ပဌာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား
ပ႒ာန္းကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ အဘိဓမၼာ (၇)က်မ္းလံုးကိုလဲ နည္းနည္းစိစစ္ရမယ္ ၊ သတၱ သတၱာယ (၇) ခုကိုလဲ နည္းနည္းေတာ႔ ေရးဥိးမွ ေကာင္းမယ္ ။
ပ႒ာန္းကို စျပီးဆင္ျခင္တဲ႔ သမိုင္းေလးရယ္ ၊ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေလးေတြရယ္ ပါ သိရေတာ႔ ပိုေကာင္းပါမယ္။
ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရား အျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ -
(က) ပလႅကၤသတၱာဟ ။ ။ ဘုရားျဖစ္တဲ႔ ေနရာ (ပလႅင္)ထက္မွာပဲ ကဆုန္လျပည္႔ေက်ာ္ ( ၁ ) ရက္ေန႔မွ (၇) ရက္ေန႔အထိ မလႈပ္မရွား ဆက္ျပီး သီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ပထမေန႔ ၊ ေန႔အခါမွာ ဖလသမာပတ္ ၀င္စားျပီး ေနပါတယ္ ။ညအခါမွာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားေတာ္ၾကီးကို အႏုလံု ၊ ပဋိလံု သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေတာ္မူပါတယ္။ ” ယဒါဟေ၀ …” စေသာ ဥဒါန္း(၃) ဂါထာကို အသံမထြက္ဘဲ စိတ္ထဲမွ က်ဴးရင္႔ေတာ္မူပါတယ္။ (သတၱာဟ-၇-ရက္ )
(ခ) အနိမိသ သတၱာဟ။ ။ ေဗာဓိပင္ရဲ.အနီး အေရွ.ေျမာက္ ယြန္းယြန္း ၁၄-လံအကြာ ေနရာမွာ ကဆုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၈) ရက္ေန႔မွ (၁၄) ရက္ေန႔အထိ ၇-ရက္ ထပ္မံသီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ” ငါသည္ ပါရမီမ်ားျဖည္႔ခဲ႔ေသာေၾကာင္႕ ဤပလႅင္ထက္မွာ မာရ္ (၅)ပါးကိုေအာင္ျမင္ျပီး ဘုရားျဖစ္ခဲ႔ျပီ တကား ” ဟုဆင္ျခင္ကာ ေျဖာင္႔ေျဖာင္႔မတ္မတ္ ရပ္ေနေတာ္မူကာ အပရာဇိတ ပလႅင္ကို မမွိတ္ေသာ မ်က္စိျဖင္႔ (၇)ရက္လံုးၾကည္႔ရႈ၀မ္း ေျမာက္ေနေတာ္မူသည္ ။[ အ = မ ၊ နိမိသ = မ်က္စိမွိတ္သည္ , အနိမိသ = မ်က္စိမမွိတ္ဘဲ ]
(ဂ) (ရတနာ) စကၤမ သတၱာဟ။ ။ ေနာက္တခါ ကဆုန္လကြယ္ေန႔မွ နယုန္လဆန္း (၆) ရက္ေန႔အထိ ၇-ရက္ တြင္ ေဗာဓိပင္ပလႅင္ နဲ႔ အနိမိသဌာန အၾကား ၊ ေဗာဓိပင္၏ ေျမာက္ဘက္၌ စၾကၤံၾကြကာ ထပ္မံသီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ဒီေနရာမွာ နတ္ေတြက “….ရွင္ေဂါတမသည္ ေဗာဓိပလႅင္၌ တပ္မက္ေနေသးသည္ ၊ ဘုရားစင္စစ္မျဖစ္ေသး ” ..ယံုမွားသံသယျဖစ္ၾကသည္။ ထိုယံုမွားေပ်ာက္ေစရန္ ေရအစံု ၊ မီးအစံု ယမကျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူပါတယ္။ စၾကၤံၾကြရင္း တရားဆင္ျခင္၊ဖလသမပတ္ ၀င္စားေသာေၾကာင္႔ ” စကၤမ သတၱာဟ “ေခၚသည္။
(ဃ) ရတနာဃရ သတၱာဟ။ ။ ေဗာဓိပင္၏ အေနာက္ေျမာက္ ၁၀-လံ အကြာတြင္ နတ္မ်ားဖန္ဆင္းပူေဇာ္ေသာ ရတနာေရြွအိမ္ထက္၌ နယုန္လဆန္း (၆) ရက္ေန႔မွ (၁၃)ရက္အထိ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ ကို ဆင္ျခင္ေနေတာ္မူပါတယ္။အဘိဓမၼာ ေရွးဦး (၆)က်မ္းကိုဆင္ျခင္ရာတြင္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးျခင္း မရွိေသးပါ ။ေနာက္ဆံုး ပဌာန္းေဒသနာေတာ္ၾကီးကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ေတာ္မူေသာအခါမွသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ (၆)သြယ္ ကြန္႔ျမဴးကာ နတ္၊ျဗဟၼာတို႔သည္လည္း ေျခေတာ္ရင္းမွာ ဦးခိုက္ၾကကုန္၏ ။
(၁) နီလ = ညိဳေမွာင္ေသာအေရာင္ ( ဆံပင္ ၊ေမြးညွင္း မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၂)ပီတ =ေရႊေရာင္ (အသားနဲ႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၃)ေလာဟိတ = အနီေရာင္ ( အေသြးအသားထဲမွ ႏွင္႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၄)ၾသဒါတ = အျဖဴေရာင္ ( အရိုးေတာ္မ်ား ၊ သြားေတာ္ စြယ္ေတာ္မ်ား ႏွင္႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၅)မဥၨိ႒ = ညိဳေမာင္းေသာ အေရာင္ ( ခႏၶာ အစိတ္အပိုင္း ၾကီးငယ္မွ ထြက္သည္) (၆)ပဘႆရ =ျပိဳးျပိဳးပ်က္ပ်က္ အေရာင္ ( ခႏၶာ အစိတ္အပိုင္း ၾကီးငယ္မွ ထြက္သည္) တဆက္တည္း မွာ သတိရလာတာေလး ေျပာဥိးမယ္။ ဒီ ေရာင္ျခည္ေတာ္ (၆)ပါးကိူပဲ ၁၉၅၀ ၊ေမလ မွာက်င္းပတဲ႔ ကိုလံဘို ကမၻာ႔ဗုဒၶညီလာခံမွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာ႔ အလံ အျဖစ္ တီထြင္ သတ္မွတ္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အလံေတာ္မွာ အေရာင္ (၅) မ်ိဳးပ ဲပါပါတယ္။ ပဘႆရ ဆိုတဲ႔ ျပိဳးျပိဳးပ်က္ပ်က္ အေရာင္ သည္ က်န္ အေရာင္ ၅ မ်ိဳးမွာ အက်ံဳး၀င္ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
နီလ ဆိုတဲ႔ ညိဳေမွာင္ေသာ အေရာင္ဆိုတာ အနီးစပ္ဆံုး အျပာေရာင္ အျဖစ္ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ အေရာင္နဲ႔ ဆိုင္တဲ႔ ဘာသာျပန္ကြဲလြဲမႈေတြကို ျမန္မာနဲ႔ သီဟိုဠ္ ဆရာေတာ္ေတြ ျပန္ညွိရပါတယ္။ မဥၨိ႒ ဆိုတဲ႔ ညိဳေမာင္းေသာ အေရာင္ ၊ မရမ္းေစ႔ေရာင္ ကို လိေမၼာ္ေရာင္လို႔ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာ႔ အလံမွာ (၅)ေရာင္ ရွိေနပါတယ္။ နီလ = Universal Compassion ၊ Loving kindness, peace and universal compassion .. မဟာကရုဏာေတာ္ ပီတ = The Middle Path ၊ avoiding extremes, emptiness မဇိၥဳမ ပဋိပဒါ လမ္းစဥ္ ေလာဟိတ = The blessings of practice - achievement, wisdom, virtue, fortune and dignity မဂၤလာတရား ၾသဒါတ = The purity of Dharma - leading to liberation, outside of time or space ၀ိသုဒၶိ ၊ ၀ိမုတၱိ တရား မဥၨိ႒ = The Buddha’s teachings - wisdom ပညာ ပဘႆရ = အေပၚ (၅)မ်ိဳးေပါင္းထားျခင္း ..တို႔ ျဖစ္တယ္ ဆိုပါေတာ႔ ။
(င) အဇပါလသတၱာဟ ( ဆိတ္ေက်ာင္း ေညာင္ပင္) ။ ။ ေဗာဓိပင္ ရဲ. အေရွ. (၃၂)လံ အကြာမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ နယုန္လဆန္း (၁၄)ရက္ေန႔မွနယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၅)ရက္အထိ (၇)ရက္ျဖစ္ပါတယ္။ မာရ္နတ္ရဲ. သမီး (၃) ေယာက္ ( တဏွာ ၊အရတီ ၊ရာဂါ ) က ဘုရားရွင္ကို မိန္းမမာယာျဖင္႔ ျဖားေယာင္းဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ႔ၾကပါတယ္။ ( မိန္းကေလးေတြ ဘုရားရွင္ကိုေတာင္ မာယာနဲ႔ လွည္႔စားခ်င္ေသးတာ ပုထုဇဥ္ ပုရိသ ေတြကေတာ႔ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ၊ ဘာမွကိုေျပာလို႔ မေကာင္းပါဘူး ။ ) ဒီ ဆိတ္ေက်ာင္း ေညာင္ပင္ မွာပဲ ဟုန္ဟုန္က ပုဏၰားက အဘယ္သူကို ျဗဟၼာဏ မည္ပါသလဲ လို႔ ေမးေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ ဒီေနရာမွာပဲ သတၱ၀ါေတြကို တရားေဟာဖို႔ စျပီး စီစဥ္ဆံုးျဖတ္ေတာ္မူပါတယ္ ။
(စ) မုစလိႏၵ သတၱာဟ ( မုစလိႏၵာအိုင္၀ယ္ နဂါးပါးျပင္းေအာက္ဌာန) ။ ေဗာဓိပင္ ရဲ. အေရွ.ေတာင္ (၁၅)လံ အကြာ မွာ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၆)ရက္ေန႔မွ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၂)ရက္ထိ ျဖစ္ပါတယ္ ။ဒီမွာ ေျပာင္းေရြ.သီတင္းသံုးစဥ္မွာ အခါမဲ႔ မိုးရြာခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ မုစလိႏၵာအိုင္ နဂါးမင္းဟာ တန္ခိုးနဲ႔ လိုတာကို ဖန္ဆင္းႏိုင္ေပမယ္္႔ သူရဲ. ပကတိ ကိုယ္ေတာ္နဲ႔သာ ပါးျပင္းမိုးျပီး ရာသီဥတုဒဏ္ကေန ကာကြယ္ပူေဇာ္ခဲ႔ပါတယ္။နဂါးမင္းအား သတၱ၀ါေတြကို မျငင္းဆဲဖို႔ ေဒါသကို ထိန္းဖို႔ ၊ ငါ ဟူေသာ မာန္မာန ကို ခြာဖို. ဆံုးမေတာ္မူပါတယ္။
(ဆ) ရာဇာယတန သတၱာဟ (လင္းလြန္းပင္ )။ ။ေဗာဓိပင္ ရဲ.ေတာင္ဘက္ (၄၀)လံ အကြာ..[ (၁၁)လံ ဟု စာမွာရွိေပမဲ႔ ဗုဒၶဂါယာမွာ လက္ေတြ႔အားျဖင္႔ (၄၀) လံ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ] နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၃)ရက္မွ ၀ါဆိုလဆန္း ( ၄)ရက္ေန႔ အထိ (၇) ရက္ ပတ္လံုး သမာပတ္ ၀င္စား ပါတယ္ ။ (၇) ရက္ျပည္႔တဲ႔ မနက္မွာ သိၾကားမင္းက တဇုသီး ၊ တံပူေတြ ဆပ္ကပ္ပါတယ္။ ကိုယ္လက္သန္႔စင္ အေပါ႔ ၊ အေလးသြားျပီး (၄၉)ရက္တာ ပင္ပန္းခဲ႔ရသမွ်ကို သည္းခံေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီ႔ေန႔ ဘုရားရွင္ အစာအာဟာရမွီ၀ဲရန္ လိုအပ္ ေနခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၊ ရာမညတိုင္း ၊ ဥကၠလာ ဇနပုဒ္ ၊ေပါကၠရ၀တၱီ ဇနပုဒ္ တို႔မွ ကုန္သည္ညီေနာင္ တဖုႆ၊ဘလႅိက မွ မုန္႔က်စ္ဆုပ္ ဆပ္ကပ္ပါတယ္။ (ေျပာရရင္ မ်ားတယ္ ။ စိတ္၀င္စားစရာျဖစ္လို႔ သီတဂူဆရာေတာ္ ရဲ႔ တဖုႆ၊ဘလႅိကညီေနာင္တရား နာပါေလ ။ ) ဒီကုန္သည္ညီေနာင္ ကပ္တဲ႔ ဆြမ္းကို လက္ခံဖို႔ စတုမဟာရာဇ္ နတ္မင္းၾကီး (၄)ပါးမွ သပိတ္ (၄)လံုး တျပိဳင္တည္းကပ္လွဴၾကရာ ဘုရားရွင္က အဓိဌာန္နဲ႔ (၁)လံုးတည္းျဖစ္ေစျပီး အလွဴခံပါတယ္။ ( ဒီသပိတ္ေတာ္ကို အခုေခတ္မွာပါ ဖူးရရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပဲေနာ္ ) ။ ကုန္သည္ညီေနာင္ ကို သံဃာမရွိေသးတဲ႔ အတြက္ ေဒြ၀ါစိက သရဏဂံု (၂)ပါး ပဲ ေပးပါတယ္။ဆံေတာ္ (၈)ဆူ စြန္.ေတာ္မူပါတယ္ ။ ဒီဆံေတာ္ေတြကို ေရႊတိဂံုေစတီမွာ ဌာပနာျပဳပါတယ္။
<!-- / message -->
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္း။
အဘိဓမၼာ ႏွင့္ အဘိဓမၼတၳမည္ပံု ။
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းလံုးသည္ အဘိဓမၼာ မည္၏။ စိတ္,ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ ၄-ပါးသည္ အဘိဓမၼတၳ မည္၏။
အဘိဓမၼာသမိုင္း ႏွင့္ အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္း
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္း
(အေပၚမွာေဖာ္ျပျပီးသားပါပဲ)
ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရား အျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ သတၱဌာန စံေတာ္မူရာ နယုန္လဆန္း ၇-ရက္ေန႔မွ ၁၃ ရက္ေန႔ထိတြင္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္၏ အေနာက္ေျမာက္အရပ္၌ နတ္တို႔ဖန္ဆင္း လွဴဒါန္းအပ္ေသာ ရတနာေရႊအိမ္ (ရတနာဃရ) တြင္ သီတင္းသံုးေတာ္မူၿပီး အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို သံုးသပ္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူသည္။
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္း
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပထမ၀ါကို မိဂဒါ၀ုန္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး ဒုတိယ၀ါ၊ တတိယ၀ါ၊ စတုတၳ၀ါတို႔ကို ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္း၊ ပဥၥမ၀ါကို ေ၀သာလီျပည္၊ ဆ႒၀ါကို မကုဠေတာင္ စသည့္ ေနရာဌာနမ်ား၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူသည္။ သတၱမ၀ါကို တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ သႏၱဳႆိတ နတ္သားကို အမွဴးထား၍ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကို ၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုး အသံမစဲ ေဟာေတာ္မူသည္။
အက်ယ္နည္း
မယ္ေတာ္ကို ေက်းဇူးဆပ္လိုျခင္း၊ မိဘေက်းဇူးကို သတၱ၀ါတို႔နားလည္ေစလိုျခင္း၊ အဘိဓမၼာတရားကို အစအဆံုး တထိုင္တည္း ေဟာၾကားလိုျခင္း၊ အစ အဆံုး တထိုင္တည္းေဟာမွ နာၾကားရေသာ တရားနာတို႔ အက်ဳိးထူး ရႏိုင္ျခင္း၊ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္၏ က်ယ္၀န္းနက္နဲမႈကို သိေစလိုျခင္း၊ လူတို႔သက္တမ္းႏွင့္ သံုးလေလာက္ေဟာမွ ကုန္ႏိုင္မည့္ တရားျဖစ္သည့္အတြက္ လူတို႔႔ ဣရိယာပုထ္ျဖင့္ ေဟာသူေရာ နာသူပါ မေနႏိုင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အဘိဓမၼာအက်ယ္နည္း ( ၀ိတၳာရနယ ) ကို တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္၌ ေဟာရျခင္းျဖစ္သည္။
အက်ဥ္းနည္း
ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူသားျဖစ္ေတာ္မူသည့္အတြက္ ဆြမ္းခံျခင္း ဆြမ္းစားျခင္း ေရခ်ဳိးသန္႔စင္ျခင္း စသည္ ျပဳလုပ္ရန္ နိမၼိတ႐ုပ္ပြားေတာ္ကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းၿပီး လူ႔ျပည္သို႔ ၾကြေတာ္မူရာတြင္ ဟိမ၀ႏၱာစႏၵကူးေတာ၌ ေန႔သန္႔စင္ (အနားယူ)ေတာ္မူသည္။ ထို စႏၵကူးေတာတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ၀တ္ႀကီး၀တ္ငယ္ ျပဳစုခစားခိုက္ ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္သာရိပုတၱရာအား အက်ဥ္းခ်ဳပ္နည္း ( သေခၤပနယ ) ကို ေဟာေတာ္မူသည္။
မက်ဥ္းမက်ယ္နည္း
ရွင္သာရိပုတၱရာက ျမတ္စြာဘုရား ေဟာခဲ့သည့္ အက်ဥ္းနည္းကို တပည့္ ရဟန္းငါးရာတို႔အား မက်ဥ္းမက်ယ္ နည္း ( နာတိ၀တၳာရ-နာတိသေခၤပနယ )ျဖင့္ ျပန္လည္ ပို႔ခ်ေတာ္မူသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ ထိုပို႔ခ်ခ်က္အား ျမတ္စြာဘုရားထံေမွာက္၌ ျပန္လည္တင္ျပ အစစ္ေဆးခံရာ ျမတ္စြာဘုရားက နားေထာင္၍ လက္ခံအတည္ျပဳ ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ႀကီးသည္ ခုနစ္၀ါေျမာက္ျဖစ္ေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၉ ခု ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္မွ သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔ထိ ၃-လအတြင္း နည္း ၃-နည္းျဖင့္ လူ႔ျပည္-နတ္ၿပည္ တျပိဳင္တည္း ေပၚထြန္းခဲ့ေလသည္။ ( ဒီေနရာမွာ ဒီအဘိဓမၼာတရားကို ညီေတာ္အာနႏၵာကိုလည္း ျမတ္စြာဘုရားျပန္ေဟာသြားမယ္ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္။ အာနႏၵာရဲ႔ ပန္ဆုရွိေနျပီးသား ၊ ဘုရားကလဲ ကတိေပးျပီးသား ျဖစ္ေနတာကိုး။ )
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အလ်က္အားျဖင္႔ေတာ႔ -
၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း
ဓမၼ-တရား၊ သဂၤဏီ-ေရတြက္ျခင္း၊
ပရမတၳတရားမ်ားကို ေရတြက္ေပါင္း႐ံုးျပေသာ က်မ္းျဖစ္သည္။
ထိုသုိ႔ ေပါင္း႐ံုးျပရာတြင္ ဦးစြာ ေခါင္းစဥ္ မာတိကာမ်ားကို ေဟာၾကားၿပီးမွ ထိုမာတိကာမ်ားအလိုက္ အဓိပၸါယ္ အက်ယ္ကို ဆက္လက္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။
၂။ ၀ိဘဂၤ (၀ိဘင္းက်မ္း)၀ိဘဂၤ-အက်ယ္ေ၀ဖန္ေဟာျခင္း။
ဓမၼသဂၤဏီတြင္ စုေပါင္းေရတြက္ခဲ့သည့္ ပရမတၳတရားမ်ားကို ၁၈-ပိုင္းခြဲၿပီး နည္း ၃-နည္းျဖင့္ အက်ယ္ေ၀ဖန္ ေဟာၾကားသည့္ က်မ္းျဖစ္သည္။
နည္း ၃-နည္း မွာ ..
- တရားနာပုဂၢိဳလ္တိုင္း အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္ေသာ သုတၱန္ေ၀ဖန္နည္း (သုတၱႏၱဘာဇနီယနယ)
- အထက္တန္း တရားနာပုဂၢိဳလ္မ်ားသာ နားလည္ႏိုင္ေသာ အဘိဓမၼာေ၀ဖန္နည္း (အဘိဓမၼာဘာဇနီယနယ)
- တရားနာရာတြင္ အလြန္ထိေရာက္ေသာ အေမးအေျဖနည္း (ပဥွာပုစၦကနယ) တို႔ျဖစ္သည္။
၃။ ဓာတုကထာက်မ္း
ခႏၶာ အာယတန ဓာတ္ တို႔ျဖင့္ ေ၀ဖန္ေဟာၾကားေသာက်မ္းျဖစ္သည္။
႐ုပ္ နာမ္ ၂-ပါးကိုပင္ ခႏၶာ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အာယတန ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဓာတ္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေခၚသည္။ ထိုတြင္ ဓာတ္သည္ ခႏၶာ, အာယတန တို႔ထက္ အေရအတြက္အားျဖင့္ မ်ားေသာေၾကာင့္ ဓာတ္ကို ေခါင္းတည္ၿပီး ‘ဓာတုကထာ’ ဟု ေခၚရျခင္းျဖစ္သည္။ ဓမၼသဂၤဏီ၊ ၀ိဘင္းတို႔၌ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ပရမတၳတရားမ်ားကို ခႏၶာနည္း၊ ဓာတ္နည္း၊ အာယတနနည္းတို႔ျဖင့္ ေ၀ဖန္ ေဟာၾကားထားသည္။
၄။ ပုဂၢလပညတၱိ (ပုဂၢလပညတ္က်မ္း)
အထက္ပါ ၃-က်မ္းကို ေဟာၾကားစဥ္တြင္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ စိတ္၌ ေလာကတြင္ ပရမတၳဓမၼမ်ားသာ အေရးပါၿပီး ပညတ္တရားေတြက အေရးမပါဘူးလား ပရမတၳတရားေတြသာ ရွိၿပီး ပညတ္တရားေတြဆိုေတာ မရွိေတာ့ဘူးလား စသျဖင့္ သံသယ၀င္လာၾကသည္။ ထိုသံသယမ်ားကို ေျဖေဖ်ာက္ေတာ္မူရန္ ပုဂၢိဳလ္ ပညတ္မ်ားကို ေဟာၾကားသည့္ ပုဂၢလပညတ္က်မ္းကို ေဟာေတာ္မူသည္။
၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္း
ကထာ-အယူအဆ ၀ါဒေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာစကား၊ ၀တၳဳ-ထိုစကား (တရား) မ်ားတည္ရာ။ အယူအဆ ၀ါဒေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဟာျပေသာက်မ္း ျဖစ္သည္။ ေဟာၾကားၿပီးျဖစ္ေသာ အထက္ပါ ၄-က်မ္းႏွင့္ ေဟာလတၱံ႕ ျဖစ္ေသာ ယမိုက္က်မ္း၊ ပ႒ာန္းက်မ္း တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀ိ၀ါဒျဖစ္လာလွ်င္ အမွန္အမွား ခြဲျခားႏိုင္ရန္ မွတ္ေက်ာက္သဖြယ္ ျဖစ္ေသာ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။
၆။ ယမက (ယမိုက္က်မ္း)ယမက-အစံု (တစံု)။
- အႏုေလာမ (အႏုလံု)
- ပဋိေလာမ (ပဋိလံု) အားျဖင့္တစံု၊
- ပုစၦာ (အေမး) - ၀ိသဇၹနာ (အေျဖ) အားျဖင့္တစံု၊
- သႏၷိ႒ာန္ (ဆံုးျဖတ္ျခင္း)
- သံသယ (ယံုမွားျခင္း) အားျဖင့္ တစံု၊
စသျဖင့္ ပရမတၳတရားမ်ားကို အစံုလိုက္ အစံုလိုက္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ က်မ္းျဖစ္သည္။
၇။ ပ႒ာန (ပ႒ာန္းက်မ္း)ပ-အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ဌာန-အေၾကာင္းတရား။
အေၾကာင္းတရား အမ်ဳိးမ်ဳိး (ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္ အမ်ဳိးမ်ဳိး) တို႔ကို ေဟာေတာ္မူေသာက်မ္း ျဖစ္သည္။
ဓမၼသဂၤဏီ စေသာ အထက္ပါ ၆-က်မ္းကို ၂၄-ပစၥည္းျဖင့္ စက္လွည့္ၿပီး ဉာဏ္ေတာ္က်က္စား ေဟာၾကားထားသည္။ ပ႒ာန္းက်မ္းႀကီးကို ေဟာၾကားေတာ္မူရာ၌ ဥေဒၵသ (အက်ဥ္း)၊ နိေဒၵသ (အက်ယ္)၊ ပဋိနိေဒၵသ (ထပ္ဆင့္အက်ယ္) တို႔ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။ ***
(ကိုးကား ။ ။ သာကီႏြယ္၏ အဘိဓမၼာက်င့္စဥ္မွ)
———————
လက္ရွိ ပိဋကတ္ (၃)ပံု ျမန္မာျပန္မွာက ဓာတုကထာက်မ္း၊ ယမိုက္က်မ္း နဲ႔ ပ႒ာန္းက်မ္း မပါေသးဘူး ။ ဒါေၾကာင္႔ အကိုတို႔ ေလ႔လာဖို႔ ခက္ေနေသးတယ္။ ဒီအျပင္ အ႒ကထာနဲ႔ ဋီကာ မပါဘဲနဲ႔ လဲ ေလ႔လာလို႔ မရဘူး။ ျမန္မာျပန္ကို ဖတ္ၾကည္႔ေပါ႔ ။ လက္ရွိမွာေတာ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ နဲ႔ အရွင္ေဆကိႏၵ (၂) ပါး ေတာ႔ ပ႒ာန္းကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတာရွိတယ္ ။
သင္တန္းအေနနဲ႔ တက္မွပဲ ပိုသိမယ္ ။ သင္တန္းကေတာ႔ မေမဒါ၀ီ ၊ ဓမၼဗ်ဴဟာ ေဒၚခင္လွတင္ ၊ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ တို႔ရဲ႔ သင္တန္း ေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ ေလ႔လာလို႔ ရတယ္။ အကိုၾကံဳ ရတဲ႔ အခက္အခဲတစ္ခုကေတာ႔ သူတို႔ ေ၀ေပးတဲ႔ လက္ကမ္းစာေစာင္ကို ကိုယ္က မရေတာ႔ ဘယ္စာမ်က္နွာမွာ ဘာကို ရွင္းေနတယ္ဆိုတာ ကို မသိပဲ ျဖစ္ေနရတာပဲ ။
အဘိဓမၼာ သင္တန္းမွာ မွတ္သားမိတာကေတာ႔ ၀ါတြင္း ( ၃ ) လ မွာ -
၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း ကို ( ၁၂ ) ရက္
၂။ ၀ိဘဂၤ (၀ိဘင္းက်မ္း)ကို ( ၁၂ ) ရက္
၃။ ဓာတုကထာက်မ္းကို ( ၆ ) ရက္
၄။ ပုဂၢလပညတၱိ (ပုဂၢလပညတ္က်မ္း)ကို ( ၇ ) ရက္
၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို ( ၈ ) ရက္
၆။ ယမက (ယမိုက္က်မ္း)ကို ( ၂၀ ) ရက္
၇။ ပ႒ာန (ပ႒ာန္းက်မ္း)ကို ( ၂၅ ) ရက္ ေဟာေတာ္မူခဲ႔သည္။ ရက္အမ်ားဆံုးေဟာ ရတယ္ဆိုတာ သတိထားပါ။
နတ္ျပည္မွာ ဘုရားရွင္ ရဲ႔ ႏႈတ္ထြက္စကားေျပာႏႈန္း ျမွင္႔ျပီးေဟာလို႔ရတာ ဟာလဲ အေၾကာင္းတစ္ခုလို႔ ဆိုပါတယ္။ သာမာန္လူ စကား (၁)ခြန္းေျပာရင္ အရွင္အာနႏၵာက (၈) ခြန္း ၊ ဘုရားရွင္က (၁၂၈) ခြန္းေျပာႏိုင္တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ပါရမီျဖည္႔စဥ္ ကာလတေလ်ာက္လံုး မုသား၀ါဒ( ၀စီဒုစရိုက္ -၄-ခုလံုးေပါ႔ ) ကို လံုး၀ မေျပာခဲ႔တဲ႔ သီလေကာင္းမႈေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္မွာ သြားေတာ္ (၄၀) ရွိတဲ႔ အျပင္ အသံရဲ႕ ၾကည္လင္ပီျပင္ျခင္း ၊ လိုအပ္သူကို သာ ၾကားေစျခင္း စေသာ ေကာင္းက်ိဳးေတြပါ ရေစပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ တြက္ၾကည္႔တာကေတာ႔ လူ့ျပည္ (၁၀၀) ႏွစ္ = တာ၀တိသာ(၁) ရက္… (ယမိုက္က်မ္း-အရ)လူ့ျပည္ (၁) ႏွစ္ = လူ့ျပည္ (၁၂) လ = တာ၀တိသာ ( ၀.၂၄ ) နာရီ လူ့ျပည္ (၃) လ = တာ၀တိသာ ( ၀.၀၆ ) နာရီ = တာ၀တိသာ (၃.၆) မိနစ္ နတ္ေတြအတြက္ေတာ႔ (၃.၆) မိနစ္ ပဲၾကာပါတယ္ ။ သူတို႔ရဲ႔ အခ်ိန္အတုိင္းအတာေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔န႔ဲ ေရတြက္ပံု တူရင္ေပါ႔ ေလ။ (၆၀) မိနစ္ = (၁)နာရီေတြ ဘာေတြ၊ မရွိရင္ေတာ႔ ဒီလိုတြက္လို႔ မရႏိုင္ဘူးေပါ႔ ။
ဒါေတြက ပ႒ာန္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေတြေပါ႔ ။ မဆိုင္တာေတြပါ ပါေနေပမယ္႔ ဗဟုသုတရစရာေတြပါ။
———
ပ႒ာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား ။ ။
ပ႒ာန္း = ပ + ဌာန
ပ = အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ
ဌာန = အေၾကာင္း (ဒီေနရာမွာ စာလံုးေပါင္းမူကြဲေနတာ သတိထားမိပါတယ္။ ႒ နဲ႔ ဌ ျဖစ္ပါတယ္။ စာအုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပ႒ာန္း ကို ႒ နဲ႔ ေဖာ္ျပျပီးေတာ႔ ဌာန လို႔ ျပန္ခြဲတာကိုေတာ႔ ဌ နဲ႔ပဲ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာစာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္းမွာ ၾကည္႔ေတာ႔ ႒ = ဋ + ဌ လို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပ+ဌာန ကို သီဟိုဠ္ ပါဠိ ျပင္လိုက္ေတာ႔ ပ႒ာန္း လို႔သာ ျမန္မာ အကၡရာနဲ႔ ေရးရမယ္ဆိုပါတယ္။ ပဌာန္း လို႔ မေရးၾကရပါဘူး။ အေရးမၾကီးလွေပမယ္႔ အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆိုမႈ လြဲသြားမွာစိုးလို႔ သတိထားမိပါတယ္။ ) ။
ေနာက္ အမည္တစ္မ်ိဳးကေတာ႔ - အနႏၱနယ သမႏၱ ပ႒ာန္းက်မ္း = အနႏၱနယ + သမႏၱ အနႏၱနယ = အဆံုးမရွိေသာက်မ္း သမႏၱ = ထက္၀န္းက်င္အဆံုးမရွိေသာ နည္းလမ္းတို႔ျဖင္႔ တန္ဆာဆင္ထားေသာ ထက္၀န္းက်င္ ျပည႔္စံုေသာက်မ္း လို႔ေခၚၾကပါတယ္။ ဒီေတာ႔ ပ႒ာန္း ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္း တရားမ်ားကို ေလ႔လာေဟာၾကားတဲ႔ တရားေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကၾကီးမွာ ပညတ္သေဘာအရ သတၱေလာက ၊ ၾသကာသ ေလာက ၊ သခၤါရ ေလာက ရယ္လို႔ (၃)မ်ိဳးရွိပါမယ္။ ဒီေလာကေတြကို ပရမတ္အားျဖင္႔ ခြဲစိတ္ရင္ေတာ႔ ရုပ္ နဲ႔ နာမ္ ( ၂ ) ပါးပဲ ရွိပါမယ္။ ဒီအထဲမွာမွ အၾကမ္းအားျဖင္႔ နာမ္ ကို ထပ္ခြဲေတာ႔ စိတ္ နဲ႔ေစတသိတ္ (၂)မ်ိဳး ထပ္ ရွိမယ္။ ဒီေတာ႔ သက္ရွိမွန္သမွ်မွာ ရုပ္နဲ႔ နာမ္ ( တနည္း ) ရုပ္ ၊ စိတ္ ၊ ေစတသိတ္ တို႔ ရွိေနျပီး ၊ သက္မဲ႔မွာေတာ႔ ရုပ္သာလွ်င္ ရွိပါမယ္။ ေလာကၾကီးမွာ ရွိတဲ႔ နိယာမတရား(၅)ပါးနဲ႔ ထိေတြ႔တဲ႔ အခါ အခ်ိဳ႔ေသာ သက္မဲ႔မ်ားဟာ သက္ရွိအလား ထင္မွတ္မွားရပါတယ္။ ေမြးဖြားတယ္ ၊ ၾကီးရင္႔တယ္ ၊ အိုေဟာင္းလာတယ္ ၊ မ်ိဳးပြားတယ္ ၊ ေသေၾကပ်က္စီးတယ္ သေဘာေတြ တူေနၾကလို႔ သက္မဲ႔ ကို သက္ရွိ အျဖစ္ အယူမွားတာေတြ ရွိခဲ႔ ၊ ရွိေနၾကတယ္။ အထင္ရွားဆံုးကေတာ႔ သစ္ပင္ေတြေပါ႔ ။
ေနာက္တစ္ခ်က္ ဒီ ေလာက (၃)ပါးမွာ အ၀ိဇၹာနဲ႔ တဏွာ ကို အရင္းခံျပီး ဥပါဒါန္ ၊ ကံ (သခၤါရ) နဲ႔ အာဟာရ ေတြ ေထာက္ပံ႔ တည္ေပးေနသမွ်ကေတာ႔ သတၱေလာက က သတၱ၀ါေတြဟာ ၾသကာသေလာကထဲက ဘံု အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ က်င္လည္ေနၾကရမွာပါပဲ ။ ဒီလို ဒုကၡေတြ ေမြးလိုက္၊ေသလိုက္နဲ႔ လည္ေနတာကို သံသရာလို႔ ေခၚတာပါပဲ ။ ဒီလို လူျဖစ္လိုက္ ၊ နတ္ျဖစ္လိုက္ ၊ တိရ စၦာန္ ျဖစ္လိုက္ ၊ အပယ္ေရာက္လိုက္၊ ငရဲက်လိုက္ျဖစ္ေနတာေတြဟာ ကုိယ္ ျပဳဖူးတဲ႔ အေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင္႔ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္တန္ခိုးရွင္တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ဖန္တီးေပးေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အေၾကာင္းတရား ရွိခဲ႔ လို႔ ဒီလို အက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို တိတိက်က် ပိုင္းျခားေဟာထားတာကေတာ႔ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ ပါပဲ ။
ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ရဲ႕ ညဥ္႔ဦးယံမွာ ေရွးက ခႏၶာ စဥ္ကို ျပန္ေအာက္ေမ႔ သိရွိႏိုင္ေသာ ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိ ဥာဏ္ ၊သန္းေခါင္ယံမွာ နတ္မ်က္စိနဲ႔ တူတဲ႔ ဒိဗၺစကၡဳႈဥာဏ္ေတြကို ရရွိျပီးေတာ႕ အာသ၀ကၡာဥာဏ္ လို႔ ေခၚတဲ႔ ေဗာဓိဥာဏ္ကို အလြယ္တကူ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ဘာမွားေနလဲ ဆိုျပီး ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိ ဥာဏ္ နဲ႔ ေရွး ဘုရားေတြကို ျပန္ ၾကည္႔ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေရွးေရွးကပြင္႔ေတာ္မူျပီးေသာ ဘုရားရွင္အားလံုးဟာ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ ကို ဆင္ျခင္ျပီးမွသာ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၾကေၾကာင္း သိေတာ္မူျပီး အႏုေလာမ ၊ ပဋိေလာမ အားျဖင္႔ ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔လဲ မိုးေသာက္ယံမွာ အာသ၀ကၡယဥာဏ္ လို႔ ေခၚတဲ႔ ေဗာဓိဥာဏ္ကို ရရွိျပီး ဗုဒၶ အျဖစ္ေရာက္ေတာ္မူပါတယ္။
ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ဆိုတာကလည္း ခႏၶာဥာဏ္ေရာက္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ေဟာရ ၊ေရးရမယ္ဆိုရင္ ခက္လြန္း ၊ ပရိယာယ္ မ်ားလြန္းလို႔ ၀ိသုဒၶမဂ္ အ႒ကထာကို စီရင္ေရးသားတဲ႔ အရွင္ဗုဒၶေဃာသ ကိုယ္ေတာ္ ၾကီး ကေတာင္ သမုဒၵရာျပင္က်ယ္ ေရပင္လယ္မွာ ယုန္သူငယ္ ေျခေထာက္လို႔ မမီႏိုင္သလိုပဲလို႔ ညည္းေတာ္မူခဲ႔ရပါတယ္။ ဘုရားရွင္ေတာင္ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို ဆင္ျခင္ျပီးမွ ဘုရားျဖစ္တယ္ဆိုေတာ႔ ကေန႔ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလိုသူ ၀ိပႆနာ ေယာဂီတိုင္း ၀ိပႆနာက်င္႔စဥ္ ၊ သစၥာတရား နဲ႔ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို ယွဥ္တြဲ သြားမွသာ လမ္းမွန္မယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ပရိညာ (၃) ပါး ရွိတဲ႔ အထဲမွာ ဥာတပရိညာ နဲ႔ ဒိ႒ိျဖဳတ္မႈကို ေရွ႕တန္းတင္ရပါမယ္။ တိရဏ ပရိဥာကို ေရွ႔တန္းတင္ပါက ေရွ႔ေနာက္လြဲျပီး တရားမရျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို နားမလည္ပါက ဒိ႒ိကို ဥာတပရိညာ (အသိ) နဲ႔ ေတာင္ ခြာမရေတာ႔ပါဘူး။ ဒီေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မိစၦာ ဒိ႒ိေတြ ျဖစ္ေနၾကဦးမွာေပါ႔ ။ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို နားလည္ရင္ေတာ႔ အေဟတုက ၊ နတၳိက ၊ အကိရိယ ဟူေသာ နိယတ မိစၦာ ဒိ႒ိ (၃)ပါးမွ စျပီး အားလံုး (၆၂)ပါးေသာ မိစၦာ ဒိ႒ိမ်ားကို ဥာတပရိညာ (အသိ) နဲ႔ ကင္းစင္ေစပါမယ္ ။ ပိဋကတ္ေတာ္ေတြမွာ ရွိတဲ႔ အျခားအျခားေသာ သုတၱာန္ မ်ား ၊ ဓမၼမ်ားကို တဦးတေယာက္က ၀င္ေရးသြားခဲ႔တာ လို႔ ေျပာရင္ ေျပာႏိုင္လိမ္႔မယ္။ အျငင္းပြားစရာ ရွိႏိုင္တယ္။ သစၥာတရား ၊ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ နဲ႔ ပ႒ာန္း ကိုေတာ႔ မည္သူမွ် ၾကား၀င္ စဥ္းစားႏိုင္ေသာ တရားမဟုတ္ပါ ။ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္နဲ႔ ေဖာ္ထုတ္ေဟာေျပာခဲ႔ေသာ တရားစစ္စစ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေခတ္ အဆက္ဆက္ ေထာက္ခံခဲ႔ၾကပါတယ္။
ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ က အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္ႏြယ္မႈကို ျပတယ္ ။ ဒီအေၾကာင္္းေတြ ေၾကာင္႔ ဒီ အက်ိဳး ေပၚလာတယ္ ၊ ဒီအေၾကာင္းမရွိရင္ ဒီအက်ိဳးအေပၚဘူး။ ဒီအေၾကာင္းခ်ဳပ္ရင္ ဒီအက်ိဳးခ်ဳပ္မယ္။ စသည္ျဖင္႔ ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတယ္။ သုတၱန္ ေဒသနာ နည္းနဲ႔ေဟာ ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ အက်ိဳးျဖစ္ေနတာေတြကေတာ႔ သိပါျပီ။ ဒီအက်ိဳးေပါင္းစံုကို ျဖစ္ေစတဲ႔ အေၾကာင္းတရား ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႔ စြမ္းအင္ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲဆိုတာကိုေတာ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ပ႒ာန္းမွာ ေဟာၾကားပါတယ္။ ပ႒ာန္းကိုေတာ႔ အဘိဓမၼာနည္း နဲ႔ ပရမတၱ တိတိက်က် ခြဲျခားျပီးေဟာပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းတရား လို႔ အဓိပၸါယ္အားျဖင္႔လဲ ေပၚလြင္လာပါတယ္။
ပ႒ာန္းကို္(၃)မ်ိဳးခြဲေလ႔လာၾကပါတယ္။
(၁) အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ား
(၂) ကုသိုလ္တရား ၊ အကုသိုလ္တရားမ်ား ကိုဖန္တီးျခင္း
(၃) ကုသိုလ္တရား ၊ အကုသိုလ္တရားမ်ားမွ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္စဥ္မ်ား ဖန္တီးျခင္း ။ အေၾကာင္းတရားေပါင္းမ်ားစြာထဲက အထင္ရွားဆံုး ေရြးထုတ္တဲ႔အခါ (၂၄)ပါးထြက္လာပါတယ္။ အျခားေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားကိုပါ ေပါင္းရင္ အမ်ားၾကီး ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ဟာ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္နဲ႔ သာ ျပီးျပည္႔စံုေအာင္ သိႏိုင္ပါမယ္။
ဒီေတာ႔ ေလးနက္က်ယ္ျပန္႔မႈ အရ ပ႒ာန္းက်မ္းကို္(၃)မ်ိဳးခြဲၾကပါတယ္ ။
(၁) အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ
(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ
(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ ဆိုျပီး ခြဲပါတယ္။
(၁)အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ ဆိုတာ အရမ္းကို က်ယ္ျပန္႔လြန္းတယ္ ၊ ျမတ္စြာဘုရား တာ၀တိသာမွာ ေဟာတဲ႔ အျပည္႔အစံုပ႒ာန္း ျဖစ္တယ္။
(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ ဆိုတာ အလြန္က်ဥ္းတဲ႔ေဒသနာ နတ္ျပည္မွာ အသံမစဲ တရားေဟာေနရာကေန နိမၼိတရုပ္ပြားေတာ္ကို တရားဆက္ေဟာေနေစျပီး လူသားစစ္စစ္ဘုရားရွင္ ခႏၵာ၀န္ေဆာင္ဖို႔ လူျပည္ကိုဆင္းျပီး ၀တ္ျပဳတဲ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာကို ေဟာတဲ႔ ေဒသနာေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ (ျဖစ္စဥ္ကို အေရွ႕မွာ ေရးျပီးပါျပီ ၊ ျပန္ဖတ္လိုက္ပါ) ။ အလြန္အတိုခ်ဳပ္ေဟာေပမယ္႔ အရွင္သာရိပုတၱရာက နည္းေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ တန္ဆာဆင္ျပီး အက်ယ္သိႏိုင္ပါတယ္။
(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ ကေတာ႔ မက်ဥ္းလြန္း ၊ မက်ယ္လြန္းေသာ တရားေတာ္လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒါကေတာ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာက မိမိတပည္႔ ရဟန္း (၅၀၀)ကို ့ျပန္ေဟာတဲ႔ တရားျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာမွာ သင္ၾကားေဟာေျပာေနတဲ႔ ပ႒ာန္းဟာ အရွင္သာရိပုတၱရာက ျပန္ေဟာတဲ႔ မက်ဥ္းလြန္း ၊ မက်ယ္လြန္းေသာ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရားရွင္ပ႒ာန္းကို ေဟာပံု၊ေဟာနည္းကလည္း (၃)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
(၁) ပု စၦာ ၀ါရ = အေမး
ျမတ္စြာဘုရားေဟာတဲ႔ ပ႒ာန္းဟာ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ျပန္႔သလဲဆိုရင္ အေမးပုစၦာေပါင္း ၄၀၄၉၄ ကုေဋ ၊ ( ၈ ) သန္း၊ ( ၅ )သိန္း ၊ ( ၃ )ေသာင္း ၊ ( ၃ )ေထာင္ ၊ ( ၂ ) ရာ ၊( ၄ )ဆယ္႔ ( ၈ ) ရွစ္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အေမးပု စၦာေပါင္း ဂဏာန္းျဖင္႔ - (၄၀၄၉၄ ၈၅၃ ၃၂၄၈) ပု စၦာ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ႔ လူတစ္ေယာက္က တစ္ေန႔ကို အေမးပု စၦာေပါင္း တစ္သိန္း (၁၀၀ ၀၀၀) ကို ရြတ္ျပီး ဘုရားရွင္ကို ပူေဇာ္မယ္ဆိုရင္ ( ပ႒ာန္းတစ္ခုတည္းေနာ္၊ အဘိဓမၼာ (၇) က်မ္းလံုးထဲက မဟုတ္ဘူး) အဲဒီလူ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀၀ ရြတ္မွာ အေမးပုစၦာေတြ ကုန္ႏိုင္မယ္လို႔ က်မ္းျပဳ ဆရာေတာ္ေတြ တင္စားေရးသားၾကတယ္။ ဒီအေမးပုစၦာေတြကို ပုံႏွိပ္မယ္ဆိုရင္လည္း စာရြတ္ေလာက္မွာ မဟုတ္ဘူးတဲ႔ ။
(၂) ၀ိသဇၹနာ၀ါရ = အေျဖ အေမးေတာင္ ဒီေလာက္မ်ားတာ အေျဖကေတာ႔ ေျပာမေနေတာ႔ဘူး။
(၃) သခ်ာၤ ၀ါရ = သရုပ္ခြဲ သရုပ္ခြဲျပီး ခ်ဲ႕ ဦးမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ။
ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းကို မဟာ ပကရဏက်မ္း လို႔လဲေခၚတယ္။ မဟာ = ၾကီးက်ယ္ ပကရဏ = ခမ္းနားခန္႕ ျငား ဒါေၾကာင္႔လဲ သံဃာယနာေတြမွာ ပ႒ာန္းကို အတိုဆံုးခ်ဳပ္ျပီးသာ ခ်န္ျပီးတင္ပါတယ္။
(၃)မ်ိဳးအားျဖင္႔ ခြဲျခားေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။-
ပစၥယုေဒၵသ = ပစၥယ + ဥေဒသ = ပစၥည္း + အက်ဥ္း ေ၀ဖန္ျခင္း
ပစၥယနိေဒၵသ = ပစၥယ + နိေဒၵသ = ပစၥည္း + အက်ယ္ ေ၀ဖန္ျခင္း
ပရိ နိေဒၵသ = ပ႒ာန္းကို အက်ယ္ ေ၀ဖန္ျခင္း ။
သံဃာယနာဆ႒မူအရ ကိုပဲ အက်ယ္ေ၀ဖန္မယ္ဆိုရင္ အေမးပုစၦာ တစ္ခုကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ုျပန္႔ ရွင္းလင္းေျဖၾကားႏိုင္ဖို႔ က်မ္း ( ၃၀ ) အုပ္ ၊ ရြက္ေရ ( ၄၀၀၀ )ေက်ာ္ ရိုက္မွ ရမယ္။ အေမး ကုေဋ (၄၀၀၀၀)ေက်ာ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ႔ဘူး။ ပ႒ာန္းအက်ယ္ကို အသံမစဲ ပူေဇာ္ၾကေတာ႔ ဆရာေတာ္ေတြက ပ၊ပ၊ပ ၊လ၊လ၊လ စသည္ အတိုေတြကို ရြတ္သြားၾကတာရွိတယ္။ ဒါကို ျမဳပ္ျပီးဆိုတာ ၊ ညွိဳ႔တယ္လို႔လဲ ေျပာၾကတယ္။ အက်ယ္သိခ်င္ ေဖာ္ျပီးၾကည္႔ရမယ္လို႔ ဆိုလိုတယ္။
အဲဒီလို မတရားခ်ဳံ႕ ထားတဲ႔ ဟာေတာင္ ပ႒ာန္းက (၅)က်မ္းရွိတယ္ ။ (၅) အုပ္ေပါ႔ ၊စာမ်က္ႏွာ - ၂၆၄၀ ရွိတယ္။ အခ်ိန္ (၁၃၂)နာရီရြတ္ရမယ္။ က်မ္းၾကီးအေနနဲ႔ ကေတာ႔ ပ႒ာန္းက်မ္းၾကီး (၄)မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
၁- ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း
၂- ဓမၼပစၥနီယပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း
၃- ဓမၼာႏုေလာမ ပစၥနီယပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆က်မ္း
၄- ဓမၼပစၥနီယာႏုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း ဆိုျပီး ေဟာပံု ေဟာနည္းအရ က်မ္း (၄)မ်ိဳးရွိပါတယ္္ ။
ဒီေတာ႔ အားလံုးက အက်ဥ္းအားျဖင္႔ (၂၄ )က်မ္း ရွိတယ္။ ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း ကို အက်ယ္အားျဖင္႔ ဒီလို ျပန္ခြဲႏိုင္ပါတယ္ ။
၁- ဓမၼာႏုုေလာမ တိက ၂၂ ၊
၂- ဓမၼာႏုုေလာမ ဒုက ၁၀၀ ၊
၃- ဓမၼာႏုုေလာမ ဒုက တိက ၆၆၀၀ ၊
၄- ဓမၼာႏုုေလာမ တိက ဒုက ၄၄၀၀ ၊
၅- ဓမၼာႏုုေလာမ တိကတိက ၁၃၈၆ ၊
၆- ဒုက ဒုက ၁၉၈၀၀ဆိုျပီး ရွိျပန္တယ္ ။
ဒါေၾကာင္႔ အက်ယ္ မွာ ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္းအတြက္ ၃၂၃၀၈က်မ္း ျဖစ္ျပန္တယ္။
ဒီေတာ႔ ျပည္႔ျပည္႔စံုစံု ေလ႔လာဖို႔ အက်ဥ္းခ်ည္းပဲ ၆ * ၄ = ၂၄ က်မ္း ၊
အက်ယ္အားျဖင္႔ ၃၂၃၀၈ * ၄ ဆိုေတာ႔ အားလံုး ၁၂၉၂၃၂ က်မ္း ရွိမယ္။ ၾကည္႔ပါဦး ၊ဘယ္ေလာက္မ်ားတယ္ဆိုတာ ၊ ဘယ္လိုမ်ား အကုန္ေလ႔လာႏိုင္မလဲ ။
အင္မတန္ကို ဥာဏ္ၾကီးသူေတြ ပဲ နာၾကားႏုိင္တဲ႔ တရားေတာ္ၾကီးပါပဲ ။
ပ႒ာန္းရဲ႔ နက္နဲမႈမွာလဲ (၄)မ်ိဳးရွိျပန္တယ္။ ဂမၻီရ (၄) မ်ိဳး လို႔ ေခၚပါတယ္ ။
ဓမၼ ဂမၻီရ =ေ၀ါဟာရ စကားလံုးနက္နဲျခင္း
အတၳ ဂမၻီရ = အနက္အဓိပၸါယ္ နက္နဲျခင္း
ေဒသနာ ဂမၻီရ =ေဟာပံုေဟာနည္း နက္နဲျခင္း
ပဋိေ၀ဒ ဂမၻီရ = ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္မႈ နက္နဲျခင္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ ကိုနာၾကားျပီးခ်ိန္မွာေတာ႔ နတ္ ျဗဟၼာ ကုေဋ ( ၈၀ ၀၀၀ ) ကြ်တ္တမ္း၀င္ ၊ လူျပည္က ရဟန္း ၅၀၀ - ရဟႏၱာ ျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အျခားသာဓကေတြနဲ႔ ပ႒ာန္းဘာလို႔ တန္ခိုးၾကီးရေၾကာင္းကိုေတာ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ရဲ႔ အေျချပဳပ႒ာန္းစာအုပ္မွာ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။
ရြတ္ဆိုျခင္းမွာေတာ႔ အသံကို အမ်ားနဲ႔ဆိုရင္လဲ အားလံုး ညီ ေအာင္ ၊ ပီ ေအာင္ ၊ ၾကည္ေအာင္ ရြတ္ဆိုမွ အက်ိဳးပိုမ်ားမယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ (ဥပမာ - ပစၥေယာ = ပ်စ္စေယာ မဟုတ္ -် အသံ မပါေစရ ၊၊ ရ (လွ်ာလိပ္) နဲ႔ ယ အသံခြဲ ၊ အင္ညမင္ည ၊ ႆ = နိႆယ = နိတ္သယ ၊ အ-ရူပ (ခြဲျပီးရြတ္) ၊ အ-၀ိဂတ ၊ အိန္ဒရိယ စသည္ ) ေဟတု စတဲ႔ ပစၥည္း တစ္ခုျခင္းေတြကိုေတာ႔ မေရးေတာ႔ဘူး။ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ နဲ႔ အရွင္ေဆကိႏၵ (၂) ပါး ေတာ႔ ပ႒ာန္းကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတာ စာအုပ္နဲ႔ တရားေတာ္ေတြ ရွိတယ္ ၊ ဓမၼဗ်ဴဟာ ေဒၚခင္လွတင္ ၊ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ တို႔ရဲ႔ တရားေတြ ရွိမယ္။
ေဆြးေႏြးခ်င္တာရွိေသးရင္ေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္ ထပ္ရွာျပီး ေရးေပးပါမယ္။
ခ်မ္းသာၾကပါေစ ။
ပ႒ာန္းကို စျပီးဆင္ျခင္တဲ႔ သမိုင္းေလးရယ္ ၊ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေလးေတြရယ္ ပါ သိရေတာ႔ ပိုေကာင္းပါမယ္။
ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရား အျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ -
(က) ပလႅကၤသတၱာဟ ။ ။ ဘုရားျဖစ္တဲ႔ ေနရာ (ပလႅင္)ထက္မွာပဲ ကဆုန္လျပည္႔ေက်ာ္ ( ၁ ) ရက္ေန႔မွ (၇) ရက္ေန႔အထိ မလႈပ္မရွား ဆက္ျပီး သီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ပထမေန႔ ၊ ေန႔အခါမွာ ဖလသမာပတ္ ၀င္စားျပီး ေနပါတယ္ ။ညအခါမွာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားေတာ္ၾကီးကို အႏုလံု ၊ ပဋိလံု သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေတာ္မူပါတယ္။ ” ယဒါဟေ၀ …” စေသာ ဥဒါန္း(၃) ဂါထာကို အသံမထြက္ဘဲ စိတ္ထဲမွ က်ဴးရင္႔ေတာ္မူပါတယ္။ (သတၱာဟ-၇-ရက္ )
(ခ) အနိမိသ သတၱာဟ။ ။ ေဗာဓိပင္ရဲ.အနီး အေရွ.ေျမာက္ ယြန္းယြန္း ၁၄-လံအကြာ ေနရာမွာ ကဆုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၈) ရက္ေန႔မွ (၁၄) ရက္ေန႔အထိ ၇-ရက္ ထပ္မံသီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ” ငါသည္ ပါရမီမ်ားျဖည္႔ခဲ႔ေသာေၾကာင္႕ ဤပလႅင္ထက္မွာ မာရ္ (၅)ပါးကိုေအာင္ျမင္ျပီး ဘုရားျဖစ္ခဲ႔ျပီ တကား ” ဟုဆင္ျခင္ကာ ေျဖာင္႔ေျဖာင္႔မတ္မတ္ ရပ္ေနေတာ္မူကာ အပရာဇိတ ပလႅင္ကို မမွိတ္ေသာ မ်က္စိျဖင္႔ (၇)ရက္လံုးၾကည္႔ရႈ၀မ္း ေျမာက္ေနေတာ္မူသည္ ။[ အ = မ ၊ နိမိသ = မ်က္စိမွိတ္သည္ , အနိမိသ = မ်က္စိမမွိတ္ဘဲ ]
(ဂ) (ရတနာ) စကၤမ သတၱာဟ။ ။ ေနာက္တခါ ကဆုန္လကြယ္ေန႔မွ နယုန္လဆန္း (၆) ရက္ေန႔အထိ ၇-ရက္ တြင္ ေဗာဓိပင္ပလႅင္ နဲ႔ အနိမိသဌာန အၾကား ၊ ေဗာဓိပင္၏ ေျမာက္ဘက္၌ စၾကၤံၾကြကာ ထပ္မံသီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ဒီေနရာမွာ နတ္ေတြက “….ရွင္ေဂါတမသည္ ေဗာဓိပလႅင္၌ တပ္မက္ေနေသးသည္ ၊ ဘုရားစင္စစ္မျဖစ္ေသး ” ..ယံုမွားသံသယျဖစ္ၾကသည္။ ထိုယံုမွားေပ်ာက္ေစရန္ ေရအစံု ၊ မီးအစံု ယမကျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူပါတယ္။ စၾကၤံၾကြရင္း တရားဆင္ျခင္၊ဖလသမပတ္ ၀င္စားေသာေၾကာင္႔ ” စကၤမ သတၱာဟ “ေခၚသည္။
(ဃ) ရတနာဃရ သတၱာဟ။ ။ ေဗာဓိပင္၏ အေနာက္ေျမာက္ ၁၀-လံ အကြာတြင္ နတ္မ်ားဖန္ဆင္းပူေဇာ္ေသာ ရတနာေရြွအိမ္ထက္၌ နယုန္လဆန္း (၆) ရက္ေန႔မွ (၁၃)ရက္အထိ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ ကို ဆင္ျခင္ေနေတာ္မူပါတယ္။အဘိဓမၼာ ေရွးဦး (၆)က်မ္းကိုဆင္ျခင္ရာတြင္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးျခင္း မရွိေသးပါ ။ေနာက္ဆံုး ပဌာန္းေဒသနာေတာ္ၾကီးကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ေတာ္မူေသာအခါမွသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ (၆)သြယ္ ကြန္႔ျမဴးကာ နတ္၊ျဗဟၼာတို႔သည္လည္း ေျခေတာ္ရင္းမွာ ဦးခိုက္ၾကကုန္၏ ။
(၁) နီလ = ညိဳေမွာင္ေသာအေရာင္ ( ဆံပင္ ၊ေမြးညွင္း မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၂)ပီတ =ေရႊေရာင္ (အသားနဲ႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၃)ေလာဟိတ = အနီေရာင္ ( အေသြးအသားထဲမွ ႏွင္႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၄)ၾသဒါတ = အျဖဴေရာင္ ( အရိုးေတာ္မ်ား ၊ သြားေတာ္ စြယ္ေတာ္မ်ား ႏွင္႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္) (၅)မဥၨိ႒ = ညိဳေမာင္းေသာ အေရာင္ ( ခႏၶာ အစိတ္အပိုင္း ၾကီးငယ္မွ ထြက္သည္) (၆)ပဘႆရ =ျပိဳးျပိဳးပ်က္ပ်က္ အေရာင္ ( ခႏၶာ အစိတ္အပိုင္း ၾကီးငယ္မွ ထြက္သည္) တဆက္တည္း မွာ သတိရလာတာေလး ေျပာဥိးမယ္။ ဒီ ေရာင္ျခည္ေတာ္ (၆)ပါးကိူပဲ ၁၉၅၀ ၊ေမလ မွာက်င္းပတဲ႔ ကိုလံဘို ကမၻာ႔ဗုဒၶညီလာခံမွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာ႔ အလံ အျဖစ္ တီထြင္ သတ္မွတ္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ အလံေတာ္မွာ အေရာင္ (၅) မ်ိဳးပ ဲပါပါတယ္။ ပဘႆရ ဆိုတဲ႔ ျပိဳးျပိဳးပ်က္ပ်က္ အေရာင္ သည္ က်န္ အေရာင္ ၅ မ်ိဳးမွာ အက်ံဳး၀င္ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
နီလ ဆိုတဲ႔ ညိဳေမွာင္ေသာ အေရာင္ဆိုတာ အနီးစပ္ဆံုး အျပာေရာင္ အျဖစ္ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ အေရာင္နဲ႔ ဆိုင္တဲ႔ ဘာသာျပန္ကြဲလြဲမႈေတြကို ျမန္မာနဲ႔ သီဟိုဠ္ ဆရာေတာ္ေတြ ျပန္ညွိရပါတယ္။ မဥၨိ႒ ဆိုတဲ႔ ညိဳေမာင္းေသာ အေရာင္ ၊ မရမ္းေစ႔ေရာင္ ကို လိေမၼာ္ေရာင္လို႔ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာ႔ အလံမွာ (၅)ေရာင္ ရွိေနပါတယ္။ နီလ = Universal Compassion ၊ Loving kindness, peace and universal compassion .. မဟာကရုဏာေတာ္ ပီတ = The Middle Path ၊ avoiding extremes, emptiness မဇိၥဳမ ပဋိပဒါ လမ္းစဥ္ ေလာဟိတ = The blessings of practice - achievement, wisdom, virtue, fortune and dignity မဂၤလာတရား ၾသဒါတ = The purity of Dharma - leading to liberation, outside of time or space ၀ိသုဒၶိ ၊ ၀ိမုတၱိ တရား မဥၨိ႒ = The Buddha’s teachings - wisdom ပညာ ပဘႆရ = အေပၚ (၅)မ်ိဳးေပါင္းထားျခင္း ..တို႔ ျဖစ္တယ္ ဆိုပါေတာ႔ ။
(င) အဇပါလသတၱာဟ ( ဆိတ္ေက်ာင္း ေညာင္ပင္) ။ ။ ေဗာဓိပင္ ရဲ. အေရွ. (၃၂)လံ အကြာမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ နယုန္လဆန္း (၁၄)ရက္ေန႔မွနယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၅)ရက္အထိ (၇)ရက္ျဖစ္ပါတယ္။ မာရ္နတ္ရဲ. သမီး (၃) ေယာက္ ( တဏွာ ၊အရတီ ၊ရာဂါ ) က ဘုရားရွင္ကို မိန္းမမာယာျဖင္႔ ျဖားေယာင္းဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ႔ၾကပါတယ္။ ( မိန္းကေလးေတြ ဘုရားရွင္ကိုေတာင္ မာယာနဲ႔ လွည္႔စားခ်င္ေသးတာ ပုထုဇဥ္ ပုရိသ ေတြကေတာ႔ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ၊ ဘာမွကိုေျပာလို႔ မေကာင္းပါဘူး ။ ) ဒီ ဆိတ္ေက်ာင္း ေညာင္ပင္ မွာပဲ ဟုန္ဟုန္က ပုဏၰားက အဘယ္သူကို ျဗဟၼာဏ မည္ပါသလဲ လို႔ ေမးေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ ဒီေနရာမွာပဲ သတၱ၀ါေတြကို တရားေဟာဖို႔ စျပီး စီစဥ္ဆံုးျဖတ္ေတာ္မူပါတယ္ ။
(စ) မုစလိႏၵ သတၱာဟ ( မုစလိႏၵာအိုင္၀ယ္ နဂါးပါးျပင္းေအာက္ဌာန) ။ ေဗာဓိပင္ ရဲ. အေရွ.ေတာင္ (၁၅)လံ အကြာ မွာ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၆)ရက္ေန႔မွ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၂)ရက္ထိ ျဖစ္ပါတယ္ ။ဒီမွာ ေျပာင္းေရြ.သီတင္းသံုးစဥ္မွာ အခါမဲ႔ မိုးရြာခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ မုစလိႏၵာအိုင္ နဂါးမင္းဟာ တန္ခိုးနဲ႔ လိုတာကို ဖန္ဆင္းႏိုင္ေပမယ္္႔ သူရဲ. ပကတိ ကိုယ္ေတာ္နဲ႔သာ ပါးျပင္းမိုးျပီး ရာသီဥတုဒဏ္ကေန ကာကြယ္ပူေဇာ္ခဲ႔ပါတယ္။နဂါးမင္းအား သတၱ၀ါေတြကို မျငင္းဆဲဖို႔ ေဒါသကို ထိန္းဖို႔ ၊ ငါ ဟူေသာ မာန္မာန ကို ခြာဖို. ဆံုးမေတာ္မူပါတယ္။
(ဆ) ရာဇာယတန သတၱာဟ (လင္းလြန္းပင္ )။ ။ေဗာဓိပင္ ရဲ.ေတာင္ဘက္ (၄၀)လံ အကြာ..[ (၁၁)လံ ဟု စာမွာရွိေပမဲ႔ ဗုဒၶဂါယာမွာ လက္ေတြ႔အားျဖင္႔ (၄၀) လံ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ] နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၃)ရက္မွ ၀ါဆိုလဆန္း ( ၄)ရက္ေန႔ အထိ (၇) ရက္ ပတ္လံုး သမာပတ္ ၀င္စား ပါတယ္ ။ (၇) ရက္ျပည္႔တဲ႔ မနက္မွာ သိၾကားမင္းက တဇုသီး ၊ တံပူေတြ ဆပ္ကပ္ပါတယ္။ ကိုယ္လက္သန္႔စင္ အေပါ႔ ၊ အေလးသြားျပီး (၄၉)ရက္တာ ပင္ပန္းခဲ႔ရသမွ်ကို သည္းခံေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒီ႔ေန႔ ဘုရားရွင္ အစာအာဟာရမွီ၀ဲရန္ လိုအပ္ ေနခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၊ ရာမညတိုင္း ၊ ဥကၠလာ ဇနပုဒ္ ၊ေပါကၠရ၀တၱီ ဇနပုဒ္ တို႔မွ ကုန္သည္ညီေနာင္ တဖုႆ၊ဘလႅိက မွ မုန္႔က်စ္ဆုပ္ ဆပ္ကပ္ပါတယ္။ (ေျပာရရင္ မ်ားတယ္ ။ စိတ္၀င္စားစရာျဖစ္လို႔ သီတဂူဆရာေတာ္ ရဲ႔ တဖုႆ၊ဘလႅိကညီေနာင္တရား နာပါေလ ။ ) ဒီကုန္သည္ညီေနာင္ ကပ္တဲ႔ ဆြမ္းကို လက္ခံဖို႔ စတုမဟာရာဇ္ နတ္မင္းၾကီး (၄)ပါးမွ သပိတ္ (၄)လံုး တျပိဳင္တည္းကပ္လွဴၾကရာ ဘုရားရွင္က အဓိဌာန္နဲ႔ (၁)လံုးတည္းျဖစ္ေစျပီး အလွဴခံပါတယ္။ ( ဒီသပိတ္ေတာ္ကို အခုေခတ္မွာပါ ဖူးရရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပဲေနာ္ ) ။ ကုန္သည္ညီေနာင္ ကို သံဃာမရွိေသးတဲ႔ အတြက္ ေဒြ၀ါစိက သရဏဂံု (၂)ပါး ပဲ ေပးပါတယ္။ဆံေတာ္ (၈)ဆူ စြန္.ေတာ္မူပါတယ္ ။ ဒီဆံေတာ္ေတြကို ေရႊတိဂံုေစတီမွာ ဌာပနာျပဳပါတယ္။
<!-- / message -->
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္း။
အဘိဓမၼာ ႏွင့္ အဘိဓမၼတၳမည္ပံု ။
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းလံုးသည္ အဘိဓမၼာ မည္၏။ စိတ္,ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ ၄-ပါးသည္ အဘိဓမၼတၳ မည္၏။
အဘိဓမၼာသမိုင္း ႏွင့္ အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္း
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္း
(အေပၚမွာေဖာ္ျပျပီးသားပါပဲ)
ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရား အျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ သတၱဌာန စံေတာ္မူရာ နယုန္လဆန္း ၇-ရက္ေန႔မွ ၁၃ ရက္ေန႔ထိတြင္ ေဗာဓိပင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္၏ အေနာက္ေျမာက္အရပ္၌ နတ္တို႔ဖန္ဆင္း လွဴဒါန္းအပ္ေသာ ရတနာေရႊအိမ္ (ရတနာဃရ) တြင္ သီတင္းသံုးေတာ္မူၿပီး အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို သံုးသပ္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူသည္။
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္း
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပထမ၀ါကို မိဂဒါ၀ုန္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး ဒုတိယ၀ါ၊ တတိယ၀ါ၊ စတုတၳ၀ါတို႔ကို ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္း၊ ပဥၥမ၀ါကို ေ၀သာလီျပည္၊ ဆ႒၀ါကို မကုဠေတာင္ စသည့္ ေနရာဌာနမ်ား၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူသည္။ သတၱမ၀ါကို တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ သႏၱဳႆိတ နတ္သားကို အမွဴးထား၍ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကို ၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုး အသံမစဲ ေဟာေတာ္မူသည္။
အက်ယ္နည္း
မယ္ေတာ္ကို ေက်းဇူးဆပ္လိုျခင္း၊ မိဘေက်းဇူးကို သတၱ၀ါတို႔နားလည္ေစလိုျခင္း၊ အဘိဓမၼာတရားကို အစအဆံုး တထိုင္တည္း ေဟာၾကားလိုျခင္း၊ အစ အဆံုး တထိုင္တည္းေဟာမွ နာၾကားရေသာ တရားနာတို႔ အက်ဳိးထူး ရႏိုင္ျခင္း၊ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္၏ က်ယ္၀န္းနက္နဲမႈကို သိေစလိုျခင္း၊ လူတို႔သက္တမ္းႏွင့္ သံုးလေလာက္ေဟာမွ ကုန္ႏိုင္မည့္ တရားျဖစ္သည့္အတြက္ လူတို႔႔ ဣရိယာပုထ္ျဖင့္ ေဟာသူေရာ နာသူပါ မေနႏိုင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အဘိဓမၼာအက်ယ္နည္း ( ၀ိတၳာရနယ ) ကို တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္၌ ေဟာရျခင္းျဖစ္သည္။
အက်ဥ္းနည္း
ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူသားျဖစ္ေတာ္မူသည့္အတြက္ ဆြမ္းခံျခင္း ဆြမ္းစားျခင္း ေရခ်ဳိးသန္႔စင္ျခင္း စသည္ ျပဳလုပ္ရန္ နိမၼိတ႐ုပ္ပြားေတာ္ကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းၿပီး လူ႔ျပည္သို႔ ၾကြေတာ္မူရာတြင္ ဟိမ၀ႏၱာစႏၵကူးေတာ၌ ေန႔သန္႔စင္ (အနားယူ)ေတာ္မူသည္။ ထို စႏၵကူးေတာတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ၀တ္ႀကီး၀တ္ငယ္ ျပဳစုခစားခိုက္ ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္သာရိပုတၱရာအား အက်ဥ္းခ်ဳပ္နည္း ( သေခၤပနယ ) ကို ေဟာေတာ္မူသည္။
မက်ဥ္းမက်ယ္နည္း
ရွင္သာရိပုတၱရာက ျမတ္စြာဘုရား ေဟာခဲ့သည့္ အက်ဥ္းနည္းကို တပည့္ ရဟန္းငါးရာတို႔အား မက်ဥ္းမက်ယ္ နည္း ( နာတိ၀တၳာရ-နာတိသေခၤပနယ )ျဖင့္ ျပန္လည္ ပို႔ခ်ေတာ္မူသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ ထိုပို႔ခ်ခ်က္အား ျမတ္စြာဘုရားထံေမွာက္၌ ျပန္လည္တင္ျပ အစစ္ေဆးခံရာ ျမတ္စြာဘုရားက နားေထာင္၍ လက္ခံအတည္ျပဳ ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ႀကီးသည္ ခုနစ္၀ါေျမာက္ျဖစ္ေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၉ ခု ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္မွ သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔ထိ ၃-လအတြင္း နည္း ၃-နည္းျဖင့္ လူ႔ျပည္-နတ္ၿပည္ တျပိဳင္တည္း ေပၚထြန္းခဲ့ေလသည္။ ( ဒီေနရာမွာ ဒီအဘိဓမၼာတရားကို ညီေတာ္အာနႏၵာကိုလည္း ျမတ္စြာဘုရားျပန္ေဟာသြားမယ္ဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္။ အာနႏၵာရဲ႔ ပန္ဆုရွိေနျပီးသား ၊ ဘုရားကလဲ ကတိေပးျပီးသား ျဖစ္ေနတာကိုး။ )
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အလ်က္အားျဖင္႔ေတာ႔ -
၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း
ဓမၼ-တရား၊ သဂၤဏီ-ေရတြက္ျခင္း၊
ပရမတၳတရားမ်ားကို ေရတြက္ေပါင္း႐ံုးျပေသာ က်မ္းျဖစ္သည္။
ထိုသုိ႔ ေပါင္း႐ံုးျပရာတြင္ ဦးစြာ ေခါင္းစဥ္ မာတိကာမ်ားကို ေဟာၾကားၿပီးမွ ထိုမာတိကာမ်ားအလိုက္ အဓိပၸါယ္ အက်ယ္ကို ဆက္လက္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။
၂။ ၀ိဘဂၤ (၀ိဘင္းက်မ္း)၀ိဘဂၤ-အက်ယ္ေ၀ဖန္ေဟာျခင္း။
ဓမၼသဂၤဏီတြင္ စုေပါင္းေရတြက္ခဲ့သည့္ ပရမတၳတရားမ်ားကို ၁၈-ပိုင္းခြဲၿပီး နည္း ၃-နည္းျဖင့္ အက်ယ္ေ၀ဖန္ ေဟာၾကားသည့္ က်မ္းျဖစ္သည္။
နည္း ၃-နည္း မွာ ..
- တရားနာပုဂၢိဳလ္တိုင္း အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္ေသာ သုတၱန္ေ၀ဖန္နည္း (သုတၱႏၱဘာဇနီယနယ)
- အထက္တန္း တရားနာပုဂၢိဳလ္မ်ားသာ နားလည္ႏိုင္ေသာ အဘိဓမၼာေ၀ဖန္နည္း (အဘိဓမၼာဘာဇနီယနယ)
- တရားနာရာတြင္ အလြန္ထိေရာက္ေသာ အေမးအေျဖနည္း (ပဥွာပုစၦကနယ) တို႔ျဖစ္သည္။
၃။ ဓာတုကထာက်မ္း
ခႏၶာ အာယတန ဓာတ္ တို႔ျဖင့္ ေ၀ဖန္ေဟာၾကားေသာက်မ္းျဖစ္သည္။
႐ုပ္ နာမ္ ၂-ပါးကိုပင္ ခႏၶာ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အာယတန ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ဓာတ္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေခၚသည္။ ထိုတြင္ ဓာတ္သည္ ခႏၶာ, အာယတန တို႔ထက္ အေရအတြက္အားျဖင့္ မ်ားေသာေၾကာင့္ ဓာတ္ကို ေခါင္းတည္ၿပီး ‘ဓာတုကထာ’ ဟု ေခၚရျခင္းျဖစ္သည္။ ဓမၼသဂၤဏီ၊ ၀ိဘင္းတို႔၌ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ပရမတၳတရားမ်ားကို ခႏၶာနည္း၊ ဓာတ္နည္း၊ အာယတနနည္းတို႔ျဖင့္ ေ၀ဖန္ ေဟာၾကားထားသည္။
၄။ ပုဂၢလပညတၱိ (ပုဂၢလပညတ္က်မ္း)
အထက္ပါ ၃-က်မ္းကို ေဟာၾကားစဥ္တြင္ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ စိတ္၌ ေလာကတြင္ ပရမတၳဓမၼမ်ားသာ အေရးပါၿပီး ပညတ္တရားေတြက အေရးမပါဘူးလား ပရမတၳတရားေတြသာ ရွိၿပီး ပညတ္တရားေတြဆိုေတာ မရွိေတာ့ဘူးလား စသျဖင့္ သံသယ၀င္လာၾကသည္။ ထိုသံသယမ်ားကို ေျဖေဖ်ာက္ေတာ္မူရန္ ပုဂၢိဳလ္ ပညတ္မ်ားကို ေဟာၾကားသည့္ ပုဂၢလပညတ္က်မ္းကို ေဟာေတာ္မူသည္။
၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္း
ကထာ-အယူအဆ ၀ါဒေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာစကား၊ ၀တၳဳ-ထိုစကား (တရား) မ်ားတည္ရာ။ အယူအဆ ၀ါဒေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဟာျပေသာက်မ္း ျဖစ္သည္။ ေဟာၾကားၿပီးျဖစ္ေသာ အထက္ပါ ၄-က်မ္းႏွင့္ ေဟာလတၱံ႕ ျဖစ္ေသာ ယမိုက္က်မ္း၊ ပ႒ာန္းက်မ္း တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀ိ၀ါဒျဖစ္လာလွ်င္ အမွန္အမွား ခြဲျခားႏိုင္ရန္ မွတ္ေက်ာက္သဖြယ္ ျဖစ္ေသာ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။
၆။ ယမက (ယမိုက္က်မ္း)ယမက-အစံု (တစံု)။
- အႏုေလာမ (အႏုလံု)
- ပဋိေလာမ (ပဋိလံု) အားျဖင့္တစံု၊
- ပုစၦာ (အေမး) - ၀ိသဇၹနာ (အေျဖ) အားျဖင့္တစံု၊
- သႏၷိ႒ာန္ (ဆံုးျဖတ္ျခင္း)
- သံသယ (ယံုမွားျခင္း) အားျဖင့္ တစံု၊
စသျဖင့္ ပရမတၳတရားမ်ားကို အစံုလိုက္ အစံုလိုက္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ က်မ္းျဖစ္သည္။
၇။ ပ႒ာန (ပ႒ာန္းက်မ္း)ပ-အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ဌာန-အေၾကာင္းတရား။
အေၾကာင္းတရား အမ်ဳိးမ်ဳိး (ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္ အမ်ဳိးမ်ဳိး) တို႔ကို ေဟာေတာ္မူေသာက်မ္း ျဖစ္သည္။
ဓမၼသဂၤဏီ စေသာ အထက္ပါ ၆-က်မ္းကို ၂၄-ပစၥည္းျဖင့္ စက္လွည့္ၿပီး ဉာဏ္ေတာ္က်က္စား ေဟာၾကားထားသည္။ ပ႒ာန္းက်မ္းႀကီးကို ေဟာၾကားေတာ္မူရာ၌ ဥေဒၵသ (အက်ဥ္း)၊ နိေဒၵသ (အက်ယ္)၊ ပဋိနိေဒၵသ (ထပ္ဆင့္အက်ယ္) တို႔ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။ ***
(ကိုးကား ။ ။ သာကီႏြယ္၏ အဘိဓမၼာက်င့္စဥ္မွ)
———————
လက္ရွိ ပိဋကတ္ (၃)ပံု ျမန္မာျပန္မွာက ဓာတုကထာက်မ္း၊ ယမိုက္က်မ္း နဲ႔ ပ႒ာန္းက်မ္း မပါေသးဘူး ။ ဒါေၾကာင္႔ အကိုတို႔ ေလ႔လာဖို႔ ခက္ေနေသးတယ္။ ဒီအျပင္ အ႒ကထာနဲ႔ ဋီကာ မပါဘဲနဲ႔ လဲ ေလ႔လာလို႔ မရဘူး။ ျမန္မာျပန္ကို ဖတ္ၾကည္႔ေပါ႔ ။ လက္ရွိမွာေတာ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ နဲ႔ အရွင္ေဆကိႏၵ (၂) ပါး ေတာ႔ ပ႒ာန္းကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတာရွိတယ္ ။
သင္တန္းအေနနဲ႔ တက္မွပဲ ပိုသိမယ္ ။ သင္တန္းကေတာ႔ မေမဒါ၀ီ ၊ ဓမၼဗ်ဴဟာ ေဒၚခင္လွတင္ ၊ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ တို႔ရဲ႔ သင္တန္း ေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ ေလ႔လာလို႔ ရတယ္။ အကိုၾကံဳ ရတဲ႔ အခက္အခဲတစ္ခုကေတာ႔ သူတို႔ ေ၀ေပးတဲ႔ လက္ကမ္းစာေစာင္ကို ကိုယ္က မရေတာ႔ ဘယ္စာမ်က္နွာမွာ ဘာကို ရွင္းေနတယ္ဆိုတာ ကို မသိပဲ ျဖစ္ေနရတာပဲ ။
အဘိဓမၼာ သင္တန္းမွာ မွတ္သားမိတာကေတာ႔ ၀ါတြင္း ( ၃ ) လ မွာ -
၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း ကို ( ၁၂ ) ရက္
၂။ ၀ိဘဂၤ (၀ိဘင္းက်မ္း)ကို ( ၁၂ ) ရက္
၃။ ဓာတုကထာက်မ္းကို ( ၆ ) ရက္
၄။ ပုဂၢလပညတၱိ (ပုဂၢလပညတ္က်မ္း)ကို ( ၇ ) ရက္
၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို ( ၈ ) ရက္
၆။ ယမက (ယမိုက္က်မ္း)ကို ( ၂၀ ) ရက္
၇။ ပ႒ာန (ပ႒ာန္းက်မ္း)ကို ( ၂၅ ) ရက္ ေဟာေတာ္မူခဲ႔သည္။ ရက္အမ်ားဆံုးေဟာ ရတယ္ဆိုတာ သတိထားပါ။
နတ္ျပည္မွာ ဘုရားရွင္ ရဲ႔ ႏႈတ္ထြက္စကားေျပာႏႈန္း ျမွင္႔ျပီးေဟာလို႔ရတာ ဟာလဲ အေၾကာင္းတစ္ခုလို႔ ဆိုပါတယ္။ သာမာန္လူ စကား (၁)ခြန္းေျပာရင္ အရွင္အာနႏၵာက (၈) ခြန္း ၊ ဘုရားရွင္က (၁၂၈) ခြန္းေျပာႏိုင္တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ပါရမီျဖည္႔စဥ္ ကာလတေလ်ာက္လံုး မုသား၀ါဒ( ၀စီဒုစရိုက္ -၄-ခုလံုးေပါ႔ ) ကို လံုး၀ မေျပာခဲ႔တဲ႔ သီလေကာင္းမႈေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္မွာ သြားေတာ္ (၄၀) ရွိတဲ႔ အျပင္ အသံရဲ႕ ၾကည္လင္ပီျပင္ျခင္း ၊ လိုအပ္သူကို သာ ၾကားေစျခင္း စေသာ ေကာင္းက်ိဳးေတြပါ ရေစပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ တြက္ၾကည္႔တာကေတာ႔ လူ့ျပည္ (၁၀၀) ႏွစ္ = တာ၀တိသာ(၁) ရက္… (ယမိုက္က်မ္း-အရ)လူ့ျပည္ (၁) ႏွစ္ = လူ့ျပည္ (၁၂) လ = တာ၀တိသာ ( ၀.၂၄ ) နာရီ လူ့ျပည္ (၃) လ = တာ၀တိသာ ( ၀.၀၆ ) နာရီ = တာ၀တိသာ (၃.၆) မိနစ္ နတ္ေတြအတြက္ေတာ႔ (၃.၆) မိနစ္ ပဲၾကာပါတယ္ ။ သူတို႔ရဲ႔ အခ်ိန္အတုိင္းအတာေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔န႔ဲ ေရတြက္ပံု တူရင္ေပါ႔ ေလ။ (၆၀) မိနစ္ = (၁)နာရီေတြ ဘာေတြ၊ မရွိရင္ေတာ႔ ဒီလိုတြက္လို႔ မရႏိုင္ဘူးေပါ႔ ။
ဒါေတြက ပ႒ာန္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေတြေပါ႔ ။ မဆိုင္တာေတြပါ ပါေနေပမယ္႔ ဗဟုသုတရစရာေတြပါ။
———
ပ႒ာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား ။ ။
ပ႒ာန္း = ပ + ဌာန
ပ = အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ
ဌာန = အေၾကာင္း (ဒီေနရာမွာ စာလံုးေပါင္းမူကြဲေနတာ သတိထားမိပါတယ္။ ႒ နဲ႔ ဌ ျဖစ္ပါတယ္။ စာအုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပ႒ာန္း ကို ႒ နဲ႔ ေဖာ္ျပျပီးေတာ႔ ဌာန လို႔ ျပန္ခြဲတာကိုေတာ႔ ဌ နဲ႔ပဲ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာစာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္းမွာ ၾကည္႔ေတာ႔ ႒ = ဋ + ဌ လို႔ ေတြ႔ရပါတယ္။ ပ+ဌာန ကို သီဟိုဠ္ ပါဠိ ျပင္လိုက္ေတာ႔ ပ႒ာန္း လို႔သာ ျမန္မာ အကၡရာနဲ႔ ေရးရမယ္ဆိုပါတယ္။ ပဌာန္း လို႔ မေရးၾကရပါဘူး။ အေရးမၾကီးလွေပမယ္႔ အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆိုမႈ လြဲသြားမွာစိုးလို႔ သတိထားမိပါတယ္။ ) ။
ေနာက္ အမည္တစ္မ်ိဳးကေတာ႔ - အနႏၱနယ သမႏၱ ပ႒ာန္းက်မ္း = အနႏၱနယ + သမႏၱ အနႏၱနယ = အဆံုးမရွိေသာက်မ္း သမႏၱ = ထက္၀န္းက်င္အဆံုးမရွိေသာ နည္းလမ္းတို႔ျဖင္႔ တန္ဆာဆင္ထားေသာ ထက္၀န္းက်င္ ျပည႔္စံုေသာက်မ္း လို႔ေခၚၾကပါတယ္။ ဒီေတာ႔ ပ႒ာန္း ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္း တရားမ်ားကို ေလ႔လာေဟာၾကားတဲ႔ တရားေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကၾကီးမွာ ပညတ္သေဘာအရ သတၱေလာက ၊ ၾသကာသ ေလာက ၊ သခၤါရ ေလာက ရယ္လို႔ (၃)မ်ိဳးရွိပါမယ္။ ဒီေလာကေတြကို ပရမတ္အားျဖင္႔ ခြဲစိတ္ရင္ေတာ႔ ရုပ္ နဲ႔ နာမ္ ( ၂ ) ပါးပဲ ရွိပါမယ္။ ဒီအထဲမွာမွ အၾကမ္းအားျဖင္႔ နာမ္ ကို ထပ္ခြဲေတာ႔ စိတ္ နဲ႔ေစတသိတ္ (၂)မ်ိဳး ထပ္ ရွိမယ္။ ဒီေတာ႔ သက္ရွိမွန္သမွ်မွာ ရုပ္နဲ႔ နာမ္ ( တနည္း ) ရုပ္ ၊ စိတ္ ၊ ေစတသိတ္ တို႔ ရွိေနျပီး ၊ သက္မဲ႔မွာေတာ႔ ရုပ္သာလွ်င္ ရွိပါမယ္။ ေလာကၾကီးမွာ ရွိတဲ႔ နိယာမတရား(၅)ပါးနဲ႔ ထိေတြ႔တဲ႔ အခါ အခ်ိဳ႔ေသာ သက္မဲ႔မ်ားဟာ သက္ရွိအလား ထင္မွတ္မွားရပါတယ္။ ေမြးဖြားတယ္ ၊ ၾကီးရင္႔တယ္ ၊ အိုေဟာင္းလာတယ္ ၊ မ်ိဳးပြားတယ္ ၊ ေသေၾကပ်က္စီးတယ္ သေဘာေတြ တူေနၾကလို႔ သက္မဲ႔ ကို သက္ရွိ အျဖစ္ အယူမွားတာေတြ ရွိခဲ႔ ၊ ရွိေနၾကတယ္။ အထင္ရွားဆံုးကေတာ႔ သစ္ပင္ေတြေပါ႔ ။
ေနာက္တစ္ခ်က္ ဒီ ေလာက (၃)ပါးမွာ အ၀ိဇၹာနဲ႔ တဏွာ ကို အရင္းခံျပီး ဥပါဒါန္ ၊ ကံ (သခၤါရ) နဲ႔ အာဟာရ ေတြ ေထာက္ပံ႔ တည္ေပးေနသမွ်ကေတာ႔ သတၱေလာက က သတၱ၀ါေတြဟာ ၾသကာသေလာကထဲက ဘံု အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ က်င္လည္ေနၾကရမွာပါပဲ ။ ဒီလို ဒုကၡေတြ ေမြးလိုက္၊ေသလိုက္နဲ႔ လည္ေနတာကို သံသရာလို႔ ေခၚတာပါပဲ ။ ဒီလို လူျဖစ္လိုက္ ၊ နတ္ျဖစ္လိုက္ ၊ တိရ စၦာန္ ျဖစ္လိုက္ ၊ အပယ္ေရာက္လိုက္၊ ငရဲက်လိုက္ျဖစ္ေနတာေတြဟာ ကုိယ္ ျပဳဖူးတဲ႔ အေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင္႔ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္တန္ခိုးရွင္တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ဖန္တီးေပးေနတာ မဟုတ္ဘူး။ အေၾကာင္းတရား ရွိခဲ႔ လို႔ ဒီလို အက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို တိတိက်က် ပိုင္းျခားေဟာထားတာကေတာ႔ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ ပါပဲ ။
ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ရဲ႕ ညဥ္႔ဦးယံမွာ ေရွးက ခႏၶာ စဥ္ကို ျပန္ေအာက္ေမ႔ သိရွိႏိုင္ေသာ ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိ ဥာဏ္ ၊သန္းေခါင္ယံမွာ နတ္မ်က္စိနဲ႔ တူတဲ႔ ဒိဗၺစကၡဳႈဥာဏ္ေတြကို ရရွိျပီးေတာ႕ အာသ၀ကၡာဥာဏ္ လို႔ ေခၚတဲ႔ ေဗာဓိဥာဏ္ကို အလြယ္တကူ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ဘာမွားေနလဲ ဆိုျပီး ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိ ဥာဏ္ နဲ႔ ေရွး ဘုရားေတြကို ျပန္ ၾကည္႔ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေရွးေရွးကပြင္႔ေတာ္မူျပီးေသာ ဘုရားရွင္အားလံုးဟာ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ ကို ဆင္ျခင္ျပီးမွသာ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၾကေၾကာင္း သိေတာ္မူျပီး အႏုေလာမ ၊ ပဋိေလာမ အားျဖင္႔ ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔လဲ မိုးေသာက္ယံမွာ အာသ၀ကၡယဥာဏ္ လို႔ ေခၚတဲ႔ ေဗာဓိဥာဏ္ကို ရရွိျပီး ဗုဒၶ အျဖစ္ေရာက္ေတာ္မူပါတယ္။
ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ဆိုတာကလည္း ခႏၶာဥာဏ္ေရာက္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ေဟာရ ၊ေရးရမယ္ဆိုရင္ ခက္လြန္း ၊ ပရိယာယ္ မ်ားလြန္းလို႔ ၀ိသုဒၶမဂ္ အ႒ကထာကို စီရင္ေရးသားတဲ႔ အရွင္ဗုဒၶေဃာသ ကိုယ္ေတာ္ ၾကီး ကေတာင္ သမုဒၵရာျပင္က်ယ္ ေရပင္လယ္မွာ ယုန္သူငယ္ ေျခေထာက္လို႔ မမီႏိုင္သလိုပဲလို႔ ညည္းေတာ္မူခဲ႔ရပါတယ္။ ဘုရားရွင္ေတာင္ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို ဆင္ျခင္ျပီးမွ ဘုရားျဖစ္တယ္ဆိုေတာ႔ ကေန႔ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလိုသူ ၀ိပႆနာ ေယာဂီတိုင္း ၀ိပႆနာက်င္႔စဥ္ ၊ သစၥာတရား နဲ႔ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို ယွဥ္တြဲ သြားမွသာ လမ္းမွန္မယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ပရိညာ (၃) ပါး ရွိတဲ႔ အထဲမွာ ဥာတပရိညာ နဲ႔ ဒိ႒ိျဖဳတ္မႈကို ေရွ႕တန္းတင္ရပါမယ္။ တိရဏ ပရိဥာကို ေရွ႔တန္းတင္ပါက ေရွ႔ေနာက္လြဲျပီး တရားမရျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို နားမလည္ပါက ဒိ႒ိကို ဥာတပရိညာ (အသိ) နဲ႔ ေတာင္ ခြာမရေတာ႔ပါဘူး။ ဒီေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မိစၦာ ဒိ႒ိေတြ ျဖစ္ေနၾကဦးမွာေပါ႔ ။ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို နားလည္ရင္ေတာ႔ အေဟတုက ၊ နတၳိက ၊ အကိရိယ ဟူေသာ နိယတ မိစၦာ ဒိ႒ိ (၃)ပါးမွ စျပီး အားလံုး (၆၂)ပါးေသာ မိစၦာ ဒိ႒ိမ်ားကို ဥာတပရိညာ (အသိ) နဲ႔ ကင္းစင္ေစပါမယ္ ။ ပိဋကတ္ေတာ္ေတြမွာ ရွိတဲ႔ အျခားအျခားေသာ သုတၱာန္ မ်ား ၊ ဓမၼမ်ားကို တဦးတေယာက္က ၀င္ေရးသြားခဲ႔တာ လို႔ ေျပာရင္ ေျပာႏိုင္လိမ္႔မယ္။ အျငင္းပြားစရာ ရွိႏိုင္တယ္။ သစၥာတရား ၊ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ နဲ႔ ပ႒ာန္း ကိုေတာ႔ မည္သူမွ် ၾကား၀င္ စဥ္းစားႏိုင္ေသာ တရားမဟုတ္ပါ ။ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္နဲ႔ ေဖာ္ထုတ္ေဟာေျပာခဲ႔ေသာ တရားစစ္စစ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေခတ္ အဆက္ဆက္ ေထာက္ခံခဲ႔ၾကပါတယ္။
ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ က အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္ႏြယ္မႈကို ျပတယ္ ။ ဒီအေၾကာင္္းေတြ ေၾကာင္႔ ဒီ အက်ိဳး ေပၚလာတယ္ ၊ ဒီအေၾကာင္းမရွိရင္ ဒီအက်ိဳးအေပၚဘူး။ ဒီအေၾကာင္းခ်ဳပ္ရင္ ဒီအက်ိဳးခ်ဳပ္မယ္။ စသည္ျဖင္႔ ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတယ္။ သုတၱန္ ေဒသနာ နည္းနဲ႔ေဟာ ပါတယ္။ ဒီေတာ႔ အက်ိဳးျဖစ္ေနတာေတြကေတာ႔ သိပါျပီ။ ဒီအက်ိဳးေပါင္းစံုကို ျဖစ္ေစတဲ႔ အေၾကာင္းတရား ေတြနဲ႔ သူတို႔ရဲ႔ စြမ္းအင္ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲဆိုတာကိုေတာ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ပ႒ာန္းမွာ ေဟာၾကားပါတယ္။ ပ႒ာန္းကိုေတာ႔ အဘိဓမၼာနည္း နဲ႔ ပရမတၱ တိတိက်က် ခြဲျခားျပီးေဟာပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းတရား လို႔ အဓိပၸါယ္အားျဖင္႔လဲ ေပၚလြင္လာပါတယ္။
ပ႒ာန္းကို္(၃)မ်ိဳးခြဲေလ႔လာၾကပါတယ္။
(၁) အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ား
(၂) ကုသိုလ္တရား ၊ အကုသိုလ္တရားမ်ား ကိုဖန္တီးျခင္း
(၃) ကုသိုလ္တရား ၊ အကုသိုလ္တရားမ်ားမွ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္စဥ္မ်ား ဖန္တီးျခင္း ။ အေၾကာင္းတရားေပါင္းမ်ားစြာထဲက အထင္ရွားဆံုး ေရြးထုတ္တဲ႔အခါ (၂၄)ပါးထြက္လာပါတယ္။ အျခားေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားကိုပါ ေပါင္းရင္ အမ်ားၾကီး ရွိပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ဟာ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္နဲ႔ သာ ျပီးျပည္႔စံုေအာင္ သိႏိုင္ပါမယ္။
ဒီေတာ႔ ေလးနက္က်ယ္ျပန္႔မႈ အရ ပ႒ာန္းက်မ္းကို္(၃)မ်ိဳးခြဲၾကပါတယ္ ။
(၁) အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ
(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ
(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ ဆိုျပီး ခြဲပါတယ္။
(၁)အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ ဆိုတာ အရမ္းကို က်ယ္ျပန္႔လြန္းတယ္ ၊ ျမတ္စြာဘုရား တာ၀တိသာမွာ ေဟာတဲ႔ အျပည္႔အစံုပ႒ာန္း ျဖစ္တယ္။
(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ ဆိုတာ အလြန္က်ဥ္းတဲ႔ေဒသနာ နတ္ျပည္မွာ အသံမစဲ တရားေဟာေနရာကေန နိမၼိတရုပ္ပြားေတာ္ကို တရားဆက္ေဟာေနေစျပီး လူသားစစ္စစ္ဘုရားရွင္ ခႏၵာ၀န္ေဆာင္ဖို႔ လူျပည္ကိုဆင္းျပီး ၀တ္ျပဳတဲ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာကို ေဟာတဲ႔ ေဒသနာေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ (ျဖစ္စဥ္ကို အေရွ႕မွာ ေရးျပီးပါျပီ ၊ ျပန္ဖတ္လိုက္ပါ) ။ အလြန္အတိုခ်ဳပ္ေဟာေပမယ္႔ အရွင္သာရိပုတၱရာက နည္းေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ တန္ဆာဆင္ျပီး အက်ယ္သိႏိုင္ပါတယ္။
(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ ကေတာ႔ မက်ဥ္းလြန္း ၊ မက်ယ္လြန္းေသာ တရားေတာ္လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒါကေတာ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာက မိမိတပည္႔ ရဟန္း (၅၀၀)ကို ့ျပန္ေဟာတဲ႔ တရားျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာမွာ သင္ၾကားေဟာေျပာေနတဲ႔ ပ႒ာန္းဟာ အရွင္သာရိပုတၱရာက ျပန္ေဟာတဲ႔ မက်ဥ္းလြန္း ၊ မက်ယ္လြန္းေသာ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘုရားရွင္ပ႒ာန္းကို ေဟာပံု၊ေဟာနည္းကလည္း (၃)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
(၁) ပု စၦာ ၀ါရ = အေမး
ျမတ္စြာဘုရားေဟာတဲ႔ ပ႒ာန္းဟာ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ျပန္႔သလဲဆိုရင္ အေမးပုစၦာေပါင္း ၄၀၄၉၄ ကုေဋ ၊ ( ၈ ) သန္း၊ ( ၅ )သိန္း ၊ ( ၃ )ေသာင္း ၊ ( ၃ )ေထာင္ ၊ ( ၂ ) ရာ ၊( ၄ )ဆယ္႔ ( ၈ ) ရွစ္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အေမးပု စၦာေပါင္း ဂဏာန္းျဖင္႔ - (၄၀၄၉၄ ၈၅၃ ၃၂၄၈) ပု စၦာ ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ႔ လူတစ္ေယာက္က တစ္ေန႔ကို အေမးပု စၦာေပါင္း တစ္သိန္း (၁၀၀ ၀၀၀) ကို ရြတ္ျပီး ဘုရားရွင္ကို ပူေဇာ္မယ္ဆိုရင္ ( ပ႒ာန္းတစ္ခုတည္းေနာ္၊ အဘိဓမၼာ (၇) က်မ္းလံုးထဲက မဟုတ္ဘူး) အဲဒီလူ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀၀ ရြတ္မွာ အေမးပုစၦာေတြ ကုန္ႏိုင္မယ္လို႔ က်မ္းျပဳ ဆရာေတာ္ေတြ တင္စားေရးသားၾကတယ္။ ဒီအေမးပုစၦာေတြကို ပုံႏွိပ္မယ္ဆိုရင္လည္း စာရြတ္ေလာက္မွာ မဟုတ္ဘူးတဲ႔ ။
(၂) ၀ိသဇၹနာ၀ါရ = အေျဖ အေမးေတာင္ ဒီေလာက္မ်ားတာ အေျဖကေတာ႔ ေျပာမေနေတာ႔ဘူး။
(၃) သခ်ာၤ ၀ါရ = သရုပ္ခြဲ သရုပ္ခြဲျပီး ခ်ဲ႕ ဦးမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ။
ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းကို မဟာ ပကရဏက်မ္း လို႔လဲေခၚတယ္။ မဟာ = ၾကီးက်ယ္ ပကရဏ = ခမ္းနားခန္႕ ျငား ဒါေၾကာင္႔လဲ သံဃာယနာေတြမွာ ပ႒ာန္းကို အတိုဆံုးခ်ဳပ္ျပီးသာ ခ်န္ျပီးတင္ပါတယ္။
(၃)မ်ိဳးအားျဖင္႔ ခြဲျခားေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။-
ပစၥယုေဒၵသ = ပစၥယ + ဥေဒသ = ပစၥည္း + အက်ဥ္း ေ၀ဖန္ျခင္း
ပစၥယနိေဒၵသ = ပစၥယ + နိေဒၵသ = ပစၥည္း + အက်ယ္ ေ၀ဖန္ျခင္း
ပရိ နိေဒၵသ = ပ႒ာန္းကို အက်ယ္ ေ၀ဖန္ျခင္း ။
သံဃာယနာဆ႒မူအရ ကိုပဲ အက်ယ္ေ၀ဖန္မယ္ဆိုရင္ အေမးပုစၦာ တစ္ခုကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ုျပန္႔ ရွင္းလင္းေျဖၾကားႏိုင္ဖို႔ က်မ္း ( ၃၀ ) အုပ္ ၊ ရြက္ေရ ( ၄၀၀၀ )ေက်ာ္ ရိုက္မွ ရမယ္။ အေမး ကုေဋ (၄၀၀၀၀)ေက်ာ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ႔ဘူး။ ပ႒ာန္းအက်ယ္ကို အသံမစဲ ပူေဇာ္ၾကေတာ႔ ဆရာေတာ္ေတြက ပ၊ပ၊ပ ၊လ၊လ၊လ စသည္ အတိုေတြကို ရြတ္သြားၾကတာရွိတယ္။ ဒါကို ျမဳပ္ျပီးဆိုတာ ၊ ညွိဳ႔တယ္လို႔လဲ ေျပာၾကတယ္။ အက်ယ္သိခ်င္ ေဖာ္ျပီးၾကည္႔ရမယ္လို႔ ဆိုလိုတယ္။
အဲဒီလို မတရားခ်ဳံ႕ ထားတဲ႔ ဟာေတာင္ ပ႒ာန္းက (၅)က်မ္းရွိတယ္ ။ (၅) အုပ္ေပါ႔ ၊စာမ်က္ႏွာ - ၂၆၄၀ ရွိတယ္။ အခ်ိန္ (၁၃၂)နာရီရြတ္ရမယ္။ က်မ္းၾကီးအေနနဲ႔ ကေတာ႔ ပ႒ာန္းက်မ္းၾကီး (၄)မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
၁- ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း
၂- ဓမၼပစၥနီယပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း
၃- ဓမၼာႏုေလာမ ပစၥနီယပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆က်မ္း
၄- ဓမၼပစၥနီယာႏုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း ဆိုျပီး ေဟာပံု ေဟာနည္းအရ က်မ္း (၄)မ်ိဳးရွိပါတယ္္ ။
ဒီေတာ႔ အားလံုးက အက်ဥ္းအားျဖင္႔ (၂၄ )က်မ္း ရွိတယ္။ ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း ကို အက်ယ္အားျဖင္႔ ဒီလို ျပန္ခြဲႏိုင္ပါတယ္ ။
၁- ဓမၼာႏုုေလာမ တိက ၂၂ ၊
၂- ဓမၼာႏုုေလာမ ဒုက ၁၀၀ ၊
၃- ဓမၼာႏုုေလာမ ဒုက တိက ၆၆၀၀ ၊
၄- ဓမၼာႏုုေလာမ တိက ဒုက ၄၄၀၀ ၊
၅- ဓမၼာႏုုေလာမ တိကတိက ၁၃၈၆ ၊
၆- ဒုက ဒုက ၁၉၈၀၀ဆိုျပီး ရွိျပန္တယ္ ။
ဒါေၾကာင္႔ အက်ယ္ မွာ ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္းအတြက္ ၃၂၃၀၈က်မ္း ျဖစ္ျပန္တယ္။
ဒီေတာ႔ ျပည္႔ျပည္႔စံုစံု ေလ႔လာဖို႔ အက်ဥ္းခ်ည္းပဲ ၆ * ၄ = ၂၄ က်မ္း ၊
အက်ယ္အားျဖင္႔ ၃၂၃၀၈ * ၄ ဆိုေတာ႔ အားလံုး ၁၂၉၂၃၂ က်မ္း ရွိမယ္။ ၾကည္႔ပါဦး ၊ဘယ္ေလာက္မ်ားတယ္ဆိုတာ ၊ ဘယ္လိုမ်ား အကုန္ေလ႔လာႏိုင္မလဲ ။
အင္မတန္ကို ဥာဏ္ၾကီးသူေတြ ပဲ နာၾကားႏုိင္တဲ႔ တရားေတာ္ၾကီးပါပဲ ။
ပ႒ာန္းရဲ႔ နက္နဲမႈမွာလဲ (၄)မ်ိဳးရွိျပန္တယ္။ ဂမၻီရ (၄) မ်ိဳး လို႔ ေခၚပါတယ္ ။
ဓမၼ ဂမၻီရ =ေ၀ါဟာရ စကားလံုးနက္နဲျခင္း
အတၳ ဂမၻီရ = အနက္အဓိပၸါယ္ နက္နဲျခင္း
ေဒသနာ ဂမၻီရ =ေဟာပံုေဟာနည္း နက္နဲျခင္း
ပဋိေ၀ဒ ဂမၻီရ = ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္မႈ နက္နဲျခင္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္ ကိုနာၾကားျပီးခ်ိန္မွာေတာ႔ နတ္ ျဗဟၼာ ကုေဋ ( ၈၀ ၀၀၀ ) ကြ်တ္တမ္း၀င္ ၊ လူျပည္က ရဟန္း ၅၀၀ - ရဟႏၱာ ျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အျခားသာဓကေတြနဲ႔ ပ႒ာန္းဘာလို႔ တန္ခိုးၾကီးရေၾကာင္းကိုေတာ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ရဲ႔ အေျချပဳပ႒ာန္းစာအုပ္မွာ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။
ရြတ္ဆိုျခင္းမွာေတာ႔ အသံကို အမ်ားနဲ႔ဆိုရင္လဲ အားလံုး ညီ ေအာင္ ၊ ပီ ေအာင္ ၊ ၾကည္ေအာင္ ရြတ္ဆိုမွ အက်ိဳးပိုမ်ားမယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ (ဥပမာ - ပစၥေယာ = ပ်စ္စေယာ မဟုတ္ -် အသံ မပါေစရ ၊၊ ရ (လွ်ာလိပ္) နဲ႔ ယ အသံခြဲ ၊ အင္ညမင္ည ၊ ႆ = နိႆယ = နိတ္သယ ၊ အ-ရူပ (ခြဲျပီးရြတ္) ၊ အ-၀ိဂတ ၊ အိန္ဒရိယ စသည္ ) ေဟတု စတဲ႔ ပစၥည္း တစ္ခုျခင္းေတြကိုေတာ႔ မေရးေတာ႔ဘူး။ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ နဲ႔ အရွင္ေဆကိႏၵ (၂) ပါး ေတာ႔ ပ႒ာန္းကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတာ စာအုပ္နဲ႔ တရားေတာ္ေတြ ရွိတယ္ ၊ ဓမၼဗ်ဴဟာ ေဒၚခင္လွတင္ ၊ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ တို႔ရဲ႔ တရားေတြ ရွိမယ္။
ေဆြးေႏြးခ်င္တာရွိေသးရင္ေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္ ထပ္ရွာျပီး ေရးေပးပါမယ္။
ခ်မ္းသာၾကပါေစ ။
