွလုံးသြင္းၿပီး အကုသိုလ္ျဖစ္ေနတာပါ။ ႏွလုံးသြင္းေလ အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္ေလပါပဲ။ နွလုံးမသြင္းရင္ အကုသိုလ္စိတ္ မျဖစ္ပါဘူး။ ဒီႏွလုံးမသြင္းပါနဲ႔ က႑ကုိအ႒ကထာမွာ အဆင့္ဆင့္ အက်ယ္ဖြင့္ျပထားတာ အကုသိုလ္စိတ္ ပယ္ခ်င္ သူေတြအတြက္ သိပ္စိတ္ဝင္စားဖုိ႔  ေကာင္းတာပါ။ ႏွလုံးမသြင္းပါနဲ႔တဲ့။ အဲဒီလုိမွမေပ်ာက္ရင္ ကမၼ႒ာန္း အေပၚေက်းဇူး မ်ားတဲ့ ပါဠိကုိ အသံခပ္က်ယ္က်ယ္နဲ႔ ရြတ္ပစ္လုိက္ပါတဲ့။ ခပ္တုိးတုိးေတာင္ မဟုတ္ပါဘူး။ အသံက်ယ္က်ယ္နဲ႔ ရြတ္ရမွာပါ။ ဒါကုိေထာက္ၿပီး အကုသိုလ္စိတ္ ဝင္လာရင္ ရထားတဲ့ပါဠိကုိ လမ္းကုိေ႕ရွေနာက္ အျပန္ျပန္ ေလွ်ာက္ၿပီး ရြတ္ေနလုိက္ရုံပါပဲ။ ဥပမာ… ဒိဝါတပတိ ဂါထာ ရြတ္ေနက် ဆုိရင္လည္း လမ္းေလွ်ာက္ရင္း အေခါက္တစ္ရာေလာက္ ရြတ္ပစ္လုိက္ေပါ့။ စာမွာ ျပထားတဲ့အတုိင္း အသံ က်ယ္က်ယ္နဲ႔ ရြတ္ေပးရမွာပါ။ အေခါက္တစ္ရာ ျပည့္သြားတဲ့အခါ အကုသုိလ္ လည္းေပ်ာက္၊ ကုသုိလ္လည္း ေရာက္ပါပဲ။ အက်ိဳးနွစ္ခုရေတာ့တာပါ။
     အဲဒီလုိမွ မေပ်ာက္ရင္ ဘုရားဂုဏ္၊ တရားဂုဏ္ အေၾကာင္းေတြ ေရးထားတဲ့ စာအုပ္ေတြ ဖတ္လုိက္ပါတဲ့။ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိဝံသရဲ႕ “ရတနာ့ဂုဏ္ရည္”၊ “ကုိယ္က်င့္အဘိဓမၼာ” ၊ ဦဇင္းအရွင္ ဆႏၵာဓိကရဲ့ “လုိတရႏွလုံးသား”စသည္ျဖင့္ အမ်ားႀကီးပါပဲ။ စိတ္ကစာထဲ ေရာက္သြားတာနဲ႔ အကုသိုလ္က ေပ်ာက္သြားတာပါပဲ။ တခ်ိဳ႕ဆုိ စာအုပ္တစ္အုပ္ဖတ္ၿပီး ဘဝတစ္ခုလုံး ေတာင္ေျပာင္းသြား ေသးတာဆုိေတာ့ အကုသုိလ္စိတ္ ေပ်ာက္ ဖုိ႔ ေလာက္ေတာ့ မခက္ပါဘူး။ ဒီေတာ့အကုသုိလ္ဝင္လာရင္ စာဖတ္လုိက္ပါ။ ဒီေနရာမွာ အ႒ကထာဆရာက အကုသိုလ္စိတ္ ဝင္လာတဲ့အခါ ေဝယ်ာဝစၥတစ္ခုခုကုိ ထလုပ္လုိက္လုိ႔ အကုသိုလ္စိတ္ ေပ်ာက္သြားပုံေလးကုိ သီဟုိဠ္ဝတၱဳေလး တစ္ပုဒ္နဲ႔ သာဓက ျပထားပါေသးတယ္။ အဲဒီဝတၳဳေလးက စာေရးသူရဲ့ “ကုသိုလ္ျဖစ္ေအာင္ေတြးမယ္” စာအုပ္ထဲမွာ ပါၿပီး သားဆုိေတာ့ ခပ္က်ဥ္း က်ဥ္းပဲ ေရးျပရေအာင္ပါ။
     တစ္ခါတုန္းက သီဟုိဠ္ကြ်န္းမွာ ကုိရင္တိႆဆုိတဲ့ ကုိရင္တစ္ပါးရွိပါတယ္။ တစ္ေန႔ေတာ့ ကုိရင္တိႆဟာ အကုသိုလ္ ကာမဝိတက္ေတြ ဝင္လာၿပီး လူထြက္ခ်င္စိတ္ ေပါက္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာဥပဇၥ်ာယ္ကုိ လူထြက္ခ်င္ေၾကာင္း သြားေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဆရာက “ကုိရင္တိႆရယ္ သင္လူထြက္ လုိက္ပါ။ တုိ႔မတားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တုိ႔ေနတဲ့အရပ္ဟာ ခ်ိဳးေရရွားတယ္။ ေရေပါတဲ့စိတၱရေတာင္ဘက္ကုိ ပုိ႔ေပးပါဦး”လုိ႔ မိန္႔ပါတယ္။ ကုိရင္တိႆလည္း ေရေပါတဲ့ စိတၱရေတာင္ဘက္ကုိ ပုိ႔ေပးပါတယ္။ စိတၱရေတာင္ေရာက္ေတာ့ ဆရာက တစ္ခါ “ဒီစိတၱရေတာင္မွာ ရွိတဲ့ေက်ာင္းေတြဟာ အမ်ားပုိင္ေက်ာင္း ေတြ၊ သံဃိကေက်ာင္းေတြ ဆုိေတာ့ အစစ အရာရာဆင္ျခင္ေနရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ္ပုိင္ေက်ာင္းေလး တစ္ေက်ာင္းေတာ့ လုိခ်င္တယ္။ လူမထြက္ခင္ ေဆာက္ေပးခဲ့ပါဦး”လုိ႔ ထပ္မိန္႔ေတာ့ ကုိရင္တိႆလည္း ဆရာကုိ ေနာက္ဆုံး ေက်းဇူးဆပ္ျခင္းဆုိၿပီး ေက်ာင္းငယ္ေလးကုိ ကုိယ္တုိင္ေဆာက္ေပးပါတယ္။
     ေက်ာင္းေဆာက္ရင္း ေတေဇာကသုိဏ္း လည္းပြါး၊ သံယုတၱနိကာယ္ကုိလည္း ရြတ္ဖတ္ေနပါတယ္။ ေက်ာင္းၿပီးေတာ့ ဆရာကုိ ေခၚျပပါတယ္။ ဆရာက “ကုိရင္တိႆရယ္ သင့္ေက်ာင္းေလးက သိပ္ေကာင္းတာပဲ၊ ဒီတစ္ညေတာ့ သင္ေဆာက္တဲ့ ေက်ာင္းေလးမွာ သင္ပဲအိပ္လုိက္ပါဦး၊ ၿပီးေတာ့ လူမထြက္ ခင္ ဝိပႆနာ တရားကုိလည္း ေက်ာင္းေလးထဲမွာ ပြါးမ်ားလုိက္ပါဦး”လုိ႔ မိန္႔ပါတယ္။ ကုိရင္တိႆလည္း တရားေတြပြါးမ်ား လုိက္တာ ေနာက္ဆုံး ရဟႏၱာ ျဖစ္သြားပါေတာ့တယ္။ အ႒ကထာဆရာက အကုသိုလ္ဝိတက္ေတြ ဝင္လာတဲ့အခါ ေဝယ်ာဝစၥ ေက်ာင္းေဆာက္မႈကုိ လုပ္လုိက္ တာ အကုသိုလ္ ဝိတက္ေတြ ေပ်ာက္ၿပီး ရဟႏၲာျဖစ္သြားပုံကုိ ျပထားတာပါ။ ကုိယ္ကဒီသာဓကေလးကုိ ေထာက္ၿပီး အကုသိုလ္စိတ္ဝင္လာတဲ့အခါ ေဝယ်ာဝစၥတစ္ခုခုကုိ ထလုပ္လုိက္ဖုိ႔ပါ။ အဝတ္ေလွ်ာ္တာ၊ တံျမက္စည္း လွည္းတာ၊ ဘုရားပန္းအုိးလဲတာ စသည္ျဖင့္ေပါ့။
     မႏၲေလးက ဒကာမတစ္ေယာက္ကေတာ့ စိတ္ဆုိး ေဒါသထြက္လာရင္ ဘီဒုိထဲမွာ ေခါက္ထားတဲ့ အဝတ္ ေတြကုိ အကုန္ဆြဲခ် လုိက္ပါသတဲ့။ ၿပီးေတာ့ ဖြပစ္လုိက္ပါသတဲ့။ ၿပီးမွ တစ္ထည္ခ်င္း ျပန္ေခါက္ပါသတဲ့။ ဘီဒုိ တစ္လုံးစာ ေခါက္ၿပီးသြားရင္ စိတ္ဆုိး ေဒါသေတြ ေျပသြားပါသတဲ့။ သူရဲ့ အကုသိုလ္ ပယ္နည္းကလည္း မွတ္သားစရာပါပဲ။ အဓိကကေတာ့ ဝင္လာတဲ့ အကုသိုလ္ ေပ်ာက္သြားဖုိ႔ပါပဲ။ ကုိယ္ႀကိဳက္ရာ ႏွစ္သက္ရာ အလုပ္တစ္ခုကို ထလုပ္လုိက္ ဖုိ႔ပါ။ အကုသိုလ္ အာရုံေနရာမွာ တျခားအာရုံတစ္ခုနဲ႔ အစားထုိးလုိက္တဲ့ သေဘာပါ။ ဒီႏွလုံးမသြင္းပါနဲ႔ဆုိတဲ့က႑မွာပဲ မဟာစည္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးက-ရႈမွတ္မႈကုိ ခဏရပ္ထားၿပီး ႏွစ္နာရီ သုံးနာရီ ေလာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေန႔ဝက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္ေန႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ာက္ အတူတူ ေနပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အလြတ္စကား ေျပာေနလုိက္ပါတဲ့။ ဒီေတာ့ အကုသိုလ္ဝင္လာရင္ မိတ္ေဆြ တစ္ေယာက္ေယာက္ဆီ ဖုန္းဆက္ လုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ သြားလုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ အလြတ္စကားေတြ ေအးေအး ေဆးေဆးေျပာေနလုိက္ေပါ့။ စိတ္က စကားထဲမွာပဲ ေရာက္ေနတဲ့ အတြက္ ျဖစ္ေနတဲ့ အကုသုိလ္ကုိ အာရုံမေရာက္ ေတာ့ပါဘူး။
     ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ေစတီကုိသြားဖူးလုိက္ပါတဲ့။ ဒီေတာ့ အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္လာရင္ ေရႊတိဂုံေစတီပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဆူးေလေစတီပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မဟာျမတ္ မုနိပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကုိယ့္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ေစတီတစ္ဆူဆူပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သြားဖူးလုိက္ဖုိ႔ပါ။ ေနာက္ဆရာေတာ္ႀကီးက ေရခ်ိဳးပါ၊ အဝတ္ေလွ်ာ္ပါတဲ့။ ေနာက္ဆုံး အိပ္လုိက မရႈမွတ္ေတာ့ဘဲ အိပ္ပစ္ လုိက္ပါတဲ့။ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက အကုသိုလ္ကုိ ရႈမွတ္မႈနဲ႔ မပယ္ႏုိင္ရင္ေတာင္ တစ္ျခားရတဲ့ နည္းတစ္ခုခုနဲ႔ ပယ္ပစ္ႏုိင္ဖုိ႔ မိန္႔ျပထားတာပါ။ ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးရဲ့ ေမတၱာကရုဏာ ေတာ္ပါပဲ။ အကုသိုလ္ ျဖစ္လာရင္ေတာ့ ဘယ္နည္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ရတဲ့နည္းနဲ႔ ပယ္ပစ္ႏုိင္ဖုိ႔ပါပဲ။ အကုသိုလ္စိတ္ ျဖစ္ပုံျခင္းကေတာ့ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ မတူညီႏုိင္ပါဘူး။ အကုသုိလ္ ပယ္နည္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိေပမယ့္ ပယ္တဲ့ေနရာမွာလည္း တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ သပၸါယ သင့္ပုံျခင္း မတူႏုိင္ပါဘူး။ ဘယ္လုိပုံစံနဲ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အရေကာက္လုိက္ေတာ့ အကုသိုလ္ကေတာ့ အကုသိုလ္ပါပဲ။
     အကုသိုလ္စိတ္ တစ္ခုဝင္လာရင္ တခ်ိဳ႔က်ေတာ့ ဂါထာရြတ္လုိက္ရင္ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ တခ်ိဳ႔က်ေတာ့ ေဝယ်ာဝစၥတစ္ခုခု လုပ္လုိက္ရင္ ေပ်ာက္သြားပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ ဘုရား ေစတီ သြားဖူးလုိက္ရင္ ေပ်ာက္သြား ပါတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ သပၸါယသင့္ပုံျခင္း မတူေတာ့ ကုိယ္နဲ႔ သပၸါယ သင့္တဲ့နည္းနဲ႔  ပယ္ရမွာပါ။ ဒီေတာ့ ကုိယ္နဲ႔ သပၸါယ သင့္တဲ့နည္းကုိ သိထားဖုိ႔ သိပ္အေရးႀကီး ပါတယ္။ အကုသိုလ္စိတ္ ဝင္လာတဲ့အခါ နည္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ စမ္းၾကည့္ေပါ့။ ကုိယ္နဲ႔အဆင္ေျပတဲ့ နည္းကို မွတ္ထားလုိက္ဖုိ႔ပါ။ နွလုံးမသြင္းပါနဲ႔ ဆုိတဲ့က႑မွာေတာ့ အ႒ကထာမွာေကာ မဟာစည္ဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီးကေကာ အက်ယ္ဖြင့္ျပထားပါတယ္။ ဒီမွာေတာ့ လူနဲ႔ဆုိင္ တာေတြေလာက္ပဲ  ခပ္သင့္သင့္ ေရးျပလုိက္ပါတယ္။

၄။ အေၾကာင္းကုိရွာပါ
     ၄။ ႏွလုံးမသြင္းဘဲေနလုိ႔မွ မေပ်ာက္ရင္ အကုသိုလ္ ျဖစ္ရျခင္းရဲ့ အေၾကာင္းရင္းကုိရွာၿပီး ေဖ်ာက္ပါတဲ့။ အ႒ကထာက အေၾကာင္းရင္းရွာပုံကုိ ဇာတ္ဝတၳဳေလးနဲ႔ ျပထားပါတယ္။ အားလုံးၾကားဖူးတဲ့ ဝတၳဳေလးပါ။ ထန္းပင္ေတြနဲ႔ ေရာေနတဲ့ဥသွ်စ္ ပင္ေအာက္ မွာ ယုန္တစ္ေကာင္ ဝပ္ေနတုန္း ဥသွ်စ္သီးေၾကြက်တာကုိ ေျမၿပိဳပါၿပီ ဆုိၿပီး ထြက္ေျပးၾကတဲ့ဝတၳဳပါ။ သတၱဝါေတြ အဆင့္ဆင့္ေျပး ရင္း ေနာက္ဆုံး ဘုရားအေလာင္း ျခေသၤ့မင္းက ဥသွ်စ္သီးကုိုျပၿပီး ေျမၿပိဳတာမဟုတ္ဘူး၊ ဥသွ်စ္သီး ေၾကြက်တာလုိ႔ ေျပာျပတဲ့ ဝတၳဳေလးပါ။ အ႒ကထာဆရာက ဘုရားအေလာင္းဟာ အေၾကာင္းရင္း ရွာျပလုိက္တဲ့အတြက္ သတၱဝါေတြ ခ်မ္းသာ သြားရသလုိ အကုသိုလ္ျဖစ္လာရင္ အေၾကာင္းရင္း ရွာေဖ်ာက္ပါလုိ႔ ဥပမာသာဓကနဲ႔ ရွင္းျပထားပါတယ္။
     တစ္ခါတေလ အကုသိုလ္ျဖစ္ရျခင္းရဲ့ အေၾကာင္းရင္းက ေသးေသးေလးပါ။ ကုိယ္က ပုံႀကီးခ်ဲ့ေတြးၿပီး ခံစားေနလုိ႔ အကုသိုလ္က ႀကီးသထက္ႀကီးေန တာပါ။ အေၾကာင္းရင္း သိရတဲ့အခါ ခပ္ပါးပါးေလးရယ္ပါ။ ခြင့္လႊတ္ မယ္ဆုိရင္ ခြင့္လႊတ္လုိ႔ရတဲ့ အရာေလးပါ။ တစ္ခါတေလ က်ေတာ့လည္း ကုိယ့္စိတ္ ကူးနဲ႔ကုိယ္ အထင္မွားေနတာ လည္းရွိပါတယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ကုိယ္ထင္သလုိ မဟုတ္ပါဘူး။ အေၾကာင္း ရင္းကုိ သိလုိက္ရေတာ့ ဘာမွလည္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ အကုသိုလ္ျဖစ္တာပဲ အဖတ္ တင္ပါတယ္။

၅။ သြားအံကုိႀကိတ္ပါ။
     ၅-က အေၾကာင္းရင္းရွာလုိ႔မွ မေပ်ာက္ရင္ သြားေတြ အံေတြႀကိတ္ၿပီး ေဖ်ာက္ပါတဲ့။ လွ်ာနဲ႔ အာေခါင္ကုိ ေထာက္ၿပီး ေဖ်ာက္ပါတဲ့။ ဒါေတြကေတာ့ ဝိတကၠသဏၭာနသုတ္ ကလာတဲ့ အကုသိုလ္ ပယ္နည္းေတြပါပဲ။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ သပၸါယသင့္ပုံ ျခင္းမတူေတာ့ ကုိယ္ႀကိဳက္တဲ့နည္းနဲ႔ ပယ္ရုံပါပဲ။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အသစ္ျပန္ တည္ေဆာက္တဲ့ သူဟာ အလုပ္ႏွစ္ခုကုိ လုပ္ရပါမယ္။ တစ္ဖက္က ဝင္လာတဲ့ အကုသိုလ္ေတြကုိ ပယ္ပစ္ရမွာျဖစ္သလုိ တစ္ဖက္ကလည္း ပုိက္ဆံမကုန္တဲ့ သိကၡာသုံးပါးကုိ ပြားမ်ား အားထုတ္ရမွာပါ။ အသစ္တည္ေဆာက္ဖုိ႔ မိနစ္ႏွစ္ဆယ္ ေစာထပါ။ အထူးသျဖင့္ သိကၡာသုံးပါးကုိ ျဖည့္က်င့္ၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အသစ္ျပန္တည္ေဆာက္ရမွာပါ။
     သိကၡာသုံးပါး တည္ေဆာက္တဲ့ ေနရာမွာ မနက္အိပ္ရာထ ကုိယ္လက္သန္႔စင္ၿပီး တဲ့အခါ တည္ေဆာက္တာက အေကာင္းဆုံးပါပဲ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ မနက္အိပ္ရာထစ ဆုိေတာ့ ဘာအာရုံမွ မေတြ႔ေသးပါဘူး။ ဒီေတာ့ အာရုံေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အကုသိုလ္ မဝင္ေသးပါဘူး။ အကုသိုလ္ ဝင္မလာ ေသးတဲ့အတြက္ စိတ္ကလည္း ၾကည္လင္ ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ္လက္ သန္႔စင္ၿပီးရင္ ဘုရားခန္းထဲ တန္းဝင္လုိက္ပါ။ ဒါေပမယ့္ လူတုိင္းလူတုိင္းဟာ အလုပ္ကုိယ္စီရွိၾကတဲ့အတြက္ မအားၾကပါဘူး။ မအားတဲ့ၾကားထဲက အခ်ိန္ယူဖုိ႔ ဆုိတာလည္း မလြယ္လွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အခ်ိန္ပို တစ္ခုရဖုိ႔အတြက္ မနက္ကုိ မိနစ္ႏွစ္ဆယ္ ေစာထ လုိက္ပါ။ မိနစ္ႏွစ္ဆယ္ ေလာက္ေတာ့ ကုိယ့္အတြက္ အိပ္ခ်ိန္ထူးၿပီး မထိခုိက္ပါဘူး။ အိပ္ခ်ိန္မထိခုိက္သလုိ မိသားစုအလုပ္၊ ကုိယ္ပုိင္အလုပ္ကုိလည္း မထိခုိက္ေတာ့ပါဘူး၊ ဒါမွမဟုတ္ မိနစ္ႏွစ္ဆယ္ေစာ အိပ္ရာဝင္ လုိက္ပါ။
     ဒီေတာ့ ကုိယ္လက္ သန္႔စင္ၿပီးတာနဲ႔ ဘုရားခန္းထဲ တန္းသြားလုိက္ပါ။ ၿပီးေတာ့ ဘုရားကုိ ဦးသုံးႀကိမ္ခ်ၿပီး ငါးပါးသီလ ယူလုိက္ပါ။ ဦးခ်တာ သီလ ယူတာက သုံးမိနစ္ေလာက္ ရွိပါလိမ့္မယ္။ ဒါဆုိ သီလသိကၡာ တည္သြား သလုိ သီလဝိသုဒၶိ= သီလျဖဴစင္သူလည္း ျဖစ္သြားပါၿပီ။
     ေနာက္ ဂုဏ္ေတာ္ကုိ ငါးမိနစ္၊ ေမတၱာကုိငါးမိနစ္၊ မရဏာႏုႆတိကုိ နွစ္မိနစ္၊ ဝိပႆနာကုိ ငါးမိနစ္ပြါးလုိက္ပါ။ ဒါဆုိအားလုံးေပါင္း မိနစ္္နွစ္ဆယ္ရွိပါလိမ့္မယ္။ မိနစ္ႏွစ္ဆယ္ အခ်ိန္ေပးလုိက္တာနဲ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အသစ္တည္ေဆာက္ၿပီးသား ျဖစ္သြားသလုိ သီလျဖဴ စင္သူလည္းျဖစ္၊ သိကၡာသုံးပါး တည္သူလည္း ျဖစ္သြားေတာ့တာပါ။ ဒီလုိပါပဲ။ မနက္မိနစ္ႏွစ္ ဆယ္ေစာထၿပီး သိကၡာသုံးပါး ေဆာက္တည္ တာေလးကုိ စြဲေနေအာင္လုပ္ထား လုိက္ပါ။ စြဲသြားရင္ စြဲသြားေတာ့တာပါပဲ။ ဘဝရဲ့တစ္ေန႔တာကုိ သိကၡာသုံးပါးနဲ႔ ဖြင့္လုိက္ရတာဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ သိပ္ၾကည္ညိဳဖုိ႔ ေကာင္းတာပါ။ ကုိယ့္ဘဝ အသစ္ျပန္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ မိနစ္ႏွစ္ဆယ္ ေလးေတာ့ အခ်ိန္ေပးသင့္ပါတယ္။ သိကၡာသုံးပါး တည္ၿပီး တစ္ေန႔တာေနာက္ပုိင္း မႏွစ္သက္တဲ့ အာရုံေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊  ေတြးလုိ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ အကုသိုလ္ စိတ္ေလးေတြ ဝင္လာရင္လည္း အထက္က အကုသိုလ္ပယ္နည္း ေတြထဲက ကုိယ္နဲ႔ အဆင္ေျပမယ့္ နည္းကုိယူၿပီး ပယ္ပယ္သြားရမွာပါ။ လူငယ္စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ကုိယ္နဲ႔ အုိေကမယ့္ နည္းကုိယူၿပီး ပယ္သြားဖုိ႔ပါ။
     တခ်ိဳ႔အကုသုိလ္ ေတြက်ေတာ့ ျဖစ္ခ်င္လြန္းလုိ႔ မဟုတ္ဘဲ၊  မထင္မွတ္ဘဲ ျဖစ္သြားရတာ ေတြလည္းရွိပါတယ္။    ျဖစ္ျပီးခါမွ “ေၾသာ္ ဒီအကုသိုလ္ေတြ ငါျဖစ္သြားပါလား” ဆုိၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ တအံ့တၾသ ျဖစ္ရတာပါ။ ဒါေတြဟာ အတိတ္တိတ္က ပါလာတဲ့ အကုသိုလ္ အထုံဓာတ္ ေတြနဲ႔လည္း ဆုိင္ပါတယ္။ ကုိယ္ကဒီဘဝမွာ တရားမ်ိဳးစုံနာ၊ တရားစာအုပ္မ်ိဳးစုံဖတ္၊ တရားေတြ အခါအားေလွ်ာ္စြာ ထုိင္ေနေပမယ့္ အတိတ္အထုံဓာတ္ ဆုိးေတြေၾကာင့္ မထင္မွတ္ဘဲ ျဖစ္သြားရတာေတြပါ။ အတိတ္အထုံ ဓာတ္ဆုိးေတြဟာ သိပ္ေၾကာက္ဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ သူ႔ရဲ့လွ်ပ္တစ္ျပက္ရုိက္ ခ်က္ေၾကာင့္ ပုံကနဲ လဲက်သြား တတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လဲက်သြားရင္ စိတ္ဓာတ္မက်ဘဲ  ျပန္ထႏုိင္ဖုိ႔ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။ ျပန္ထတဲ့အခါ သိကၡာသုံးပါးကုိ ကုိင္ၿပီးထရမွာပါ။ သိကၡာသုံးပါး ကလည္း ကုိယ့္ကုိ အဆင္သင့္ လက္ကမ္း ထားၿပီးသားပါ။ ကုိယ္က သူကမ္းတဲ့ လက္ကုိဆြဲယူ လုိက္ရမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ ကုိယ္လဲက်ရင္   ကုိယ့္ကုိျပန္ ထူေပးမယ့္ သိကၡာသုံးပါး ကရွိၿပီးသားပါ။ ဒါကုိ ကုိယ္က သိထားဖုိ႔ပါ။ ဒီေတာ့ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ သတိနဲ႔ ေနႏုိင္ မွေတာ္ကာက်တာပါ။ က်န္တဲ့အခ်ိန္ေလးေတြမွာလည္း တတ္ႏုိင္သမွ် အမွတ္သတိေလးေတြနဲ႔ ေနေနရမွာပါ။ အထူးသျဖင့္ တစ္ေယာက္တည္းလုပ္ရတဲ့ အလုပ္ေလးေတြမွာ အမွတ္သတိေလးေတြ ပါေနဖုိ႔ပါ။
     ဥပမာ - ေရေသာက္တယ္ဆုိတာ တစ္ေယာက္တည္း ေသာက္ရတာျဖစ္လုိ႔ အမွတ္သတိေလးနဲ႔ ခြက္ကုိလွမ္းယူတာ၊ ကုိင္တာ၊ ေရထည့္တာ၊ ျပန္ယူတာ၊ ခြက္နဲ႔ ႏႈတ္ခမ္းနဲ႔ထိတာ၊ ေသာက္တာ စသည္ေတြကုိ အမွတ္ သတိေလးေတြ ပါေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာပါပဲ။
     ဒီလုိပါပဲ အိမ္သာတက္တဲ့ ေနရာမွာလည္း တစ္ေယာက္တည္းဆုိေတာ့ အမွတ္သတိပါေအာင္ ႀကိဳးစား ရမွာပါပဲ။ တံခါးဖြင့္တာ ျပန္ပိတ္တာ လုံခ်ည္ ပင့္တာ ထုိင္တာ စြန္႔ခ်င္စိတ္ကုိ မွတ္တာ စြန္႔တာကုိ မွတ္တာ စသည္ျဖင့္ အမွတ္သတိနဲ႔ မွတ္သြားရုံပါ။ ဒီေတာ့ အိမ္သာထဲမွာတင္ ဘာဝနာ ကုသိုလ္ေတြ ျဖစ္ေနေတာ့တာပါ။ ကုသိုလ္က ယူမယ္ဆုိရင္ အိမ္သာ ထဲမွာေတာင္ သတိရွိရင္ ယူလုိ႔ရတာပါပဲ။ အက်ိဳးရလဒ္ကေတာ့ တစ္ခ်က္မွတ္ တစ္ခ်က္ ကုသိုလ္ရသလုိ တစ္ခ်က္မွတ္ တစ္ခ်က္ အကုသိုလ္ကုိ ပယ္လုိက္တာပါပဲ။ အမ်ားနဲ႔ လုပ္ရတဲ့ အလုပ္ေတြမွာေတာ့ လုိက္မွတ္ဖုိ႔ မလြယ္လွပါဘူး။ တစ္ေယာက္ထည္း လုပ္ရတဲ့ အလုပ္ေတြမွာေတာ့ တတ္ႏုိင္သမွ် အမွတ္ သတိေလးေတြပါေအာင္ ႀကိဳးစားရပါမယ္။

“ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ငါတရားအားထုတ္ဖုိ႔ အဓိက”
     အမွန္ေျပာရရင္ စာေရးသူက ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ သိပ္မၾကည္ညိဳ လွပါဘူး။ ဒါတကယ္ေျပာတာပါ။ တစ္ခါတစ္ခါ ကုိယ့္ရင္ထဲ ကုိယ္မလုိခ်င္တဲ့ ကုိယ္သိပ္မုန္းတဲ့ အကုသိုလ္ စိတ္ေတြ ဝင္လာရင္ သိပ္စိတ္ဆင္းရဲ ရပါတယ္။
     ရဟန္းလည္းျဖစ္ ဒါတင္မက ပရိသတ္ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ စာေရးဆရာ ရဟန္းတစ္ပါးလည္းျဖစ္ၿပီး “ဒီအကုသိုလ္မ်ိဳးေတြ ဝင္လာရပါ့မလား”ဆုိၿပီး ေတြးရင္းေတြးရင္း စိတ္ဆင္းရဲ ရေတာ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အကုသိုလ္ ပယ္နည္းေတြကုိ ရႏုိင္သမွ် စုထားတာပါ။ ေနာင္လည္း ဆက္စုေနဦးမွာပါ။ စုလုိ႔ရသမွ် ပယ္နည္း ေတြကုိလည္း ခ်စ္တဲ့ စာဖတ္သူေတြဆီကုိ ေရးပုိ႔ေနဦးမွာပါ။
     အဲဒီလုိ အကုသိုလ္စိတ္ ဝင္လာလုိ႔ စိတ္ဆင္းရဲရၿပီ ဆုိရင္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ တရားျပန္ေဟာတဲ့ တရားေလး တစ္ပုဒ္ ရွိပါတယ္။ ဘာလဲဆုိေတာ့ “ ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ငါ တရားအားထုတ္ဖုိ႔အဓိက ဆုိတဲ့ စကားေလးပါ။ အဲဒီစကားေလးကုိ ထပ္ကာ ထပ္ကာ ရြတ္ေနလုိက္ရင္ စိတ္က သက္သာသြားတာ မ်ားပါတယ္။

     အခုတေလာ တရားပြဲေတြမွာဆုိ တရားဆုံးခါနီးမွာ ဒါကုိပဲ ထပ္ကာထပ္ကာ ေဟာေနလုိက္တာပါ။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိလည္း ေဟာၿပီးသားျဖစ္၊ တရားနာ ပရိသတ္ကုိလည္း ေဟာၿပီးသားျဖစ္နဲ႔ သိပ္သေဘာ က်တာပါ။
     ဒါကုိပဲ ထပ္ကာ ထပ္ကာ ေဟာေနေတာ့ စာေရးသူရဲ့ ကပၸိယတစ္ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ ပညာရွင္ တစ္ေယာက္ လည္းျဖစ္တဲ့ ကုိေအာင္သိန္းက သူ႔ရဲ့ေမြးေန႔မွာ ဒီ “ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ငါ တရားအားထုတ္ဖုိ႔အဓိက” ဆုိတဲ့ စာသားေလးကုိ ဆုိင္းဘုတ္ ကေလးလုပ္ၿပီး လာလွဴပါတယ္။ ေယာဂီေတြ တရားထုိင္တဲ့ ေနရာမွာပဲ ခ်ိတ္ေပး ထားလုိက္ပါတယ္။
     “ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ငါ တရားအားထုတ္ဖုိ႔ အဓိက”ဆုိတဲ့ ေနရာမွာ ဘာပဲျဖစ္ေန ျဖစ္ေနမွာ ႏွစ္ပုိင္း ရွိပါတယ္။ ကုိယ္ဘာပဲ ျဖစ္ေနျဖစ္ေန ကုိယ္တရား အားထုတ္ဖုိ႔ အဓိက၊ သူမ်ား ဘာပဲျဖစ္ေန ျဖစ္ေန ကုိယ္ တရားအားထုတ္ဖုိ႔ အဓိကပါ။
     ကုိယ္ဘာပဲ ျဖစ္ေန ျဖစ္ေနမွာ ကုိယ့္ဘဝမွာ ေငြေၾကး အဆင္ေျပတာ လည္းရွိမယ္၊  မေျပတာလည္း ရွိမယ္။ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္ေျပတာလည္း ရွိမယ္၊ မေျပတာလည္း ရွိမယ္။ လူမႈေရး အဆင္ေျပတာ လည္းရွိမယ္၊ မေျပတာလည္း ရွိမယ္၊ အလုပ္ အဆင္ေျပတာလည္း ရွိမယ္၊ မေျပတာ လည္းရွိမယ္။  ရာထူးဌာနႏၲရ အဆင္ေျပတာ လည္းရွိမယ္၊  မေျပတာလည္းရွိမယ္။ ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန  ကုိယ္တရား အားထုတ္ဖုိ႔ အဓိကပါပဲ။ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြက ကံနဲ႔လည္း ဆုိင္ပါတယ္။ သူ႔ဟာသူ ကံဆုိးခ်င္ ဆုိးေနပါေစ ကုိယ္တရား အားထုတ္ဖုိ႔က အဓိကပါပဲ။
     ေနာက္တစ္ပုိင္းက သူမ်ား ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ကုိယ္တရားအားထုတ္ဖုိ႔က အဓိကပါ။ သူမ်ားေတြ ဘယ္လုိ အေျခအေန အေနအထားေတြပဲ ေရာက္ေနေရာက္ေန၊ ဥကၠ႒ေတြ အတြင္းေရးမႈးေတြပဲ ျဖစ္ေန ျဖစ္ေန ကုိယ္ တရားအားထုတ္ဖုိ႔ အဓိကပါပဲ။
     ဒီေနရာမွာ သူမ်ားဘာပဲျဖစ္ေန ျဖစ္ေန ကုိယ္တရားအားထုတ္ဖုိ႔အဓိက ဆုိေတာ့“နည္းနည္းမ်ား အတၱဆန္ မေနဘူးလား” လုိ႔ ေမးစရာရွိပါတယ္။ “ ဒါနအရာ ဝမ္းေျမာက္တာ မွန္စြာ အဓိက ျဖစ္ေပသည္။ ဝိပႆနာအရာ ဥေပကၡာ မွန္စြာ အဓိက ျဖစ္ေပသည္” ဆုိတဲ့ အတုိင္း ဝိပႆနာတရား အားထုတ္တဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ဥေပကၡာက အဓိကပါ။
     တရားအားထုတ္ေနစဥ္ ကာလမွာ အားလုံးကုိ ဥေပကၡာ ျပဳထားရမွာပါ။ ဒီေတာ့ ကုိယ္တရား အားထုတ္ေနစဥ္ ကာလမွာ ကုိယ့္ခင္ပြန္း ကုိလည္း ဥေပကၡာ ျပဳထားရမွာပါ၊  ကုိယ့္ဇနီးကုိလည္း ဥေပကၡာ ျပဳထားရမွာပါ။ ကုိယ့္ သားသမီး ကုိလည္း ဥေပကၡာ ျပဳထားရမွာပါ။ ကုိယ့္ခ်စ္သူ ကုိလည္း ဥေပကၡာျပဳထားရမွာပါ။ အားလုံး အားလုံးကုိ ဥေပကၡာျပဳထားရမွာပါပဲ။
     ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန တရားအားထုတ္ေနရင္ ဘဝက အဓိပၸါယ္ ရွိေနတာပါပဲ။ ကုိယ့္ဘဝကုိယ္ မၾကည္ညိဳလုိ႔ အသစ္ျပန္ တည္ေဆာက္တဲ့ေနရာမွာ သီလကုိအေျခခံၿပီး ဝိပႆနာတရားေတြ အားထုတ္ရင္းနဲ႔ ျပန္တည္ေဆာက္ ရမွာပါပဲ။ ဝိပႆနာတရား အားထုတ္တဲ့ ေနရာမွာ တခ်ိဳ႔က အားထုတ္လုိ႔ ေကာင္းတာလည္းရွိမယ္၊ အားထုတ္လုိ႔ မေကာင္း တာလည္းရွိမယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ပုဂၢိဳလ္ေလးမ်ိဳးရွိပါတယ္။
(၁) တရားရႈမွတ္တဲ့အခါမွာ  ၿငိဳၿငိဳ ျငင္ျငင္ ပင္ပင္ပန္းပန္းလည္း ရႈမွတ္ရတယ္၊ တရားလည္း အေတြ႔ေႏွး တယ္၊ ဒါက တစ္ေယာက္ပါ။ သူ႔ကုိ ဒုကၡပဋိပဒါဒႏၶာ ဘိညာလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
(၂) တရားရႈမွတ္တဲ့အခါမွာ  ၿငိဳၿငိဳ ျငင္ျငင္ ပင္ပင္ပန္းပန္း ရႈမွတ္ရတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ တရားက်ေတာ့ အေတြ႔ျမန္တယ္။ ဒါက တစ္ေယာက္ပါ။ သူ႔ကုိ ဒုကၡပဋိပဒါ ခိပၸါဘိညာလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
(၃) တရားရႈမွတ္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ လြယ္လြယ္ကူကူေတာ့ ရႈမွတ္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရားကေတာ့ အေတြ႔ေႏွးေနပါတယ္။ ဒါက တစ္ေယာက္ပါ။ သူ႔ကုိ သုခါပဋိပဒါ ဒႏၶာဘိညာလုိ႔ ေခၚပါတယ္။
(၄) တရားရႈမွတ္တဲ့ အခါမွာ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ လြယ္လြယ္ကူကူလည္း ရႈမွတ္ရတယ္။ တရားလည္း ျမန္ျမန္ ေတြ႔တယ္။ ဒါက တစ္ေယာက္ပါ။ သူ႔ကုိက်ေတာ့ သုခါပဋိပဒါခိပၸါဘိညာလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ တရားရႈမွတ္တဲ့ေနရာမွာ အဲဒီလုိ ေလးမ်ိဳး ဘာျဖစ္လုိ႔ ကြဲေနရတာလဲ ဆုိေတာ့ အတိတ္အတိတ္ ဘဝေတြနဲ႔ ဆုိင္ေနပါတယ္။
     ၁။ အတိတ္တိတ္ ဘဝေတြက သမထလည္း အားမထုတ္ခဲ့ဖူးဘူး။ ဝိပႆနာ လည္းအားမထုတ္ခဲ့ ဖူးဘူး ဆုိရင္ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ တရားရႈမွတ္တဲ့ အခါမွာ ၿငိဳၿငိဳ ျငင္ျငင္ ပင္ပင္ပန္းပန္းလည္း ရႈမွတ္ရတယ္။ တရားလည္း အေတြ႔ေနွးပါတယ္။
     ၂။ အတိတ္တိတ္ဘဝေတြက ဝိပႆနာ တရားေတာ့ အားထုတ္ဖူးတယ္၊ သမထကိုေတာ့ အားမထုတ္ခဲ့ဖူး ဘူးဆုိရင္ တရားရႈမွတ္တဲ့အခါ ၿငိဳၿငိဳ ျငင္ျငင္ ပင္ပင္ပန္းပန္းေတာ့ ရႈမွတ္ရတယ္၊ တရားေတြေတာ့ အေတြ႔ျမန္ပါ တယ္။
     ၃။ အတိတ္တိတ္ ဘဝေတြက သမထကိုေတာ့ အားထုတ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဝိပႆနာ တရားကိုေတာ့ အားမထုတ္ ခဲ့ဖူးဘူးဆုိရင္ တရားရႈမွတ္တဲ့ အခါ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ လြယ္လြယ္ ကူကူေတာ့ ရႈမွတ္ရတယ္။ တရားက်ေတာ့ အေတြ႔ ေႏွးတတ္ပါတယ္။
     ၄။ အတိတ္တိတ္ ဘဝေတြက သမထလည္း အားထုတ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဝိပႆနာ လည္း အားထုတ္ခဲ့ဖူးတယ္ ဆုိရင္ေတာ့ တရားရႈမွတ္တဲ့အခါ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ လြယ္လြယ္ကူကူလည္း ရႈမွတ္ရတယ္ တရားလည္း အေတြ႔ ျမန္ ပါတယ္။
     ဒီသေဘာေတြ သိထားေတာ့ တရားအားထုတ္တဲ့ အခါ အခက္အခဲ ေတြ႕ရေပမယ့္ဘာမွ စိတ္ပ်က္ အားငယ္စရာ မလုိေတာ့ပါဘူး။ ဒီဘဝမွာ တရားထူးရေအာင္ အားမထုတ္ႏုိင္ရင္ေတာ့ ေနာက္ဘဝ ေနာက္ဘဝ ေတြမွာ ခ်မ္းခ်မ္းသာသာ လြယ္လြယ္ကူကူ အားထုတ္ဖုိ႔ တရားေတြ အေတြ႔ျမန္ဖုိ႔ အေထာက္အပံ့ေကာင္းေတြ ရသြားေတာ့ တာပါ။
     တခ်ိဳ႕က်ေတာ့ သမထတရားကုိ သိပ္အားထုတ္တာပါ။ ဘုရားေတြ၊ ေစတီေတြ၊ ေတာင္ေတြမွာ လုိက္ၿပီး နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဝီရိယရွိရွိနဲ႔ အားထုတ္ၾကတာပါ။ သူမတူေအာင္ ဝီရိယ ရွိၾကတဲ့သူေတြပါ။ ေျပာရရင္ သမထနဲ႔ပဲ လမ္းဆုံးေနတာပါ။ အဲဒီဝီရိယ ေတြနဲ႔ သမထက တစ္ဆင့္ ဝိပႆနာ ဘက္ကူးသြားႏုိင္ရင္ သိပ္ေကာင္းတာပါ။ ဝီရိယကရွိၿပီးသား ဆုိေတာ့ ဝိပႆနာ တရားမွာလည္း အခက္အခဲမရွိ ေလာက္ေတာ့ပါဘူး။ အဓိက သမထနဲ႔ပဲ လမ္းဆုံးမေနဖုိ႔ပါ။
     ဒီလုိပါပဲ “တုိ႔ကေတာ့ ဝိပႆနာလုိင္းပဲ” ဆုိၿပီး သမထကုိ ေလွ်ာ့ခ်မထားရပါဘူး။ တရားအားထုတ္တဲ့ အခါ ဝိပႆနာ တရားကုိပဲ ဆက္ကာ ဆက္ကာ အားထုတ္ ေနရမယ္လုိ႔ မဆုိပါဘူး။ တရားအားထုတ္တယ္ ဆုိတာ အၿမဲတမ္းေတာ့ ေကာင္းမေနႏုိင္ပါဘူး။ တစ္ခါတေလလည္း တရားအားထုတ္ရင္းနဲ႔ စိတ္ပင္ပန္း ၿငီးေငြ႔မႈေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ စာမွာေတာ့ အဲဒီလုိ အခါမ်ိဳးမွာ ဝိပႆနာ တရားကုိ ခဏရပ္ထားျပီး သမထတရားကုိ ျပန္အားထုတ္ရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ စာမွာ ဥပမာ ေပးထားတာကေတာ့ စစ္သားတစ္ေယာက္ဟာ စစ္တုိက္လုိ႔ ေမာပန္းလာတဲ့အခါ ကတုတ္က်င္းထဲျပန္ဝင္၊ အေမာေျဖ၊ အစာေရစာစား၊ က်ည္ဆန္ျဖည့္၊ အေမာေျပတဲ့အခါ အားအင္ေတြ ျပည့္တဲ့အခါ ကတုတ္က်င္းထဲက ျပန္ထြက္ၿပီး စစ္ျပန္တုိက္ရသလုိ တရားအားထုတ္ေနတဲ့ ေယာဂီဟာလည္း ဝိပႆနာတရား အားထုတ္လုိ႔ စိတ္ပင္ပန္းၿငီးေငြ႔ လာရင္ စစ္သားဟာ ကတုတ္က်င္းထဲ ျပန္ဝင္ၿပီး အေမာေျဖ အနားယူရသလုိ ဝိပႆနာတရားကုိ ခဏရပ္ၿပီး သမထကုိ ျပန္အားထုတ္ပါတဲ့။ သမထ အားထုတ္လုိ႔ စိတ္ျပန္ၾကည္လင္ လာၿပီဆုိမွ ဝိပႆနာ တရားကုိ ျပန္အားထုတ္ပါတဲ့။
     ဒီအ႒ကထာ အဖြင့္ေလးကုိ မွတ္ထားၿပီး ဝိပႆနာ အားထုတ္လုိ႔  စိတ္ပင္ပန္း ၿငီးေငြ႔လာရင္ ဝိပႆနာကုိ ခဏ ရပ္ထားၿပီး သမထကုိ ျပန္အားထုတ္ဖုိ႔ပါ။ ဂုဏ္ေတာ္ပဲပြါးပြါး၊ ေမတၱာပဲပြါးပြါး၊ ကုိယ္ႏွစ္သက္ရာ သမထ တစ္ခုခုကုိ ပြါးလုိက္ဖုိ႔ပါ။ ဂုဏ္ေတာ္ပြါးလုိက္ရင္ စိတ္က ျပန္ၾကည္လင္ လာတာပါပဲ။ ကုိယ့္ဘဝကုိယ္ ၾကည္ညိဳ တာလည္း ရွိမယ္ မၾကည္ညိဳ တာလည္းရွိမယ္။ ၾကည္ညိဳျခင္း မၾကည္ညိဳျခင္းေတြဟာ အတိတ္ကာလက ျပဳခဲ့ ေျပာခဲ့ တာေတြနဲ႔လည္း ဆုိင္ေနပါတယ္။ အကုသိုလ္ ကုိေတြးရင္ အကုသိုလ္ပါ။ ကုသိုလ္ကုိေတြးရင္ ကုသိုလ္ပါ။ အကုသိုလ္ ကုိေတြးရင္ အကုသိုလ္ ဆုိေတာ့ ဘာျပဳလုိ႔ ျပဳခဲ့ ေျပာခဲ့တဲ့ အကုသိုလ္ေတြ ျပန္ေတြး ေနေတာ့မွာလဲ။ ေတြးခ်င္ရင္ ျပဳခဲ့ ေျပာခဲ့တဲ့ ကုသိုလ္ကုိပဲ ေတြးေတာ့မွာေပါ့။
     ဘဝမွာ မွားခဲ့လုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ မၾကည္ညိဳ ဘူးဆုိရင္ အသစ္ျပန္ တည္ေဆာက္ရုံပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ ဝိပႆနာ တရားနဲ႔ ျပန္တည္ေဆာက္တာ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။ ေလာကမွာ ဝိပႆနာ ထက္ေကာင္းတာ ဘာမွ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဝိပႆနာ အားထုတ္ရင္ သီလကလည္း တြဲပါေနတာပါပဲ။ အကုသိုလ္ ပယ္နည္းေတြလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သိထားၿပီဆုိေတာ့ ဝင္လာတဲ့ အကုသိုလ္ကုိလည္း ကုိယ္နဲ႔ အဆင္ေျပမယ့္ ပယ္နည္း တစ္ခုခု နဲ႔ ပယ္ပစ္ရုံပါပဲ။
     ကဲ….. စာဖတ္သူေကာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ၾကည္ညိဳရဲ့လား? မၾကည္ညိဳဘူးဆုိရင္ အသစ္ျပန္ တည္ေဆာက္ လုိက္ပါ။ ဒါဆုိရင္ အသစ္ျပန္ျဖစ္ သြားပါလိမ့္မယ္။ ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန စာဖတ္သူရယ္ “ ငါ တရားအားထုတ္ဖုိ႔ အဓိက”ဆုိတဲ့အတုိင္း တရားသာ အားထုတ္ လုိက္ပါေတာ့။ ဒါကုိေတာ့ ရင္ထဲက ေျပာတာပါ။
ဒါဆုိရင္ စာေရးသူသိပ္ႀကိဳက္တဲ့ စကားေလးနဲ႔ပဲ နိဂုံးခ်ဳပ္လုိက္ၾကပါစုိ႔။
“ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ငါ တရားအားထုတ္ဖုိ႔ အဓိကပါပဲ ”
ရေဝႏြယ္(အင္းမ)   

Saturday 19 August 2017

ပါဠိစာေပ



အရွင္ေရးခဲ့သမွ် ေဆာင္းပါးႏွင့္ စာတမ္းမ်ားထဲတြင္ ‘ပါဠိစာေပ’ဆုိတဲ့ စကားလုံးကို စာဖတ္သူမ်ား အၾကိမ္မ်ားစြာ ေတြ႔ခဲ့ၾကပါသည္၊၊

 ပါဠိစာေပအေၾကာင္း မိတ္ဆက္စာတမ္းကို ယၡဳတင္ၿပလုိက္ပါတယ္၊ “အလင္း စက္” စာဖတ္သူမ်ား ပါဠိစာေပဆုိင္ရာ ဗဟုသုတမ်ားစြာ ရလိမ့္မယ္လုိ႔ ယူဆပါတယ္၊၊ ပါဠိစာေပ မည္မွ်က်ယ္ၿပန္႔သည္ဆုိသည္ကိုလည္း စာရႈသူမ်ား ေတြ႔ရမွာၿဖစ္ပါတယ္၊၊ 

ပါဠိစာေပတခုတည္းကိုပင္ ႏုိင္ငံေပါင္းမ်ားစြာမွာ တကၠသိုလ္ၾကီးမ်ား ဖြင့္လွစ္၍ သင္ယူေနၾကရပါ တယ္၊၊ ပါဠိစာေပမွာ ေဖာ္ၿပထားတဲ့ အတတ္ပညာမ်ားအေၾကာင္း၊ စိတ္ပညာဆုိင္ရာ၊ အေတြး ေခၚပညာဆုိင္ရာမ်ား၊ စီးပြားေရးအေၾကာင္း၊ လူမႈေရးအေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံေရးအယူအဆမ်ားအေၾကာင္း၊ ဘာသာကုိးကြယ္မႈ အေၾကာင္း၊ ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ တင္ၿပထားပုံမ်ားသည္ ယေန႔ေခတ္ေပၚ ပညာရပ္ မ်ားထက္ အဆင့္ မနိမ့္ေၾကာင္းကိုလည္း မ်ားစြာေသာ ေခတ္ပညာရွင္၊ အေတြးအေခၚပညာရွင္တုိ႔ အသိမွတ္ၿပဳၾကၿပီး ၿဖစ္သည္၊၊

ၿမတ္စြာဘုရားရွင္တုိ႔လက္ထက္က အႏၵိယႏုိင္ငံမွာ တုိင္းၾကီး(၁၆)တုိင္း ရွိတယ္လုိ႔ အႏၵိယႏုိင္ငံသမုိင္း မ်ားမွာ ေဖာ္ၿပပါတယ္၊၊ ထုိတုိင္းၾကီး(၁၆)တုိင္းထဲမွာ ဥေဇၨနီၿပည္ႏွင့္ မာဂဓတုိင္းတို႔မွာ ပါဠိဘာသာစ ကားကို ႏုိင္ငံေတာ္ရုံးသုံး ဘာသာစကားအၿဖစ္ အသုံးၿပဳၾကပါတယ္တဲ့၊၊

 ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ့ အတၳဳပၸတၱိကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါမွာလည္း ဘုရားရွင္သည္ မာဂဓတုိင္းမွာ အေနမ်ားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္အေနၿဖင့္ သူအေနမ်ားသည့္ မာဂဓတုိင္းဘာသာစကားၿဖင့္ မ်ားစြာ ေသာ တရားေတာ္မ်ားကို ေဟာၾကားခဲ့လိမ့္မည္ဟု ပါဠိသုေတသီတုိ႔ ခန္႔မွန္းၾကပါသည္၊၊

ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ အသက္ရွင္ေနထုိင္ၿပီး(၄၅)ႏွစ္ၾကာ ေဟာေၿပာသင္ၿပခဲ့သမွ်ကို ပါဠိစာေပဟုေခၚ ဆုိတာ ၿဖစ္ပါတယ္၊ ဗုဒၶရွင္ေတာ္၏ ေဟာေၿပာ သင္ၿပခ်က္မ်ားၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶစာေပဟုလည္း ေခၚပါသည္၊၊ ပါဠိစာေပသည္ က်ယ္ၿပန္႔လြန္းအားၾကီးလို႔ အပုိင္းၾကီး သုံးပိုင္းခြဲထားရပါတယ္၊၊ အပုိင္းၾကီးသုံးပိုင္းဆုိတာ---
(၁) ၀ိနယ ပါဠိစာေပက႑၊
(၂) သုတၱႏၱ ပါဠိစာေပက႑၊
(၃) အဘိဓမၼာ ပါဠိစာေပက႑၊ တုိ႔ၿဖစ္ပါတယ္၊၊

၀ိနယ ပါဠိစာေပဆုိတာကိုပဲ “၀ိနယ ပိဋက”လုိ႔ေခၚတြင္ပါတယ္၊ သုတၱႏၱ ပါဠိစာေပကုိ “သုတၱႏၱ ပိဋက” လုိ႔ ေခၚပါတယ္၊ အဘိဓမၼာ ပါဠိစာေပကုိေတာ့ “အဘိဓမၼာပိဋက”လုိ႔ေခၚပါတယ္၊၊ ေပါင္းလုိက္ရင္ “တိပိဋက ပါဠိစာေပ”ဆုိတာ ၿဖစ္လာပါတယ္၊၊ ဗုဒၶစာေပလို႔လည္း ေခၚပါတယ္၊၊ ၿမန္မာလုိအားၿဖင့္ ပိဋကတ္သုံးပုံလုိ႔ ေခၚၾကပါတယ္၊၊

(က) ၀ိနယ ပိဋကမွာ အုပ္ေရ (၅)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၂၂၆၀)ရွိပါတယ္၊၊
(ခ) သုတၱႏၱ ပိဋကမွာ အုပ္ေရ (၂၃)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၁၀၈၉၈)ရွိပါတယ္၊၊
(ဂ) အဘိဓမၼာ ပိဋကမွာ အုပ္ေရ (၁၂)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၃၅၉၇)ရွိပါတယ္၊၊

စုစုေပါင္း ပိဋကသုံးပုံမွာ စာမ်က္ႏွာေပါင္း (၁၆၇၅၅)ရွိၿပီး၊ ႏွစ္လက္မခန္႔ထူသည့္ ဆုိက္ၾကီးစာအုပ္ ေပါင္း(၄၀)ႏွင့္ က်မ္းအေရအတြက္(၅၃)မွ် ရွိပါတယ္၊၊ ပိဋကသုံးပုံတြင္ သုတ္(stories)ေပါင္း (၄၀၀၀၀) ရွိသည္ဟုလည္း မွတ္သားရပါသည္၊၊

“၀ိနယပိဋက”မွာ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္က သာသနာေတာ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ၾကတဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ ရဟန္းအမ်ဳိးသၼီးမ်ားအတြက္ လိုက္နာရန္စည္းကမ္းမ်ားကို သင္ၿပထားပါတယ္၊၊ “သုတၱႏၱ ပိဋက”မွာ စီးပြားေရး လူမႈေရး ႏုိင္ငံေရး၊ ဘာသာတရား က်င့္၀တ္မ်ား၊ ပညာရပ္အမ်ဳိးမ်ဳိး၏ အေၾကာင္းမ်ား၊ ဗုဒၶေခတ္ အႏၵိယႏုိင္ငံ အေတြးအေခၚမ်ား၊ သိပၸံပညာအေၾကာင္းမ်ား၊ ေဆးပညာအတက္မ်ားစသည့္ အေၾကာင္းအရာ အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေဟာေၿပာသင္ၿပထားပါတယ္၊၊

 “အဘိဓမၼာပိဋက”မွာေတာ့ သတၱ၀ါတစ္ ဦး၏ ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြဲ႔စည္းထားပုံ၊ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြဲ႔စည္းထားပုံမ်ားအၿပင္ ေလးနက္သည့္ အေတြး အေခၚမ်ား၊ စိတ္ပညာရပ္မ်ားကို သင္ၿပထားပါတယ္၊၊

ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ၿပဳသြားတာ ႏွစ္ေပါင္း(၂၅၀၀)ေက်ာ္လာပါၿပီ၊ ေခတ္စနစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၿခားခဲ့ ပါၿပီ၊၊ ဒီလို ေခတ္ေတြ လူေနမႈစနစ္ေတြ မတူေတာ့တဲ့အခါ ယဥ္ေက်းမႈပုံစံ၊ ရုိးရာပုံစံ၊ အေၿပာအဆို၊ အေနအထုိင္ပုံစံေတြ၊ အေတြးေခၚ အယူအဆေတြ၊ ယံုၾကည္မႈပုံစံမ်ားပါ မတူၿဖစ္လာပါတယ္၊၊

ၿမတ္စြာဘုရား လက္ထက္က သူ႔ေခတ္ သူ႔အခါအေလ်ာက္ ေဟာၾကားခ်က္ေတြ၊ သင္ၿပခ်က္ေတြကို ေခတ္သစ္ စနစ္သစ္လူသားတုိ႔ နားလည္ရခက္လာပါတယ္၊ တခ်ဳိ႔ေဟာၾကားခ်က္မ်ားကို လုံး၀နား မလည္ႏုိင္သည္အထိ ၿဖစ္လာပါတယ္၊၊

ဒီလုိအေၿခအေနမ်ဳိးမွာ နားလည္ရခက္တဲ့ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ရဲ့ သင္ၿပခ်က္ ေဟာေၿပာခ်က္မ်ားကို ေခတ္အခါ အေလ်ာက္ နားလည္ရလြယ္ေအာင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိ ေရးၿပထားတဲ့ ပါဠိစာေပက်မ္းမ်ား ေပၚထြက္လာ ပါတယ္၊၊ ထုိက်မ္းမ်ားကို အ႒ကထာလုိ႔ေခၚပါတယ္၊၊ ပိဋကသုံးပုံလုံးအတြက္ အ႒ကထာက်မ္းေပါင္း (၅၁)အုပ္ရွိတယ္လုိ႔ ပါဠိစာေပသမုိင္းမွာ ေလ့လာရပါတယ္၊၊

အဂၤလိပ္လုိေတာ့ Commentary လုိ႔ေခၚမည္ ထင္ပါသည္၊၊ ၿမတ္စြာဘုရား သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္က ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင့္ ၿမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္ ၾကီးမ်ား ေဟာေၿပာသင္ၿပသည့္ ပါဠိစာေပကို “ပါဠိေတာ္”လုိ႔ နာမည္သုံးႏႈံးၿပီး၊ ၿမတ္စြာဘုရား လြန္ေတာ္မူၿပီး ေခတ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာမွ ေပၚထြက္လာသည့္ ပါဠိစာေပမ်ားကိုေတာ့ အ႒ကထာလို႔ အမည္သုံးႏႈံး ပါတယ္၊၊

အ႒ကထာဆုိတဲ့က်မ္းမ်ားက အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိ ရွင္းၿပထားသည့္တုိင္ နားလည္ရခက္ေနေသးသည့္ ပါဠိေတာ္ပုဒ္မ်ား၊ ရွင္းမၿပဘဲက်န္ေနေသးသည့္ ပါဠိေတာ္ပုဒ္မ်ားကို အဓိပၸါယ္ထပ္မံ ရွင္းၿပထားသည့္ က်မ္းမ်ားလည္း ေပၚထြက္လာပါတယ္၊ ထုိက်မ္းမ်ားကိုေတာ့ “ဋီကာ”လို႔ေခၚပါတယ္၊၊

 ပိဋကသုံးပုံအတြက္ ဋီကာက်မ္းေပါင္း အုပ္ေရ(၂၆)အုပ္ရွိတယ္လို႔ ေလ့လာရပါတယ္၊၊ အ႒ကထာႏွင့္ ဋီကာက်မ္းမ်ားသည္ ပါဠိေတာ္ထက္ စာအုပ္ဆုိက္မ်ားစြာ ၾကီးပါတယ္၊၊

စုစုေပါင္းလိုက္ရင္ ပါဠိစာေပဆုိတဲ့အထဲမွာ---
၁. ပါဠိေတာ္ အုပ္ေရ (၄၀)၊
၂. အ႒ကထာ အုပ္ေရ (၅၁)၊
၃. ဋီကာအုပ္ေရ (၂၆)၊ တုိ႔သည္ ပါဠိစာေပ၏ Primary Sources မ်ားအၿဖစ္ ပါ၀င္ပါတယ္၊၊

ဗုဒၶဘာသာကို စႏွစ္တက် နားလည္သေဘာေပါက္လိုသူမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ဘယ္လုိဘာသာမ်ဳိးလဲဟု အေသးစိတ္ သိလိုသူမ်ားအေနၿဖင့္ သူမ်ားပါးစပ္ဖ်ားတြင္ လမ္းဆုံးမေနဘဲ အရွင္တင္ၿပထားသည့္ ဤက်မ္းၾကီးမ်ားကို ပါဠိဘာသာၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ ဘာသာၿပန္အကူ အညီၿဖင့္ၿဖစ္ေစ ကိုယ္တုိင္ေလ့လာ သင့္ပါတယ္၊၊ 

ကမၻာ့ဘာသာၾကီးမ်ားအထဲတြင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ စာေပခုိင္မာ၊ သမုိင္းအေထာက္ထား ခုိင္မာသည့္ ဘာသာတခုၿဖစ္ေၾကာင္း ပါဠိစာေပႏွင့္ ဗုဒၶစာေပကို အေသးစိတ္ေလ့လာေသာ “ရိုင္းေဒး ဗစ္”စသည့္ အေနာက္တုိင္း ပညာရွင္မ်ား၊ The light of Asia စာအုပ္ကိုေရးသားခဲ့သည့္ “ဆာအက္ ဒ၀င္ အာႏုိး”စသူတုိ႔က ဆိုပါသည္၊၊

ပါဠိစာေပသည္ ဤမွ်က်ယ္ၿပန္႔ နက္နဲပါတယ္၊၊ အေပၚတြင္ေရတြက္ၿပထားခ်က္သည္ ပါဠိဘာသာႏွင့္ စာအုပ္အေရအတြက္ ၿဖစ္သည္၊ ထုိပါဠိကို ဘာသာၿပန္ထားသည့္ ၿမန္မာၿပန္စာအုပ္အေရအတြက္မွာ ထုိ႔ထက္ မ်ားပါသည္၊၊

 ပိဋကသုံးပုံလုံးနီးနီးကို အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔လည္း ၿပန္ဆုိထားၿပီး ၿဖစ္ပါတယ္၊၊ ကမၻာ့ဘာသာ World Religion တြင္ ဗုဒၶဘာသာသည္ စာေပနယ္အက်ယ္ၿပန္႔ဆုံးၿဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့လုံးဆုိင္ရာ ပညာေရးအဖြဲ႔၏ အစီရင္ခံစားမ်ားတြင္ ေလ့လာရပါသည္၊၊

ဤပါဠိစာေပကိုပင္ တကၠသိုလ္ၾကီးမ်ားဖြင့္လွစ္၍ ႏုိင္ငံေပါင္းမ်ားစြာမွာ သင္ၾကားေနၾကရပါတယ္၊၊ ကမၻာ့တကၠသုိလ္ၾကီးမ်ားတြင္လည္း Buddhist Literature Studies ကို Main Faculties မ်ားအၿဖစ္ သင္ၾကား ေနၾကရေၾကာင္း သိရပါတယ္၊၊

တကၠသိုလ္ၾကီးတြင္ ကမၻာ့စာေပတရပ္အေနၿဖင့္ သင္ၾကားရ ေလာက္ေအာင္လည္း အဆင့္ၿမင့္သည့္ စာေပၿဖစ္ပါသည္၊၊ ပါဠိစာေပမွာ လုံး၀မပါ၀င္သည့္ Arts and Imformations ဆုိတာ မရွိပါဘူး၊ သုေတသနၿပဳၿပီး လက္ဆင့္ကမ္း အဆင့္ၿမွင့္ၿပီးသာ အသုံးၿပဳႏုိင္ၾက မယ္ဆုိရင္ ယၡဳထက္မ်ားစြာ တုိးတက္ၿပီး လူတုိ႔အက်ဳိးမ်ားဖြယ္ရွိပါတယ္၊၊

ပါဠိေတာ္စာရင္း၊ အ႒ကထာစာရင္းႏွင့္ ဋီကာစာရင္းမ်ားထဲတြင္ မပါ၀င္ဘဲ သီးၿခားတည္ရွိေနသည့္ က်မ္းၾကီးမ်ား ရွိပါေသးတယ္၊၊ ထုိက်မ္းၾကီးမ်ားကေတာ့ မူလဋီကာက်မ္းမ်ား၊ အႏုဋီကာက်မ္းမ်ား၊ မဓုဋီကာက်မ္းမ်ား၊ ေယာဇနာက်မ္းမ်ား၊ ဂ႑ိက်မ္းမ်ား၊ ဒီပနီက်မ္းမ်ား၊ ဆုိရုိးက်မ္းမ်ား၊ အရေကာက္က်မ္းမ်ား ၿဖစ္ပါတယ္၊၊

 ထုိက်မ္းၾကီးမ်ားမွာ ပိဋကသုံးပုံထက္ပင္ အုပ္ေရ အေရအတြက္ မ်ားပါသည္၊၊ ဤက်မ္းၾကီးမ်ားမွာ ပါဠိစာေပၿဖင့္ေရးသားထားသည့္ က်မ္းၾကီးမ်ား ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပါဠိစာေပဆုိသည့္ Frame ထဲတြင္ ထည့္သြင္းရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ ပါဠိစာေပႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္း ေလ့လာလုိသူမ်ားအေနၿဖင့္ ဤက်မ္းၾကီးမ်ားကို Secondary Sources မ်ားအၿဖစ္ ေလ့လာရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

မ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ “ေဒးကာနယ္ဂီ,စင္ၿမဴရယ္ စမုိင္း”တုိ႔၏ မိတၱဗလဋီကာကဲ့သို႔ေသာ တက္က်မ္း မ်ား မ်ားစြာေရပန္းစားသည္ကို သတိၿပဳမိသည္၊၊ ဗုဒၶစာေပ (ေခၚ) ပါဠိစာေပတြင္ ထုိကဲ့သုိ႔ က်မ္းမ်ား လည္း ရွိပါသည္၊၊ ထုိက်မ္းမ်ားကို နီတိစာေပဟု ေခၚပါသည္၊၊ ေလာကနီတိစသည့္ က်မ္းမ်ား ၿဖစ္သည္၊၊ ပါဠိဘာသာၿဖင့္ေရးေသာ က်မ္းပင္ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ နီတိစာေပကိုလည္း ပါဠိစာေပထဲတြင္ ထည့္သြင္းရမည္ ၿဖစ္သည္၊၊

ပါဠိစာေပထဲတြင္ေနာက္ဆုံး က်န္ေနေသးသည့္ က်မ္းမ်ားမွာ “၀ံသက်မ္း”မ်ား ၿဖစ္ပါသည္၊၊ သာသနာ ၀ံသ၊ မဟာ၀ံသ၊ ေဗာဓိ၀ံသ၊ ဒါဌာ၀ံသ၊ ဒီပ၀ံသ၊ ထူပ၀ံသစသည္ၿဖင့္ “၀ံသ”က်မ္းေပါင္း(၅၀)ေက်ာ္ ရွိသည္ဟု ပါဠိစာေပသမုိင္းတြင္ ေဖာ္ၿပထားပါသည္၊၊ ၿမန္မာၿပည္တြင္မူ “၀င္ကိုး ၀င္” တတ္ရင္ စာတတ္သည္ဟု ေၿပာစမွတ္ရွိသည္၊၊

ဤ၀ံသက်မ္းမ်ားသည္လည္း ပါဠိဘာသာၿဖင့္ ေရးသားထား ေသာက်မ္းမ်ား ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ပါဠိစာေပစာရင္းတြင္ မွတ္သားရပါမည္၊၊ “၀ံသစာေပ”သည္ ပါဠိစာေပႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာကုိေလ့လာ လုိသူမ်ားအတြက္ Sub-secondary Sources အေနၿဖင့္ ေလ့လာရန္လုိအပ္ေသာ စာေပအမ်ဳိးအစား ၿဖစ္သည္၊၊ ၀ံသစာေပသည္ ပါဠိေတာ္ကဲ့သုိ႔ အ႒ကထာ က်မ္းမ်ား၊ ဋီကာက်မ္းမ်ားအထိပင္ ရွိသည္၊၊ ၀ံသစာေပသည္ အဓိကအားၿဖင့္ သမုိင္းအခ်က္ အလက္ မ်ားကို ေဖာ္ၿပထားေသာ က်မ္းမ်ားၿဖစ္ပါသည္၊၊

သီရိလကၤာပါဠိစာေပတြင္ ၀ံသက်မ္းေပါင္း(၅၀)ေက်ာ္ရွိသည္ဟု သိရသည္၊၊ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ဤ၀ံသက်မ္းမ်ားကို တေလးတစား သင္ယူေနၾကသည္ကို အရွင္ကိုယ္တုိင္ပင္ သီရိလကၤာ Sunday School ႏွင့္ ပရိေ၀ဏ (ေခၚ) စာသင္တုိက္ၾကီးမ်ားတြင္ ေတြ႔ခဲ့ရပါသည္၊၊ 

ပါဠိေတာ္၊ အ႒ကထာ၊ ဋီကာႏွင့္ ၀ံသစာေပမ်ားကို သင္ၾကားရလြယ္ကူေအာင္ စီရင္ထားေသာ ပါဠိသဒၵါက်မ္းမ်ားစြာလည္း ရွိပါသည္၊၊ Pᾶli Grammar ဟု မွတ္သားရပါမည္၊၊ ထင္ရွားေသာ ပါဠိသဒၵါက်မ္းမ်ားမွာ ကစၥည္းသဒၵါက်မ္း၊ ပါဏိနိသဒၵါက်မ္း၊ ေမာဂၢလာန္သဒၵါက်မ္း၊ သဒၵနီတိဓာတု မာလာ သဒၵါက်မ္း၊ ရူပသိဒၶိ သဒၵါက်မ္းစသည္တုိ႔ ၿဖစ္သည္၊၊ ပါဠိဘာသာၿဖင့္ ေရးသားထားေသာ သဒၵါက်မ္းေပါင္း (၂၀)ခန္႔ ရွိသည္ဟု ၾကားဖူးပါသည္၊၊ ယၡဳအခါအခ်ဳိ႔ ပါဠိသဒၵါက်မ္းမ်ားမွာ အစအနရွာ မရ ေတာ့ေခ်၊၊ (အခ်ဳိ႔သဒၵါက်မ္းမ်ားမွာ သကၠတမူမ်ား ၿဖစ္သည္၊၊)

စင္စစ္ ပါဠိသဒၵါဟူသည္ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ပါဠိေတာ္မ်ား မဟုက္ေခ်၊ ေရွးေခတ္ ပါဠိပညာရွင္ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားမွ ပါဠိစာေပ သမုၿဒာကိုကူးခတ္ရင္း တူရာတူရာ ပါဠိအသြားအလာ ႏွင့္ ပါဠိပုဒ္ပုံစံ စနစ္မ်ားကို ထုပ္ႏႈတ္မွတ္သားခဲ့ရာမွ ပါဠိလုိမွတ္သားခဲ့ၿခင္း ၿဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေနာင္အခါတြင္ က်မ္းအဆင့္ ထိေရာက္လာၿပီး၊ ပါဠိစာေပတတ္လိုလ်င္ ပါဠိသဒၵါကို အရင္တတ္ေအာင္ သင္ရသည္အထိ ၿဖစ္လာေတာ့သည္၊၊ အမွန္မွာ ပါဠိစာေပကို ေလ့လာရာမွ ပါဠိစာေပ စနစ္ကို သိလာၿခင္းသာ ၿဖစ္သည္၊၊ ပါဠိသဒၵါတတ္ၿပီးမွ ပါဠိစာေပတတ္ၿခင္း မဟုက္ဘဲ၊ ပါဠိစာေပတတ္ရာက ပါဠိစာေပ တည္ေဆာက္ထားပုံ သဒၵါဟူသည္ကို သေဘာေပါက္ နားလည္လာၿခင္းၿဖစ္သည္၊၊ 

ယေန႔ေခတ္တြင္မူ “သဒတ္မတာ စပ္မတာ၊ သဒါတတ္မွ စာတတ္သည္” ဟူ၍ ပါဠိစာေပကို အစေလ့ လာသူတုိ႔ လြဲမွားစြာ သေဘာေပါက္ေနၾကသည္မွာ အံ့ၾသဖြယ္ၿဖစ္သည္၊၊ ဤကဲ့သုိ႔ေသာ ဆုိရုိးမ်ားကို အေလးဂရုၿပဳလြန္းၿပီး ပါဠိသဒၵါစာေမးပြဲၾကီးမ်ားစြာက်င္းပ၍ သဒၵါက်မ္းမ်ားကိုခ်ည္း အာရုံစုိက္ေနရ ေသာေၾကာင့္ ပါဠိစာေပေလ့လာေသာ ပါဠိစာသင္သူအခ်ဳိ႔မွာ တကယ့္ပါဠိစာေပကုိ ေလ့လာသည့္ အဆင့္အထိ မေရာက္ဘဲ၊ ပါဠိသဒၵါပင္လယ္တြင္ နစ္ေမ်ာၾကသည္ကိုလည္း အရွင္တုိ႔ၿမန္မာ ပါဠိပညာ ေရးတြင္ ရင္ေလးစြာ ေတြ႔ၿမင္ရပါေသးသည္၊၊

သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္ ပါဠိသဒၵါက်မ္း မ်ားမ်ားမရွိ၊ မ်ားစြာလည္း မသင္ယူၾကပါ၊ သုိ႔ေသာ္ ပါဠိစာေပ အရာတြင္ ၿမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားထက္ သာလြန္သည္ကို ေထရာ၀ါဒႏုိင္ငံအားလုံး သီရိလကၤာႏုိင္ငံသုိ႔ ေငြကုန္ ေၾကးက်ခံၿပီး ပညာသင္လာေရာက္ ေနၾကသည္က သက္ေသၿပဳေနပါသည္၊၊ ကမၻာသုိ႔ ဗုဒၶသာသနာႏွင့္ ဗုဒၶစာေပကို ၿဖန္႔ၿဖဴးရာတြင္လည္း သီရိလကၤာသားတုိ႔က အၿခားေထရာ၀ါဒ ဗုဒၶဘာ သာ ႏုိင္ငံသားမ်ားထက္ မ်ားစြာပင္ေရွ႔ေရာက္သည္ကို လက္ေတြ႔အားၿဖင့္ ၀န္ခံရေပမည္၊၊

ပါဠိစာေပကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ၾကည့္လ်င္---
၁. ပါဠိေတာ္၊
၂. အ႒ကထာ၊
၃. ဋီကာ၊
၄. ၀ံသ၊
၅. နီတိ၊
၆. ပါဠိသဒၵါ၊
၇. ၿမန္မာၿပန္ ပိဋကသုံးပုံ၊
၈. အဂၤလိပ္ဘာသာၿပန္ ပိဋကသုံးပုံဟူ၍ ေတြ႔ရမည္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊ 

စာဖတ္သူမ်ား အထက္တြင္ ပါဠိေတာ္စာအုပ္ေရ(၄၀)ရွိသည္ဟု အရွင္တင္ၿပခဲ့သည္ကို မွတ္မိမည္ ထင္ပါသည္၊၊ ထုိပါဠိေတာ္ အုပ္ေရ(၄၀)မွ ပါဠိေတာ္ အုပ္ေရ(၂၀)ကို အလြတ္အာဂုံႏွင့္ သေဘာေရးေၿဖ ေအာင္ၿမင္စြာ ၿပန္ဆုိ၊ ေၿဖၾကားႏုိင္လ်င္ “တိပိဋကဘြဲ႔”ကို ၿမန္မာၿပည္တြင္ ေပးအပ္ပါသည္၊၊

 တိပိဋက စာေမးပြဲအတြက္ ပါဠိေတာ္အုပ္ေရ ေလးဆယ္မွ အုပ္ေရႏွစ္ဆယ္ကို ေရြးခ်ယ္ၿပီး၊ ႏႈတ္တက္အာဂုံႏွင့္၊ သေဘာအဓိပၸါယ္ေရးေၿဖ စာေမးပြဲၾကီးကို ၿမန္မာၿပည္တြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပ ပါသည္၊၊ စာေမးပြဲေၿဖဆုိ သည့္ ရက္ေပါင္း (၃၃)ရက္ ၾကာသည္ဟုလည္း တိပိဋကမွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေလ့လာရပါသည္၊၊ အရွင္ ေလ့ လာမိသမွ် သီရိလကၤာႏုိင္ငံတြင္လည္း “တိပိဋကာစရိယ”ဆုိေသာ စာေမးပြဲၾကီးရွိပါသည္၊ အလြန္ ခက္ခဲသည့္ စာေမးပြဲၾကီး ၿဖစ္သည္ဟုလည္း သိရပါသည္၊၊

(၁၃၁၀)ခု မွစတင္ခဲ့ေသာ တိပိဋကစာေမးပြဲၾကီးသည္ (၁၃၇၂)ခု၊ ယေန႔ဆုိလ်င္ ႏွစ္ေပါင္း(၆၂)ရွိခဲ့ၿပီ၊ ဤမွ်ၾကာေသာႏွစ္မ်ားအတြင္း တိပိဋကစာေမးပြဲေအာင္သၿမင့္ တိပိဋကဘြဲ႔ရရွိသြားေသာ ၿမန္မာရ ဟန္းေတာ္ေပါင္း(၁၂)ပါးမွ် ရွိသည္ဟုလည္း ဆုိပါသည္၊၊ တိပိဋကစာေမးပြဲတြင္ ေၿဖဆုိရေသာ သင္ရုိးပိဋက အုပ္(၂၀)မွာ---

၀ိနယပိဋက အတြက္---
(၁) ပါရာဇိကဏ္ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ
(၂) ပါစိတ္ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊
(၃) မဟာ၀ါ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊
(၄) စူဠ၀ါ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊
(၅) ပရိ၀ါ ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စုစုေပါင္း (၅)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၂၆၀)ၿဖစ္ပါသည္၊၊

သုတၱႏၱပိဋကအတြက္---
(၁) သုတ္သီလကၡန္ ပါဠိေတာ္ (၁)၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၃၆)၊
(၂) သုတ္မဟာ၀ါ ပါဠိေတာ္ (၁)၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၈၃)၊
(၃) သုတ္ပါေဌယ် ပါဠိေတာ္ (၁)၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၆၀)၊ စုစုေပါင္း (၃)အုပ္၊စာမ်က္ႏွာေပါင္း(၇၇၉) ၿဖစ္ပါသည္၊၊
အဘိဓမၼာ ပိဋကအတြက္---
(၁) ဓမၼသဂၤဏီပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၂၈၉)၊
(၂) ၀ိဘဂၤပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၄၅၃)၊
(၃) ဓာတုကထာပါဠိေတာ္၊ ပုဂၢလပညတ္ပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ (၁၀၀+၈၅=၁၈၅)၊
(၄) ကထာ၀တၳဳပါဠိေတာ္ (၁)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၄၉၃)၊
(၅) ယမုိက္ပါဠိေတာ္ (၃)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၉၀၄)၊
(၆) ပဌာန္းပါဠိေတာ္ (၅)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာ(၃၅၉၇)၊၊ စုစုေပါင္း(၁၂)အုပ္၊ စာမ်က္ႏွာေပါင္း(၄၉၉၈)၊ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ေဖာ္ၿပခဲ့ၿပီးသည့္ ပါဠိေတာ္သက္သက္ အုပ္ေရ (၂၀)၊ စာမ်က္ႏွာ(၈၀၀၀)ေက်ာ္ခန္႔ကို သင္ရုိးပိဋကတ္ဟု ေခၚစမွတ္ၿပဳပါသည္၊၊ က်န္ေနေသး သည့္ ပါဠိေတာ္ အုပ္ေရ(၂၀) ကို က်မ္းအိပ္ဟု ေခၚတြင္ေၾကာင္းလည္း မွတ္သားရပါေသးသည္၊၊ တိပိဋကစာေမးပြဲတြင္ မပါ၀င္ဘဲ က်န္ေနသည့္ က်မ္း(၂၀)မွာ---
(၁) မဇၥ်ိမနိကာယ္မွ ပဏၰာသသုံးက်မ္း (၃)အုပ္၊
(၂) သံယုတၱနိကာယ္မွ ငါးက်မ္း (၃)အုပ္၊
(၃) အဂၤုတၱရနိကာယ္မွ ဆယ့္တစ္က်မ္း (၃)အုပ္၊
(၄) ခုဒၵကနိကာယ္မွ ဆယ့္ကိုးက်မ္း (၁၁)အုပ္၊ စုစုေပါင္း အုပ္ေရ(၂၀)ၿဖစ္ပါသည္၊၊

 တိပိဋက စာေမးပြဲ တြင္ မပါ၀င္သည့္အတြက္ က်က္မွတ္သူမရွိ၍ က်မ္းအိပ္ဟု ေခၚတြင္ေနသည့္ ဤက်မ္း(၂၀)ကို ယၡဳအခါတြင္ မစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ၾကီး ဦးသီရိႏၵစသည့္ ဆရေတာ္ၾကီးမ်ားဦးစီး၍ “နိကာယ္ စာေမးပြဲ” ၾကီးမ်ား က်င္းပၿပီး အသက္၀င္ေသာ က်မ္းၾကီးမ်ားၿဖစ္လာေအာင္ ၾကဳိးစားေနၾကသည္ဟုလည္း ပါဠိ စာေပ အကဲခပ္သူမ်ားက ဆုိပါသည္၊၊

+ မဇၥ်ိမနိကာယ္ မွ ပဏၰာသ(၃)အုပ္ ဟူသည္မွာ +
(၁) မူလ ပဏၰာသ (၁)အုပ္၊
(၂) မဇၥ်ိမ ပဏၰာသ (၁)အုပ္၊
(၃) ဥပရိ ပဏၰာသ (၁)အုပ္၊ စုစုေပါင္း (၃)အုပ္ၿဖစ္ပါသည္၊၊

+ သံယုတၱနိကာယ္မွ ငါးက်မ္း (၃)အုပ္ ဟူသည္မွာ +
(၁) သဂါထာ၀ဂၢၢ သံယုတ္ (၁)အုပ္၊
(၂) နိဒါန၀ဂၢ၊ ခႏၶ၀ဂၢ သံယုတ္ (၁)အုပ္၊
(၃) သဠာယတန၀ဂၢ၊ မဟာ၀ဂၢ သံယုတ္ (၁)အုပ္၊ စုစုေပါင္း(၃)အုပ္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

+ အဂၤုတၱရနိကာယ္မွ ဆယ့္တစ္က်မ္း(၃)ဟူသည္မွာ +
(၁.၂.၃) ဧကက နိပါတ္မွစ၍ ဧကာဒသက နိပါတ္အထိ (၃)အုပ္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

+ ခုဒၵကနိကာယ္မွ ဆယ့္ကိုးက်မ္း(၁၁)အုပ္ ဟူသည္မွာ +
(၁) ခုဒၵကပါဌ ပါဠိ၊
(၂) ဓမၼပဒ ပါဠိ၊
(၃) ဥဒါန ပါဠိ၊
(၄) ဣတိ၀ုတၱက ပါဠိ၊
(၅) သုတၱနိပါတ ပါဠိ၊
(၆) ၀ိမာန၀တၳဳ ပါဠိ၊
(၇) ေပတ၀တၳဳ ပါဠိ၊
(၈) ေထရဂါထာ ပါဠိ၊
(၉) ေထရီဂါထာ ပါဠိ၊
(၁၀) ဇာတက ပါဠိ၊
(၁၁) နိေဒၵသ ပါဠိ၊
(၁၂) ပဋိသမၻိဒါမဂၢ ပါဠိ၊
(၁၃) အပါဒါန ပါဠိ၊
(၁၄) ဗုဒၶ၀ံသ ပါဠိ၊
(၁၅) စရိယာပိဋက ပါဠိ၊
(၁၆) ေနတၱိ ပါဠိ၊
(၁၇) ေပတေကာပေဒသ ပါဠိ၊
(၁၈) မိလိႏၵပဥွာ ပါဠိ၊
(၁၉) သုတၱသဂၤဟ ပါဠိ၊ စုစုေပါင္း (၁၉)အုပ္ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဤစာတမ္းတြင္ အရွင္တင္ၿပ ေရတြက္ၿပခဲ့သည္မွာ ပါဠိေတာ္အုပ္ေရ (၄၀)ကို အဓိကတင္ၿပလုိက္ၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္၊ အ႒ကထာ အေရတြက္ႏွင့္ ဋီကာစသည္တုိ႔၏ စာရင္းအတိအက်ကိုလည္း အရွင္ၾကဳိးစားပါအုံးမည္၊၊

အရွင္ ပါဠိစာေပမိတ္ဆက္ကို တင္ၿပလာခဲ့သည္မွာ ဤမွ်ဆုိလ်င္ အတုိင္းအတာတခုအထိ ၿပည့္စုံၿပီ ဟု ယူဆပါသည္၊၊ အရွင့္ထက္ ပါဠိစာေပ တတ္ကြ်မ္းသည့္ ပါဠိပညာရွင္မ်ားအေနၿဖင့္ ဤစာတမ္းတြင္ မွားယြင္းမႈ တစုံတရာ၊ လြဲေခ်ာ္မႈတစုံတရာေတြ႔ခဲ့ပါလ်င္ အၾကံၿပဳေဆြးေႏြးဖုိ႔ ေတာင္းပန္လိုက္ပါသည္၊၊ 

ပါဠိစာေပကုိ စိတ္ပါ၀င္စားသူမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာကို ေလ့လာသုေတသနၿပဳလုိသူမ်ား အေနၿဖင့္ အရွင္ တင္ၿပခဲ့သည္မ်ားမွ ေၿခရာခံၿပီး ဆက္လက္ေလ့လာရန္ၿဖစ္ပါသည္၊၊ အရွင္၏တင္ၿပမွာမႈမွာ ဗုဒၶစာေပ ကို တကယ္ေလ့လာ သုေတသနၿပဳလုိသူအတြက္ ေသးငယ္သည့္ အကူေလးမွ်သာ ၿဖစ္ပါသည္၊၊

ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶစာေပဟူသည္ကို ဘာမွန္းမသိဘဲ ဗုဒၶဘာသာကို စြန္႔လႊတ္ၿပီး၊ အၿခားဘာသာသို႔ ကူးေၿပာင္းၾကသည့္ မိရုိးဖလာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို “အလင္း စက္”၏ ပါဠိစာေပ မိတ္ဆက္က အက်ဳိးတစုံတရာ ၿဖစ္ေစလိမ့္မည္ဟု အရွင္ယုံၾကည္ပါသည္၊၊ ေလ့လာလုိသူမ်ားအတြက္ အ႒ကထာစာရင္းကို ေနာက္ဆက္တြဲအၿဖစ္ေဖာ္ၿပေပးလိုက္ပါသည္၊၊

ပိဋကသုံးပုံအတြက္ အ႒ကထာစာရင္း---
၀ိနယပိဋက--
(၁) ၀ိနယ ပိဋကပါဠိ > သမႏၱပါသာဒိကာအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၂) ပါဋိေမာကၡပါဠိ> ကခၤါ၀ိတရဏိအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ) 
သုတၱႏၱပိဋက---
(၁) ဒီဃနိကာယပါဠိ >သုမဂၤလ၀ိလာသိဏီအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၂) မဇၥ်ိမနိကာယပါဠိ > ပပဥၥသူဒနီအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၃) သံယုတၱနိကာယပါဠိ > သာရတၳပၸကာသိနီ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၄) အဂၤုတၱရနိကာယပါဠိ > မေနာရတၳပူရဏီအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ) 
(၅) ခုဒၵကနိကာယ---
(၁) ခုဒၵကပါဌပါဠိ > ပရမတၳေဇာတိကာအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၂) ဓမၼပဒပါဠိ > ဓမၼပဒအ႒ကထာအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၃) ဥဒါနပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီအ႒ကထာ (ဓမၼပါလ)
(၄) ဣိတိ၀ုတၱကပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီအ႒ကထာ(ဓမၼပါလ)
(၅) သုတၱနိပါတ ပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီအ႒ကထာ( ဓမၼပါလ)
(၆) ၀ိမာန၀တၳဳပါဠိ > ပရမတၳေဇာတိကာအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၇) ေပတ၀တၳဳပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီ အ႒ကထာ (ဓမၼပါလ) 
(၈) ေထရဂါထာပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီ အ႒ကထာ(ဓမၼပါလ)
(၉) ေထရီဂါထာပါဠိ> ပရမတၳဒီပနီ အ႒ကထာ(ဓမၼပါလ)
(၁၀) ဇာတကပါဠိ > ဇာတကအ႒ကထ (ဓမၼပါလ)
(၁၁) နိေဒၵသ ပါဠိ> သဒၶမၼပေဇၨာတိကာ အ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၁၂) ပဋိသမၻီဒါမဂၢပါဠိ > သဒၶမၼပၸကာသိနီအ႒ကထာ (ဥပေသန)
(၁၃) အပါဒါနပါဠိ> ၀ိသုဒၶဇန၀ိလာသိနီ အ႒ကထာ (အမည္မသိ)
(၁၄) ဗုဒၶ၀ံသပါဠိ > မဓုရတၳ၀ိလာသိနီအ႒ကထာ (ဗုဒၶဒတၱ)
(၁၅) စရိယာပိဋကပါဠိ > ပရမတၳဒီပနီ အ႒ကထာ (ဓမၼပါလ)

အဘိဓမၼာပိဋက---
(၁) ဓမၼသဂၤဏီပါဠိ > အတၳသာလိဏီ အ႒ကထာ ( ဗုဒၶေဃာသ)
(၂) ၀ိဘဂၤပါဠိ > သေမၼဟ၀ိေနာဒနီအ႒ကထာ ( ဗုဒၶေဃာသ)
(၃) ကထာ၀တၳဳပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ)
(၄) ပုဂၢလပညတၱိပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ(ဗုဒၶေဃာသ)
(၅) ဓာတုကထာပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ(ဗုဒၶေဃာသ) 
(၆) ယမကပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ(ဗုဒၶေဃာသ)
(၇) ပ႒ာနပါဠိ > ပဥၥပၸကရဏအ႒ကထာ (ဗုဒၶေဃာသ) 

အရွင္အေနၿဖင့္ Religion ေခၚ ကိုးကြယ္မႈ ဘာသာတုိင္းတြင္ စာေပရွိသည္၊ ထုိစာေပမ်ားကို ကိုယ္တုိင္ေလ့လာၿပီး၊ လက္ေတြ႔က်သည္၊ အက်ဳိးအေၾကာင္း ခုိင္လုံသည္၊ အစစ္ေဆး အစမ္းသတ္ ခံႏုိင္သည္၊ ယုတၱိရွိသည္ဟု ကိုယ္တုိင္သိၿပီးမွသာ ကိုးကြယ္မႈကို ေရြးခ်ယ္သင့္ေၾကာင္း တင္ၿပအၾကံၿပဳ လိုပါသည္၊၊ မည္သည့္ဘာသာသည္ အေကာင္းဆုံး ၿဖစ္သည္ဟုကား အရွင့္ ဉာဏ္ၿဖင့္ မဆုံးၿဖတ္၀ံ့ပါ၊၊ “အလင္း စက္” စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ား စာေပၿဖင့္အလွဆင္ၿပီး၊ စာေပၿဖင့္ပင္ဘ၀ကို တည္ေဆာက္ ေအာင္ၿမင္ၾကပါေစ..………..!


အရွင္ေက၀လ (အလင္း စက္)
(၂၇.၁၁.၂၀၁၀)


(မွတ္ခ်က္/ တိပိဋကဓရ ေရႊရတုစာေစာင္(၁၃၁၀-၁၃၆၀)၊ တိပိဋက ပါဠိစာေပသမုိင္း (မုိင္းခုိင္းၿမဳိ႔ စားၾကီး)၊ Guide to Tipitaka by U Kolay,A hand book of Lᾶli Literature by Oskar von Hinuber,The Pᾶli Literature of Ceylon by G.P.Malalasekera တုိ႔ကို ကိုးကားၿပီး ၍စာတမ္းကို ေရးပါသည္၊၊)