Thursday, 9 February 2017

“မႏုသီဟ ဖင္ႏွစ္ခြ”

by Soe Min (Notes) on Monday, June 17, 2013 at 3:15am
          ေရႊတိဂုံဘုရားေပၚေရာက္တဲ႔အခါ ကေလးေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ စိတ္၀င္စားတတ္တာက ၿဂဳိလ္တိုင္ေတြ အေနာက္နားဆီက မႏုသီဟရုပ္ထုႀကီးေတြပါ။ ေရွ႕ဘက္က ဦးေခါင္းက လူမ်က္ႏွာ မကိုဋ္ေဆာင္းထားၿပီး နတ္ရုပ္ႀကီးနဲ႔မျခား ရွိေပမယ္႔ ျခေသၤ႔ထိုင္ထိုင္ထားတဲ႔ ကိုယ္လုံးႀကီးေတြက ေစာင္းတန္းအဆင္း မုခ္ဦးဆီက ျခေသၤ႔ရုပ္ႀကီးေတြနဲ႔ ထပ္တူပါပဲ။ ထူးဆန္းတာက ေက်ာကုန္းေလာက္ကေန ဖင္က ဟိုဘက္တစ္ျခမ္း သည္ဘက္တစ္ျခမ္း ႏွစ္ခြျဖာသြားတာဆိုေတာ႔ ေစတီေတာ္ရဲ႕ အုတ္ဘိနပ္ ပလႅင္ေထာင္႔မွာ အံ၀င္ခြင္က် တင္႔တင္႔တယ္တယ္ေလး ရွိေနတာေပါ႔။ နံမယ္ကိုက မႏုႆ + သီဟ၊ လူ နဲ႔ ျခေသၤ႔ စပ္ထားတဲ႔ သတၱ၀ါ လို႔ဆိုေသာ္ျငားလည္း စကၤာပူက ေရသူျခေသၤ႔ (Merlion) ႀကီးလို စိတ္ကူးယဥ္ တီထြင္ထားေသာ ဒ႑ာရီသတၱ၀ါမ်ဳိး (Mythical Animal) မဟုတ္ပဲနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာက်မ္းဂန္လာ တံခိုးျပာဋိဟာဖန္ဆင္းမႈတစ္ခု (Miraculous Creation) ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶ၀င္စာေပေတြထဲမွာ တကယ္ရွိတယ္လို႔ ဆိုတဲ႔ နဂါး၊ ဂဠဳန္၊ ကုမာၻန္၊ ယကၡဳိက္၊ ဘီလူး၊ ကိႏၷရီ စတဲ႔ သတၱ၀ါေတြလို သတၱ၀ါမ်ဳိးႏြယ္စုတစ္ခုအျဖစ္ အမ်ားအျပားရွိခဲ႔တာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ “တစ္ေကာင္တည္းပဲ။ ျခေသၤ႔လည္း ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ဖင္ႏွစ္ခြ။” လို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

          မနုသီဟႀကီး ျဖစ္လာပုံ သမိုင္းေၾကာင္းကေတာ႔ ကိုယ္ၾကားဖူးတာတင္ မူကြဲႏွစ္မ်ဳိး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံ၀င္သြားတဲ႔အခါ ဘုရားကလြဲရင္ ဘယ္သူ႔မွ မေၾကာက္တဲ႔ မာရ္နတ္မင္းႀကီးက ငုတ္တုတ္ႀကီး က်န္ေနရစ္ခဲ႔ပါတယ္။ အဲ႔ဒီမာရ္နတ္ႀကီးက နွယ္ႏွယ္ရရေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘုရားေတာင္ စစ္ခင္းၿပီး ပလႅင္လုလာခဲ႔တဲ႔ ပထမဦးဆုံးေအာင္ျခင္းႀကီးပါ။ သူက နတ္ဆိုေပမယ္႔ နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္ကို ပိုင္စိုးတယ္ဆိုတဲ႔ နတ္တို႔သနင္း သိၾကားမင္းရဲ႕ ၾသဇာေအာက္မွာ မရွိပါဘူး။ (တို႔ဆီက သမၼတႀကီး နဲ႔ စာဖတ္ေနသူႀကီး လို ေနမွာေပါ႔ေနာ္) သူေနတဲ႔ ပရနိမၼိတ ၀ႆ၀တီနတ္ျပည္ဆိုတာ နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္မွာ အျမင္႔ဆုံးျဖစ္ၿပီး နံမယ္ကို ပါဠိအနက္ျပန္လိုက္ရင္ ကာမဂုဏ္မွန္သမွ်ကို အလိုရွိတိုင္း ခံစားႏိုင္ေသာ နတ္ျပည္ လို႔ အဓိပၸါယ္ထြက္တယ္။ သူ႔ထက္ျမင္႔သြားတဲ႔ ျဗဟၼာ႔ဘုံေတြမွာ ကာမဂုဏ္ေတြ မရွိေတာ႔ဘူး။ စ်ာန္အဟုန္နဲ႔သာ ေနၾကတာ။ ကိုယ္တို႔လို ကာမဘုံသား ဆုံလည္ႏြားေတြ အတြက္ေတာ႔ မာရ္နတ္မင္းႀကီးရဲ႕ တုိင္းျပည္ဆိုတာ ၃၁ဘုံမွာ ဇိမ္အရွိဆုံး စည္းစိမ္အခံစားႏိုင္ဆုံး အရပ္လို႔ဆိုရင္ မမွားဘူး။

               အဲ႔ေလာက္စည္းစိမ္ခံစားေနနိုင္တဲ႔အရပ္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စီမံခန္႔ခြဲေရးတာ၀န္ေတြကို ဘာျဖစ္လို႔ အခ်ိန္ကုန္ အလုပ္ရႈပ္ခံၿပီး လုပ္ေနရမွာတုန္း။ ဟိုးေအာက္ ဒုတိယထပ္မွာေနတဲ႔ ကိုမာဃကို သိၾကားမင္းခန္႔ၿပီး “အရႈပ္ထုပ္မွန္သမွ် မင္းဘာမင္း ရွင္းေတာ႔ ငါ႔ဆီ လာလာ မရႈပ္ေစနဲ႔။” ဆို အာဏာကုန္ လႊဲေပးလိုက္ဟန္ တူပါတယ္။ လူ႔ျပည္မွာ ဘုရားပြင္႔ေတာ႔မယ္ဆိုၿပီး ဗုဒၶေကာလာဟလထြက္ေတာ႔ မာရ္နတ္ႀကီးက သူ႔ကို အာဏာသိမ္းမယ္မွတ္လို႔ ၀န္တိုမေစၦရိယစိတ္ေတြျဖစ္ၿပီး ျပင္းျပစြာ ပူေလာင္လာပါသတဲ႔။ ဒါေၾကာင္႔ အေစာႀကီးကတည္းက ေတာထြက္မယ္ၾကံေတာ႔လည္း အတန္တန္တား၊ ဒုကၠရစရိယာက်င္႔ေတာ္မူေတာ႔လည္း ခ်စ္သမီးေခ်ာကေလးေတြနဲ႔ ျမွဴဆြယ္ျဖားေယာင္း၊ ေနာက္ဆုံးေတာ႔ အပရာဇိတပလႅင္ေတာ္ႀကီး ေပၚလာေတာ႔ မေနႏိုင္ေတာ႔ဘူး။ တပ္ေထာင္တာ ဗိုလ္ထုနဲ႔ လူစုၿပီး အဲေလ နတ္စုၿပီးကို စစ္ခင္းတိုက္ခိုက္ေလေတာ႔သတဲ႔။

               အဲသေလာက္ဆိုးတဲ႔ မာရ္နတ္မင္းႀကီးမို႔လို႔ ႀကဳံေတာင္႔ႀကဳံခဲ ဘုရားပြင္႔ေတာ္မူတဲ႔ အခိုက္မွာ ပက္ပင္းႀကီးဆုံပါေသာ္လည္း မဂ္ေစာ္ဖိုလ္ေစာ္မနံ၊ ေသာတာပန္ေလာက္မွ မတည္ႏိုင္၊ အခ်ည္းႏွီး ျဖစ္ရရွာေလတယ္။ ဘုရားရွင္ကို ပရိနိဗၺာန္ ျပဳေတာ္မူပါေတာ႔လို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေလွ်ာက္ထား ေတာင္းပန္တာလည္း ဒင္းပဲ။ ဘုရားရွင္ မရွိေတာ႔တဲ႔ ေနာက္မွာေတာ႔ ဒင္းရန္ကို နွိမ္နွင္းမယ္႔သူလည္း မရွိေတာ႔ဘူး။ သာသနာေတာ္ကို ေနွာက္ယ်က္ဖ်က္ဆီးမယ္႔ၾကံရင္ျဖင္႔ ခက္ရေခ်ရဲ႕လို႔ ရဟနၱာမေထရ္ျမတ္ႀကီးေတြက ပူပူပင္ပင္ ဆင္ျခင္ၾကည့္တဲ႔အခါ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ၂၃၀ ေလာက္ၾကာရင္ မဇၨိမအရပ္မွာ သီရိဓမၼာေသာကမင္းႀကီး ( King Asoka) ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ အလွဴေတာ္ႀကီးေပးတဲ႔အခါ လာေရာက္ေႏွာက္ယွက္ဦးလတၱံ႔ လို႔ ျမင္ေတာ္မူသတဲ႔။ ဘယ္သူကမ်ား ႏွိမ္ႏွင္းတားဆီးႏိုင္မွာပါလိမ္႔လို႔ ဆင္ျခင္ၾကည့္တဲ႔အခါ ေတာင္သမုဒၵရာ ေရျပင္အလယ္မွာ ေၾကးျပႆဒ္နဲ႔ သီတင္းသုံးေတာ္မူေသာ ရွင္ဥပဂုတၱ ရဟႏၱာ မေထရ္ကို ျမင္ေတာ္မူတယ္။ သည္ကိုယ္ေတာ္က သံဃာ႔ကိစၥမ်ားမွာ မပါမ၀င္ သူ႔ဘာသူ တစ္သီးပုဂၢလစံျမန္းေနတာမို႔ ပ၀ါရနာ မျပဳတဲ႔အတြက္ ဒဏ္ထားၿပီး မာရ္နတ္ကို ႏွိမ္ႏွင္းဖို႔ တာ၀န္ေပးယူရပါသတဲ႔။ ရွင္ဥပဂုတၱမေထရ္ မာရ္နတ္မင္းကို ႏွိမ္ႏွင္းတဲ႔အခါ သတၱ၀ါေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ဖန္ဆင္းတိုက္ခိုက္ၾကၿပီး ေနာက္ဆုံးမွာ မေထရ္ႀကီးက မနုသီဟအသြင္ ဖန္ဆင္းလိုက္ေတာ႔မွ မာရ္နတ္မင္းလည္း အဘားအဘားေအာ္လို႔ ေၾကာက္လန္႔ျခင္းႀကီးစြာနဲ႔ အရႈံးေပးလိုက္ရသတဲ႔။ ဒါေၾကာင္႔ ဘုရားေျခရင္းမွာ မနုသီဟအရုပ္ေတြထားတယ္ဆိုတာ တို႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ အလွဴမွာ မာရ္နတ္မင္း လာမဖ်က္ဆီးႏိုင္ေအာင္ သူေၾကာက္တဲ႔ အရုပ္ႀကီးေတြ ထုၿပီး ထားတာလား မသိပါဘူး။

               ေနာက္တစ္မ်ဳိး ေျပာၾကျပန္တာကေတာ႔ အာေသာကမင္းႀကီးက ကိုးတိုင္းကိုးဌာန သာသနာျပဳဖို႔ေစလႊတ္လိုက္တဲ႔ အရွင္ ေသာန နဲ႔ အရွင္ဥတၱရ ရဟနၱာမေထရ္နွစ္ပါးဟာ သု၀ဏၰဘူမိတိုင္းကို ေရာက္လာေတာ႔ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားကို အရပ္နီးပါးက ဘီလူးသူရဲမ်ား လာေရာက္ဖမ္းစားလို႔ ထိတ္ထိတ္လန္႔လန္႔ ရွိေနရွာၾကသတဲ႔။ ဒါနဲ႔ပဲ ကိုယ္ေတာ္ႏွစ္ပါး ပူးေပါင္းလို႔ သတၱ၀ါႀကီးတစ္ေကာင္ ဖန္ဆင္းျပတဲ႔အခါ ဘီလူးေတြ ေၾကာက္လန္႔ထြက္ေျပးၿပီး တိုင္းျပည္သာယာသြားသတဲ႔။ ရဟန္းႏွစ္ပါးက တရုတ္နဂါးပူးကသလို ဖန္ဆင္းၾကလို႔လား မသိပါဘူး။ ေနာက္ဘက္က ဖင္ပိုင္းမွာ ႏွစ္ခြျဖစ္ေနတယ္ မဟုတ္ဘူးလား။ ဒါလည္းပဲ ယုတၱိနဲ႔ မလြတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ မႏုသီဟအရုပ္ဆိုတာ ကိုယ္တို႔ ျမန္မာေတြဆီမွာပဲ ရွိတာေလ။ သု၀ဏၰဘူမိဆိုလို႔ ေလဆိပ္ႀကီးရွိတဲ႔ အိမ္နီးခ်င္းေတြဆီပဲ သြားမမွတ္နဲ႔ဦး။ အဲဒါ သူတို႔လည္း ကိုယ္႔ဆီက ကူးခ်ထားတာ။ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က ေျမပုံကို အခုေျမပုံနဲ႔ Google Map ေပၚရွာရင္ေတာ႔ ရြာလည္သြားမွာ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ မႏုသီဟ ဖင္ႏွစ္ခြဆိုတဲ႔ အရုပ္ႀကီးေတြဟာ ကိုယ္တို႔ ျမန္မာပိုင္ ျမန္မာ႔မူပါလို႔ ေရစစၥႀတီ လုပ္လိုက္ၾကပါစို႔။ သူ႔ရဲ႕အစြမ္းကေတာ႔ အျမင္မွာ လွပတင္႔တယ္ေသာ္ျငား အင္မတန္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတယ္ လို႔ ဆိုရမွာေပါ႔ေနာ္။ ဘီလူးေတြ မာရ္နတ္ေတြေတာင္ လန္႔ေျပးၾကရတယ္ မဟုတ္ဘူးလား။

              ဟုတ္ေပလိမ္႔မယ္။ ဟုတ္ေပလိမ္႔မယ္။ ေမာင္စံဖားကေလးလည္း သည္ကေန႔ေခတ္ေရာက္ကာမွ မႏုသီဟ ဖင္ႏွစ္ခြနဲ႔ သတၱ၀ါေတြ ေတြ႔ေတြ႔ေနရတာ အႀကိမ္ေပါင္း မနည္းေတာ႔ဘူး။ သူတို႔ကို ဘယ္သူေတြက ေၾကာက္ၾကလန္႔ၾကသလဲေတာ႔ မေျပာတတ္ပါဘူး။ ကိုယ္ကေတာ႔ သူတို႔ဖင္ႏွစ္ခြႀကီးေတြ ျမင္လိုက္တိုင္း တယ္ေၾကာက္စရာေကာင္းေပသကိုး လို႔ ထိတ္လန္႔မိတယ္။ ေကာသလႅမင္းအိပ္မက္ ၁၆ ခ်က္ထဲက ဦးေခါင္းႏွစ္လုံးပါတဲ႔ ျမင္းႀကီးေတြထက္ ပိုဆိုးေတာ႔တယ္။ အဲ႔ဒါက ေနာင္ေသာအခါ၀ယ္ တရားလိုဘက္မွေရာ၊ တရားခံဘက္မွပါ ႏွစ္ဘက္စလုံးကို ခြတုပ္ျဖတ္အုပ္လုပ္တတ္ေသာ တရားသူႀကီးမ်ား ေပၚလာလတၱံ႔ လို႔ဆိုတာ မဟုတ္လား။ ဒါမ်ဳိးကေတာ႔ ရိုး ဟိုး ဟိုး ဟိုး ေနပါၿပီေမာင္။ စာမဖြဲ႔ပါဘူး။ အေမရိကန္က တရားစီရင္ေရးမ႑ဳိင္ေတာင္ ခ်ိန္ခြင္ရုပ္ကေလးနဲ႔ ျပတာ မဟုတ္ဘူးလား။ တို႔ဆီက တရားသူႀကီးမ်ားလည္းပဲ ႏွစ္ဘက္စလုံးကို ခ်ိန္ခြင္ထဲထည့္ခ်ိန္၊ သာတဲ႔ဘက္ကို အနိုင္ေပးမွာေပါ႔။ ၀င္းဦးသီခ်င္းေလးေတာင္ ရွိေသးတယ္ေလ။ “ဖ်ားစူးက်ိန္မယ္။ က်မ္းစူးက်ိန္မယ္။ ခ်ိန္ဆကာပင္ ေတြးလို႔ အေရးယူပါေတာ႔ကြယ္။” တဲ႔။ (အမွန္တရား အခ်က္အလက္ေတြကို ခ်ိန္တာပါေနာ္။) အခုဟာကေတာ႔ ဖင္ႏွစ္ခြဆိုေတာ႔ ႏွစ္ဘက္ခြစားတာမဟုတ္ရင္ ဘာလုပ္တာလဲ လို႔ လိုက္မေတြးနဲ႔ဦး။ ဟိုဘက္သည္ဘက္ ေလွနံႏွစ္ဘက္နင္းထားတဲ႔သူေတြကို ေျပာတာ။

             မၾကာေသးခင္က တို႔ေမႀကီးအနီးနားမွာေနတဲ႔ အတြင္းစည္းထဲက လူငယ္ေျခတက္ေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ အမွတ္မထင္ ဆုံမိပါတယ္။ (ဘယ္သူဘယ္၀ါလို႔ မေတြးရဘူးေနာ္။ သူလိုလူစားအမ်ားႀကီးေပမယ္႔ မဟုတ္တဲ႔သူေတြ အထင္ခံရရင္ သနားပါတယ္။) သူ႔ခမ်ာ အင္မတန္ အလုပ္မ်ားရွာတာပါ။ ပါတီတာ၀န္ တိုင္းျပည္တာ၀န္ေတြအျပင္ အဘတို႔က ေပးအပ္ေသာတာ၀န္မ်ားပါ မနားမေန လုပ္ေဆာင္ေနရရွာတာဆိုေတာ႔  စကားေတာင္ မနည္းလုလုၿပီး ေျပာေနရရွာတယ္။ ေျပာရင္းေျပာရင္းနဲ႔ သူကသာ အရွိန္ေတြရလာတယ္။ ကိုယ္႔မွာျဖင္႔ ပါးစပ္ႀကီးအေဟာင္းသား ျဖစ္လာေရာ။ သူ၀တ္ထားတာက ပင္နီပါ။ ဒါေပသိ သူ႔ပါးစပ္ကထြက္သမွ် အဘက ဘယ္လို၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ဘယ္႔ႏွယ္။ တစ္ခြန္းမွ မလြတ္ဘူး။ အစိမ္းေရာင္စကားေတြခ်ည့္ ေျပာသြားတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခိုင္းထားလို႔ မေန႔ကတင္ ဘယ္ႏိုင္ငံက ျပန္လာတယ္။ ဟိုတစ္ခါလည္း ဘယ္ႏိုင္ငံသြားရေသးတယ္။ ျမန္မာျပည္ႀကီးေတာ႔ အမ်ားႀကီး ေနာက္က်က်န္ခဲ႔ပါၿပီ။ သူမ်ားတစ္လွမ္းလွမ္းရင္ ကိုယ္က ေလးငါးဆယ္လွမ္း လွမ္းႏိုင္မွာ ေတာ္ကာက်မယ္ ဆိုလား။ ေျပာရင္းေျပာရင္းနဲ႔ ထေတာင္ေျပးေတာ႔မယ္႔ပုံပဲ။ ကိုယ္က အေမ ေနေကာင္းလား။ ဘာေတြလုပ္ေနသလဲ ေမးခ်င္တာေတာင္ စကားဘယ္႔နွယ္ စရမွန္းမသိဘူး။ ေနာက္ဆုံးေတာ႔ အတင္းႀကီး စကားလမ္းေၾကာင္းလႊဲၿပီး ပင္နီေခ်ာ နဲ႔ ေယာထမီ ဇာတ္ေၾကာင္းခင္းေတာ႔ ပိုလို႔ေတာင္ အံ႔ၾသစရာေတြ ၾကားခဲ႔ရတယ္။ တို႔ေမက သူ႔ဘာသူသာ တစ္ကိုယ္တည္းရုန္းေနတာ။ ပါတီမွာ သူကလြဲရင္ ေလာက္ေလာက္လားလား ဘယ္သူမွ မရွိဘူးတဲ႔။ သူ႔အသက္ကလည္း ငယ္ေတာ႔တာ မဟုတ္ေတာ႔ သူမရွိရင္ ပါတီလည္း တာ႔တာပဲတဲ႔။ ဖ်ားဖ်ား။ ေျပာရက္လိုက္တာ။ ၾကားမိတဲ႔ကိုယ္ေတာင္ မႏုသီဟျမင္ရတဲ႔ မာရ္နတ္မင္းလိုပဲ ၾကက္သီးေမြးညင္းထေအာင္ ေၾကာက္မိတယ္။ အဲ႔လိုလူ အနားေခၚထားရတဲ႔ တို႔အေမေတာ႔ ဒုကၡနဲ႔ လွလွနဲ႔ ေတြ႔ရေခ်ေသးရဲ႕။

             တကယ္ေတာ႔ နိုင္ငံေရးဆိုတာ မိတ္ေဆြမရွိ၊ ရန္သူမရွိ၊ တိုင္းျပည္အတြက္ဆိုရင္ ဘယ္သူနဲ႔မဆို အတူတကြ လက္တြဲအလုပ္လုပ္ႏိုင္ရမယ္။ အေမ႔ကို ခ်စ္တဲ႔သူဟာ အဘနဲ႔ေတာ႔ က႑ေကာစျဖစ္ေနရမယ္ လို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ တည့္ေလေကာင္းေလေပါ႔။ ဒါေပမယ္႔ ကိုယ္က ဘယ္ေလွေပၚမွာ စီးေနတာလဲေတာ႔ ေမ႔သြားဖို႔ မသင္႔ပါဘူး။ သူ႔ဟာက ေလွနံႏွစ္ဘက္နင္းထားရုံတင္ မဟုတ္ဘူး။ သည္ဘက္ေလွ နစ္မယ္ၾကံရင္ ကန္ပစ္ခဲ႔ၿပီး ဟိုဘက္ကို ကူးလိုက္ဖို႔ အသင္႔ျပင္ထားတယ္။ သစၥာရွိသလား လို႔ ေမးရင္ သစ္စာတင္မက၊ ေရေပၚစာ ေရာ လႊစာပါ ရွိၿပီးသား လို႔ ေျပာမယ္ထင္တယ္။ ေခတ္ကေျပာင္းလာတဲ႔အတြက္ သူတို႔ကိုလည္း အျပစ္ဆိုစရာေတာ႔ မရွိဘူးေပါ႔။ ဘုရင္ကို သစၥာခံရတဲ႔ေခတ္ မဟုတ္ဘူးေလ။ ပလႅင္ကိုပဲ သစၥာခံရတာ မဟုတ္ဘူးလား။ (ဒါေၾကာင္႔ မာရ္နတ္ႀကီးက ပလႅင္ကို လာလုတာ ျဖစ္မယ္။) ေလာေလာဆယ္မွာ တို႔ေမေမက ထီးလိုမင္းလိုပဲ ရွိေသးတယ္။ ဥကင္ဘုံျမင္႔ မေရာက္ေသးဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ အမတ္ဒိန္လို႔ တံခါးတစ္ျခမ္းပဲ ဖြင္႔ထားေပးတာ ေနပါလိမ္႔မယ္။

           သည္မွာဘက္ကမ္းကမွ ေရႊကိုင္းတဘက္ ကၽြန္းသန္လ်က္ကို လွမ္းၾကြေတာ္မူဖို႔ ေျခလွမ္းျပင္ထားတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဟိုမွာဘက္ကမ္းကလည္း ၾကက္ယက္ဘုန္းေခါင္ နန္းနတ္ေတာင္ဆီကို ခ်ီေတာ္မူဖို႔ ဖ၀ါးစၾကာေတာ္ ကားယားႀကီးခြထားတဲ႔သူေတြ ရွိပါေသးတယ္။ ေဘးခ်င္းမ်ား ယွဥ္ထိုင္မိလိုက္ရင္ ခင္မာလာမင္းမ်ား မ်က္စပစ္ျပၿပီး ဂ်ာနယ္ထဲ ဓါတ္ပုံနဲ႔တကြ ပါသြားဖို႔ ေလာေဆာ္ေနသူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ။ ဟိုတုန္းက မုန္းလွပါခ်ည္ရဲ႕ဆို နံမယ္ေတာင္ မၾကားခ်င္ဘူး လုပ္ေနတာလည္း သူတို႔ပဲ။ ခုက်မွ “က်ဳပ္ႏွမမ်ားရယ္ ဖိတ္ၾကားခ်င္ပါတယ္ တစ္ခါ” ဆို “ၾကားစကားမ်ား မယုံနဲ႔ ေဘးဖယ္ထား” လုပ္တာလည္း သူတို႔ပဲ။ တတ္ႏိုင္ခ်က္ကေတာ႔ ကိုးေလာက္ေတာင္ မက။ က်ဳပ္တို႔ဘဘ ဖင္ႏွစ္ခြ။ “ဘယ္ကစြမ္းအားရွင္ေတြလဲ။ ၾကားဖူးေပါင္ကြယ္။ စြပ္စြပ္စြဲစြဲ။ အဲဒါ က်ဳပ္ မဟုတ္ဘူး။ ဟိုေကာင္ေလ။ ဟိုေကာင္။ ဘယ္ေရာက္သြားပတုန္း၊ အဲ႔ေကာင္။ ငါေနာ္။ ေတြ႔မ်ားေတြ႔လို႔ကေတာ႔ အဲ႔ေကာင္ ေသၿပီသာမွတ္။” စသည္ စသည္ျဖင္႔ ၾကည့္ရၾကားရတဲ႔သူေတြ မ်က္စိေတြကိုလည္လို႔။ ၀င္းဦး ရွစ္ကိုယ္ခြဲကား ရိုက္ေနသလိုပဲ။ ဇာတ္ေကာင္စရိုက္ေတြကျဖင္႔ ေဆးစက္က်ရာ အရုပ္ထင္တယ္။ မ်က္ခြက္ႀကီးကသာ အကုန္ခၽြတ္စြပ္ ျဖစ္ေနတာ။

             သူတို႔လိုမ်ဳိး ဟိုဘက္တိုးလိုက္ သည္ဘက္တိုးလိုက္၊ တိုးရင္းနဲ႔ ကလိုက္၊ ကရင္းနဲ႔တိုးလိုက္ လုပ္ေနတဲ႔သူေတြဟာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ကို နိုင္ငံေရးပါး၀ေနတဲ႔သူေတြ လို႔ ထင္ပါလိမ္႔မယ္။ အမွန္မွာေတာ႔ အဲဒါ လုံး၀ ႏိုင္ငံေရးပါး မ၀လို႔ လုပ္ေနတဲ႔အလုပ္ဗ်။ ဘ၀ဆိုတာ ဗုံလုံတစ္လွည့္ ငါးပ်ံတစ္လွည့္ပဲ။ ဘယ္သူမွ အထက္မွာ အၿမဲ မေနႏိုင္ဘူး။ ကိုယ္အေပၚေရာက္ေနတုန္း ဖိေထာင္းထားရင္ ကိုယ္ေအာက္ျပန္ေရာက္တဲ႔ အလွည့္က်ရင္လည္း မသက္သာဘူး။ တက္သမွ်လူ ဘုရားထူးလို႔ အထက္မွာခ်ည့္ပဲ ထိုင္ေနႏိုင္တဲ႔သူဆိုတာ ဘယ္တုန္းကမွ မရွိခဲ႔ဘူး။ ေ၀းေ၀းသြား မၾကည့္ပါနဲ႔။ ကိုယ္႔မ်က္စိေအာက္မွာတင္ ပလႅင္ေပၚက ဆင္းဆင္းသြားရသူေတြ အမ်ားႀကီး ရွိလာၿပီ။ အေရးရယ္ အေၾကာင္းရယ္က်ေတာ႔ တရားနဲ႔မေျဖရင္ ကုလားနဲ႔ေသရေတာ႔မယ္။ (ေမာ္က်ဴရီမွာ အပၸနားပဲ ရွိသဗ်။)

             ပန္းခ်စ္သူ ဘဘႀကီးနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးတစ္ခု ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ သူ႔ရင္ထဲကလာတဲ႔စကား ဟုတ္မဟုတ္ေတာ႔ မသိဘူးေပါ႔ေလ။ (ေတာ္ေနၾကာ ေလာ္ဘီလုပ္တယ္ ျဖစ္ေနမစိုးလို႔) စာမ်က္ႏွာေပၚ ဖတ္လိုက္ရတာေတာ႔ျဖင္႔ သံေ၀ဂႀကီးစြာ ရမိတယ္။ “တကယ္ေတာ႔ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေထာက္လွမ္းေရးေတြဆိုတာ ဘယ္ေခတ္ကမွ ဇာတ္သိမ္းေကာင္းခဲ႔တာ မဟုတ္ပါဘူး။” တဲ႔။ အင္း။ ဟုတ္ပါ႔မလား ေမာင္ကာဠဳရဲ႕လို႔ ျပန္စဥ္းစားၾကည့္မိပါတယ္။ ကိုယ္တို႔ဆီမယ္လည္း အဲသည္က လာတာ တစ္ေယာက္ ရွိခဲ႔တယ္ေလ။ ၾကမ္းသလား မေမးနဲ႔။ ရုံထဲမွာ ဘြဲ႔လြန္ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္ကို ေလးဘက္ေထာက္ၿပီး ေလွ်ာက္ခိုင္းခဲ႔တယ္။ ဇာတ္သိမ္းခန္းနီးေတာ႔ သူဘာေတြျဖစ္လာသလဲ မေျပာခ်င္ေတာ႔ပါဘူး။ သိတဲ႔သူသာ ေမးၾကည့္ပါေတာ႔။ မ်က္မွန္တင္ဦးဆိုတဲ႔ ဘဘႀကီးလက္ထက္ကို ကုိယ္ေကာင္းေကာင္းမမွီလိုက္ေသာ္လည္းပဲ အဆုံးသတ္ မေကာင္းတဲ႔အထဲ သူလည္း ပါသတဲ႔။ လက္ရွိအခ်ိန္တုန္းက သူတို႔ေလာက္ ဖိန္႔ဖိန္႔တုန္ေအာင္ ေၾကာက္ခဲ႔ရတာလည္း မရွိသလို လက္မဲ႔အခ်ိန္ေရာက္ေတာ႔ သူတို႔ေလာက္ သနားစရာေကာင္းတာလည္း မရွိဘူး။ (ဆင္းရဲခ်မ္းသာကိစၥ ဆင္ပိန္ကၽြဲကို ဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါ) အေသာကံ၊ ၀ိရဇံ၊ ေခမံ အစရွိတဲ႔ ၿငိမ္းေအးခ်မ္းသာျခင္းေတြ ပိန္းၾကာဖက္ေရမတင္သလို ကြယ္ေပ်ာက္သြားၿပီး ေနာင္တ၊ ေသာက၊ ဗ်ာပါဒ၊ (ေဒါသလည္း ကုန္ဦးမယ္ မဟုတ္ပါ) အစရွိေသာ ကိေလသာေလာင္မီးေတြ တၿငီးၿငီး ေတာက္ေလာင္ေနရတာေပါ႔။

           သည္လိုအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ အာဏာျပန္ရရာရေၾကာင္း မေကာင္းသျဖင္႔ေတြ ျပန္လည္ၾကံစည္ဖို႔ဆိုတာ စဥ္းစားဆင္ျခင္ဥာဏ္ရွိတဲ႔သူအဖို႔ ဘယ္ေတာ႔မွ ျပန္မက်ဳိးစားေတာ႔မွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ငရဲပန္းကို ေရႊပန္းမွတ္လို႔ ပန္ခဲ႔ၿပီးၿပီ။ ေခါင္းမွာလည္း ေသြးအလိမ္းလိမ္းနဲ႔ ဒဏ္ရာေတြ အျပည့္။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ျပန္မိုက္ဦးမလား လို႔ ေမးမွေမးတတ္ပေလ။ ခုပဲ အသက္ခုႏွစ္ဆယ္နားကပ္ေနမွ ဘယ္ႏွစ္ႏွစ္နန္းစံဖို႔ ငရဲယူေနရဦးမွာလဲ။ မိုက္ခ်င္းမိုက္ရင္ အဲသည္ ဘာမွန္းမသိ ညာမွန္းမသိ မႏုသီဟကေလးေတြသာ တြင္းတူးၿပီး မိုက္ဖို႔ ရွိေပလိမ္႔မယ္။ ပညာရွိဦးေပၚဦးေသေတာ႔ လက္ဖ၀ါးႏွစ္ဘက္ အေခါင္းအျပင္ထုတ္ခဲ႔ လို႔ မွာတာဟာ က်န္ရစ္သူ မႏုသီဟေလးမ်ား သင္ခန္းစာယူႏိုင္ဖို႔အတြက္ လို႔ အခုမွပဲ သေဘာေပါက္မိပါတယ္။ ဘာမွ ပါမသြားဘူး အေမာင္တို႔ အမိတို႔ရဲ႕။ ခ်န္ထားခဲ႔တာေတြေတာ႔ အမ်ားႀကီးပဲ။ စည္းစိမ္ဥစၥာလား။ သူ႕သားေတာင္ ခ်မ္းသာတယ္ မၾကားမိဘူး။ သူ႔မ်ဳိးရိုးအဆက္အႏြယ္ ဘယ္သူဘယ္၀ါ လို႔လည္း မၾကားဖူးေတာ႔ဘူး။ နံမယ္ ဂုဏ္သတင္းဆိုရင္ေတာ႔ ခုထက္ထိ က်န္ေသးတယ္ေလ။ ကိုယ္ယုံၾကည္တဲ႔ဘက္က ခိုင္ၿမဲစြာ ရပ္တည္ပါ။ သူမ်ားကို သစၥာခံခ်င္ခံ မခံခ်င္ေန။ ကိုယ္႔ကိုယ္ကိုယ္ေတာ႔ သစၥာမေဖာက္ပါနဲ႔။ ဖင္ဆိုတာ ႏွစ္ခြရွိရင္ အိမ္သာတက္ရလည္း ခက္လိမ္႔မယ္။ အိမ္ေထာင္ျပဳရလည္း ခက္လိမ္႔မယ္။ ေၾကာက္ခ်ာႀကီး။ ေၾကာက္ခ်ာႀကီး။

ႀကီးပြြါးေစေၾကာင္း ပ႒ာန္းနည္းေကာင္းမ်ား


ႀကီးပြြါးေစေၾကာင္း ပ႒ာန္းနည္းေကာင္းမ်ား
Untitled Document
ႀကီးပြြါးေစေၾကာင္း ပ႒ာန္းနည္းေကာင္းမ်ား
Author: Dhamma Yanant
၁။ ေဟတုပစၥည္း
စိတ္ရင္းေကာင္းျခင္း၊ ရက္ေရာျခင္း၊ ေမတၱာထားျခင္း၊ ခြင့္လႊတ္တတ္ျခင္း၊ အေျမာ္အျမင္ရွိျခင္း။
၂။ အာရမၼဏပစၥည္း
ဘုရားဖူးျခင္း၊ တရားနာျခင္း စေသာ အတိဣ႒ာ႐ံုမ်ားႏွင့္ ေနျခင္း / မေကာင္းေသာ အာ႐ံုတို႔ေနာက္ မလိုက္ဘဲ ကုသိုလ္အာ႐ံုတို႔ႏွင့္သာေနျခင္း (မိမိအတြက္)။
မိမိေၾကာင့္ သူတစ္ပါး အေႏွာင့္အယွက္ မျဖစ္ေစျခင္း / အကုသိုလ္ မျဖစ္ေစျခင္း (သူတစ္ပါးအတြက္)။
၃။ အဓိပတိပစၥည္း
ပညာဥာဏ္ႀကီးျခင္း၊ စိတ္, ဇြဲ, ဆႏၵ ထက္သန္ျခင္း။
၄။ အနႏၲရပစၥည္း
အလုပ္ကို (စိတ္လာလွ်င္လုပ္၍ စိတ္မလာလွ်င္မလုပ္ျခင္းမ်ိဳး) ျပတ္ေတာက္ျပတ္ေတာက္ မလုပ္ျခင္း။
၅။ သမနႏၲရပစၥည္း
ပံုမွန္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ႀကိဳးစားျခင္း။
၆။ သဟဇာတပစၥည္း
ညီညီညြတ္ညြတ္ အတူတကြ လုပ္ကိုင္ျခင္း။
၇။ အညမညပစၥည္း
အျပန္အလွန္ ေကာင္းက်ိဳး ျပဳတတ္ျခင္း။
၈။ နိႆယပစၥည္း
သူတစ္ပါး မွီခိုအားထားေလာက္ေသာ အရည္အခ်င္းရွိျခင္း။
၉။ ဥပနိႆယပစၥည္း
ယံုၾကည္မႈရွိျခင္း၊ ဆရာေကာင္း, မိတ္ေဆြေကာင္း, ပတ္ဝန္းက်င္ေကာင္း ရွိျခင္း (အားႀကီးေသာ မွီရာရွိျခင္း) (မိမိအတြက္)။
မိမိကလည္း သူတစ္ပါးအတြက္ မိတ္ေဆြေကာင္းျဖစ္ျခင္း (သူတစ္ပါးအတြက္)။
၁ဝ။ ပုေရဇာတပစၥည္း
အခြင့္အလမ္းေကာင္းမ်ား ေရွ႕ကျဖစ္ေပၚေနျခင္း (ေရွ႕ေဆာင္ေကာင္းရွိျခင္း) (မိမိအတြက္)။
မိမိက ေရွ႕ကဦးေဆာင္ႏိုင္ျခင္း (သူတစ္ပါးအတြက္)။
၁၁။ ပစၧာဇာတပစၥည္း
ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေကာင္းရွိျခင္း (ေနာက္လိုက္ေကာင္းရွိျခင္း) (မိမိအတြက္)။
လိုအပ္သူတို႔အား ေထာက္ပံ့ႏိုင္ျခင္း၊ သားသမီးေကာင္း၊ တပည့္ေကာင္းျဖစ္ျခင္း (သူတစ္ပါးအတြက္)။
၁၂။ အာေသဝနပစၥည္း
ကြၽမ္းက်င္မႈရွိရန္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ထပ္ခါထပ္ခါ ေလ့က်င့္ျခင္း။
၁၃။ ကမၼပစၥည္း
ေစတနာေကာင္းထားျခင္း။
၁၄။ ဝိပါကပစၥည္း
ေကာင္းက်ိဳးတရားမ်ား ခံစားရျခင္း။
၁၅။ အာဟာရပစၥည္း
ကိုယ္/စိတ္ အာဟာရ မွ်တျခင္း။
၁၆။ ဣၿႏၵိယပစၥည္း
မိမိဆိုင္ရာ၌ အစိုးရျခင္း။
၁၇။ စ်ာနပစၥည္း
မိမိအလုပ္၌ စူးစိုက္မႈရွိျခင္း။
၁၈။ မဂၢပစၥည္း
မွန္ကန္ေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ ႀကိဳးစားျခင္း။
၁၉။ သမၸယုတၱပစၥည္း
မိမိဆိုင္ရာ အလုပ္/ ပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္ စိတ္ဝမ္းမကြဲျပား တစ္သားတည္း ျဖစ္ျခင္း။
၂ဝ။ ဝိပၸယုတၱပစၥည္း
ပ်င္းရိသူမ်ားႏွင့္ မေပါင္းျခင္း၊ မေကာင္းသူမ်ားႏွင့္ မေရာျခင္း။
၂၁။ အတၴိပစၥည္း
အေကာင္းအဆိုး ႏွစ္မ်ိဳးလံုးကို ခံႏိုင္ရည္ရွိျခင္း။
၂၂။ နတၴိပစၥည္း
တစ္ကိုယ္ေကာင္းဆန္မႈ မရွိျခင္း။
၂၃။ ဝိဂတပစၥည္း
လူမိုက္တို႔ႏွင့္ ကင္းေအာင္ေနျခင္း ၊ ဟန္ေဆာင္မႈကင္းျခင္း၊ သံသယ ကင္းျခင္း။
၂၄။ အဝိဂတပစၥည္း
သတိလြတ္ကင္းမႈ မရွိျခင္း (သတိအၿမဲရွိျခင္း)။
အက်ဥ္းမွ်သာ ျပလိုက္ပါသည္။ ဤနည္းလမ္းေကာင္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုေအာင္ က်င့္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အဖို႔ ပစၥဳပၸန္၊ သံသရာ ဘ၀ႏွစ္ျဖာတို႔၌ စိုးရိမ္ဖြယ္မရွိ။ အေျချမင့္ ၾကီးပြားမည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ပ႒ာန္းတရားေတာ္သည္ အနႏၲနယ (အဆံုးမရွိ) အလြန္က်ယ္ဝန္း နက္နဲေသာေၾကာင့္ ရြတ္ဖတ္တတ္႐ံုမွ်ျဖင့္ ေက်နပ္မေနၾကဘဲ မိမိတို႔စြမ္းႏိုင္သေလာက္ နားလည္ေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီး လက္ေတြ႕ဘဝတြင္လည္း အက်ိဳးရွိေအာင္ အသံုးခ်ႏိုင္ၾကေစဖို႔ ရည္ရြယ္ရင္း…။

ပဌာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား ။ ။


ပဌာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား ။ ။

ပ႒ာန္းကို ေျပာမယ္ဆိုရင္ အဘိဓမၼာ (၇)က်မ္းလံုးကိုလဲ နည္းနည္းစိစစ္ရမယ္ ၊ သတၱ သတၱာယ (၇) ခုကိုလ
ဲ နည္းနည္းေတာ႔ ေရးဥိးမွ ေကာင္းမယ္ ။
ပ႒ာန္းကို စျပီးဆင္ျခင္တဲ႔ သမိုင္းေလးရယ္ ၊ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေလးေတြရယ္ ပါ သိရေတာ႔
ပိုေကာင္းပါမယ္။ ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌
သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရား အျဖစ္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ -
(က) ပလႅကၤသတၱာဟ ။ ။ ဘုရားျဖစ္တဲ႔ ေနရာ (ပလႅင္)ထက္မွာပဲ ကဆုန္လျပည္႔ေက်ာ္ ( ၁ ) ရက္ေန႔မွ
  (၇) ရက္ေန႔အထိ မလႈပ္မရွား ဆက္ျပီး သီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ပထမေန႔ ၊ ေန႔အခါမွာ ဖလသမာပတ
္ ၀င္စားျပီး ေနပါတယ္ ။ညအခါမွာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားေတာ္ၾကီးကို အႏုလံု ၊ ပဋိလံု
သံုးသပ္ဆင္ျခင္ေတာ္မူပါတယ္။ ” ယဒါဟေ၀ …” စေသာ ဥဒါန္း(၃) ဂါထာကို အသံမထြက္ဘဲ
စိတ္ထဲမွ က်ဴးရင္႔ေတာ္မူပါတယ္။ (သတၱာဟ-၇-ရက္ )
(ခ) အနိမိသ သတၱာဟ။ ။ ေဗာဓိပင္ရဲ.အနီး အေရွ.ေျမာက္ ယြန္းယြန္း ၁၄-လံအကြာ ေနရာမွာ 
 ကဆုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၈) ရက္ေန႔မွ (၁၄) ရက္ေန႔အထိ ၇-ရက္ ထပ္မံသီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။
 ” ငါသည္ ပါရမီမ်ားျဖည္႔ခဲ႔ေသာေၾကာင္႕ ဤပလႅင္ထက္မွာ မာရ္ (၅)ပါးကိုေအာင္ျမင္ျပီး ဘုရားျဖစ္ခဲ႔ျပီ
တကား ” ဟုဆင္ျခင္ကာ ေျဖာင္႔ေျဖာင္႔မတ္မတ္ ရပ္ေနေတာ္မူကာ အပရာဇိတ ပလႅင္ကို မမွိတ္ေသာ
မ်က္စိျဖင္႔ (၇)ရက္လံုးၾကည္႔ရႈ၀မ္း ေျမာက္ေနေတာ္မူသည္ ။[ အ = မ ၊ နိမိသ = မ်က္စိမွိတ္သည္ ,
အနိမိသ = မ်က္စိမမွိတ္ဘဲ ]
(ဂ) (ရတနာ) စကၤမ သတၱာဟ။ ။ ေနာက္တခါ ကဆုန္လကြယ္ေန႔မွ နယုန္လဆန္း
 (၆) ရက္ေန႔အထိ ၇-ရက္ တြင္ ေဗာဓိပင္ပလႅင္ နဲ႔ အနိမိသဌာန အၾကား ၊ ေဗာဓိပင္၏ ေျမာက္ဘက္၌
စၾကၤံၾကြကာ ထပ္မံသီတင္းသံုးေတာ္မူပါတယ္ ။ ဒီေနရာမွာ နတ္ေတြက
 “….ရွင္ေဂါတမသည္ ေဗာဓိပလႅင္၌ တပ္မက္ေနေသးသည္ ၊ ဘုရားစင္စစ္မျဖစ္ေသး
” ..ယံုမွားသံသယျဖစ္ၾကသည္။ ထိုယံုမွားေပ်ာက္ေစရန္ ေရအစံု ၊ မီးအစံု ယမကျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူပါတယ္။
  စၾကၤံၾကြရင္း တရားဆင္ျခင္၊ဖလသမပတ္ ၀င္စားေသာေၾကာင္႔ ” စကၤမ သတၱာဟ “ေခၚသည္။
(ဃ) ရတနာဃရ သတၱာဟ။ ။ ေဗာဓိပင္၏ အေနာက္ေျမာက္ ၁၀-လံ အကြာတြင္
နတ္မ်ားဖန္ဆင္းပူေဇာ္ေသာ ရတနာေရြွအိမ္ထက္၌ နယုန္လဆန္း (၆) ရက္ေန႔မွ (၁၃)ရက္အထိ
 အဘိဓမၼာတရားေတာ္ ကို ဆင္ျခင္ေနေတာ္မူပါတယ္။အဘိဓမၼာ ေရွးဦး (၆)က်မ္းကိုဆင္ျခင္ရာတြင္ 
 ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးျခင္း မရွိေသးပါ ။ေနာက္ဆံုး ပဌာန္းေဒသနာေတာ္ၾကီးကို
ဆင္ျခင္သံုးသပ္ေတာ္မူေသာအခါမွသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ (၆)သြယ္ ကြန္႔ျမဴးကာ
နတ္၊ျဗဟၼာတို႔သည္လည္း ေျခေတာ္ရင္းမွာ ဦးခိုက္ၾကကုန္၏ ။
(၁) နီလ = ညိဳေမွာင္ေသာအေရာင္ ( ဆံပင္ ၊ေမြးညွင္း မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္)
(၂)ပီတ =ေရႊေရာင္ (အသားနဲ႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္)
(၃)ေလာဟိတ = အနီေရာင္ ( အေသြးအသားထဲမွ ႏွင္႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္)
(၄)ၾသဒါတ = အျဖဴေရာင္ ( အရိုးေတာ္မ်ား ၊ သြားေတာ္ စြယ္ေတာ္မ်ား ႏွင္႔ မ်က္လံုး မွ ထြက္သည္)
(၅)မဥၨိ႒ = ညိဳေမာင္းေသာ အေရာင္ ( ခႏၶာ အစိတ္အပိုင္း ၾကီးငယ္မွ ထြက္သည္)
(၆)ပဘႆရ =ျပိဳးျပိဳးပ်က္ပ်က္ အေရာင္ ( ခႏၶာ အစိတ္အပိုင္း ၾကီးငယ္မွ ထြက္သည္)
တဆက္တည္း မွာ သတိရလာတာေလး ေျပာဥိးမယ္။ ဒီ ေရာင္ျခည္ေတာ္
(၆)ပါးကိူပဲ ၁၉၅၀ ၊ေမလ မွာက်င္းပတဲ႔ ကိုလံဘို ကမၻာ႔ဗုဒၶညီလာခံမွာ
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာ႔ အလံ အျဖစ္ တီထြင္ သတ္မွတ္ခဲ႔ပါတယ္။
ဒါေပမယ္႔ အလံေတာ္မွာ အေရာင္ (၅) မ်ိဳးပ ဲပါပါတယ္။
ပဘႆရ ဆိုတဲ႔ ျပိဳးျပိဳးပ်က္ပ်က္ အေရာင္ သည္ က်န္ အေရာင္ ၅ မ်ိဳးမွာ အက်ံဳး၀င္ျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
နီလ ဆိုတဲ႔ ညိဳေမွာင္ေသာ အေရာင္ဆိုတာ အနီးစပ္ဆံုး အျပာေရာင္ အျဖစ္ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။
 အေရာင္နဲ႔ ဆိုင္တဲ႔ ဘာသာျပန္ကြဲလြဲမႈေတြကို ျမန္မာနဲ႔ သီဟိုဠ္ ဆရာေတာ္ေတြ ျပန္ညွိရပါတယ္။
မဥၨိ႒ ဆိုတဲ႔ ညိဳေမာင္းေသာ အေရာင္ ၊ မရမ္းေစ႔ေရာင္ ကို လိေမၼာ္ေရာင္လို႔ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင္႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာ႔ အလံမွာ (၅)ေရာင္ ရွိေနပါတယ္။
နီလ = Universal Compassion ၊ Loving kindness, peace and universal compassion ..
မဟာကရုဏာေတာ္
ပီတ = The Middle Path ၊ avoiding extremes, emptiness မဇိၥဳမ ပဋိပဒါ လမ္းစဥ္
ေလာဟိတ = The blessings of practice - achievement, wisdom, virtue, fortune and dignity
မဂၤလာတရား
ၾသဒါတ = The purity of Dharma - leading to liberation, outside of time or space
 ၀ိသုဒၶိ ၊ ၀ိမုတၱိ တရား
မဥၨိ႒ = The Buddha’s teachings - wisdom ပညာ
ပဘႆရ = အေပၚ (၅)မ်ိဳးေပါင္းထားျခင္း ..တို႔ ျဖစ္တယ္ ဆိုပါေတာ႔ ။
(င) အဇပါလသတၱာဟ ( ဆိတ္ေက်ာင္း ေညာင္ပင္) ။ ။ ေဗာဓိပင္ ရဲ. အေရွ. (၃၂)လံ အကြာမွာ ျဖစ္ပါတယ္
 ။ နယုန္လဆန္း (၁၄)ရက္ေန႔မွနယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၅)ရက္အထိ (၇)ရက္ျဖစ္ပါတယ္။
 မာရ္နတ္ရဲ. သမီး (၃) ေယာက္ ( တဏွာ ၊အရတီ ၊ရာဂါ ) က ဘုရားရွင္ကို မိန္းမမာယာျဖင္႔ ျဖားေယာင္းဖို႔
 ၾကိဳးစားခဲ႔ၾကပါတယ္။ ( မိန္းကေလးေတြ ဘုရားရွင္ကိုေတာင္ မာယာနဲ႔ လွည္႔စားခ်င္ေသးတာ
 ပုထုဇဥ္ ပုရိသ ေတြကေတာ႔ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ၊ ဘာမွကိုေျပာလို႔ မေကာင္းပါဘူး ။ )
ဒီ ဆိတ္ေက်ာင္း ေညာင္ပင္ မွာပဲ ဟုန္ဟုန္က ပုဏၰားက အဘယ္သူကို ျဗဟၼာဏ မည္ပါသလဲ လို႔
ေမးေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ ဒီေနရာမွာပဲ သတၱ၀ါေတြကို တရားေဟာဖို႔ စျပီး စီစဥ္ဆံုးျဖတ္ေတာ္မူပါတယ္ ။
         (စ) မုစလိႏၵ သတၱာဟ ( မုစလိႏၵာအိုင္၀ယ္ နဂါးပါးျပင္းေအာက္ဌာန) ။ ေဗာဓိပင္ ရဲ. အေရွ.ေတာင္ (၁၅)လံ
အကြာ မွာ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၆)ရက္ေန႔မွ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၂)ရက္ထိ ျဖစ္ပါတယ္ ။ဒီမွာ ေျပာင္းေရြ.သီတင္းသံုးစဥ္မွာ 
 အခါမဲ႔ မိုးရြာခဲ႔ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ မုစလိႏၵာအိုင္
နဂါးမင္းဟာ တန္ခိုးနဲ႔ လိုတာကို ဖန္ဆင္းႏိုင္ေပမယ္္႔ သူရဲ. ပကတိ ကိုယ္ေတာ္နဲ႔သာ ပါးျပင္းမိုးျပီး 
 ရာသီဥတုဒဏ္ကေန ကာကြယ္ပူေဇာ္ခဲ႔ပါတယ္။နဂါးမင္းအား သတၱ၀ါေတြကို မျငင္းဆဲဖို႔ ေဒါသကို ထိန္းဖို႔ ၊
 ငါ ဟူေသာ မာန္မာန ကို ခြာဖို. ဆံုးမေတာ္မူပါတယ္။
(ဆ) ရာဇာယတန သတၱာဟ (လင္းလြန္းပင္ )။ ။ေဗာဓိပင္ ရဲ.ေတာင္ဘက္ (၄၀)လံ အကြာ..[ (၁၁)လံ ဟု
စာမွာရွိေပမဲ႔ ဗုဒၶဂါယာမွာ လက္ေတြ႔အားျဖင္႔ (၄၀) လံ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ ] နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၃)ရက္မွ
၀ါဆိုလဆန္း ( ၄)ရက္ေန႔ အထိ (၇) ရက္ ပတ္လံုး သမာပတ္ ၀င္စား ပါတယ္ ။ (၇) ရက္ျပည္႔တဲ႔ မနက္မွာ
 သိၾကားမင္းက တဇုသီး ၊ တံပူေတြ ဆပ္ကပ္ပါတယ္။ ကိုယ္လက္သန္႔စင္ အေပါ႔ ၊ အေလးသြားျပီး (၄၉)ရက္တာ
  ပင္ပန္းခဲ႔ရသမွ်ကို သည္းခံေတာ္မူပါတယ္။
အဲဒီ႔ေန႔ ဘုရားရွင္ အစာအာဟာရမွီ၀ဲရန္ လိုအပ္ ေနခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၊ ရာမညတိုင္း ၊ ဥကၠလာ ဇနပုဒ္ ၊ေပါကၠရ၀တၱီ
ဇနပုဒ္ တို႔မွ ကုန္သည္ညီေနာင္ တဖုႆ၊ဘလႅိက မွ မုန္႔က်စ္ဆုပ္ ဆပ္ကပ္ပါတယ္။ (ေျပာရရင္ မ်ားတယ္ ။
 စိတ္၀င္စားစရာျဖစ္လို႔ သီတဂူဆရာေတာ္ ရဲ႔ တဖုႆ၊ဘလႅိကညီေနာင္တရား နာပါေလ ။ )
ဒီကုန္သည္ညီေနာင္ ကပ္တဲ႔ ဆြမ္းကို လက္ခံဖို႔ စတုမဟာရာဇ္ နတ္မင္းၾကီး (၄)ပါးမွ သပိတ္ (၄)လံုး
  တျပိဳင္တည္းကပ္လွဴၾကရာ ဘုရားရွင္က အဓိဌာန္နဲ႔ (၁)လံုးတည္းျဖစ္ေစျပီး အလွဴခံပါတယ္။
 ( ဒီသပိတ္ေတာ္ကို အခုေခတ္မွာပါ ဖူးရရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပဲေနာ္ ) ။ ကုန္သည္ညီေနာင္ ကို
သံဃာမရွိေသးတဲ႔ အတြက္ ေဒြ၀ါစိက သရဏဂံု (၂)ပါး ပဲ ေပးပါတယ္။ဆံေတာ္ (၈)ဆူ စြန္.ေတာ္မူပါတယ္ ။
 ဒီဆံေတာ္ေတြကို ေရႊတိဂံုေစတီမွာ ဌာပနာျပဳပါတယ္။
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္း။
အဘိဓမၼာ ႏွင့္ အဘိဓမၼတၳမည္ပံု ။
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းလံုးသည္ အဘိဓမၼာ မည္၏။ စိတ္,ေစတသိက္, ႐ုပ္, နိဗၺာန္ ၄-ပါးသည္ အဘိဓမၼတၳ မည္၏။ 
    အဘိဓမၼာသမိုင္း ႏွင့္ အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္း
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ျခင္း
(အေပၚမွာေဖာ္ျပျပီးသားပါပဲ)
ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၌ သဗၺညဳ ျမတ္စြာဘုရား
အျဖစ
္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီးေနာက္ သတၱဌာန စံေတာ္မူရာ နယုန္လဆန္း ၇-ရက္ေန႔မွ ၁၃ ရက္ေန႔ထိတြင္
 ေဗာဓိပင္ႏွင့္ ေရႊပလႅင္၏ အေနာက္ေျမာက္အရပ္၌ နတ္တို႔ဖန္ဆင္း လွဴဒါန္းအပ္ေသာ ရတနာေရႊအိမ
္ (ရတနာဃရ) တြင္ သီတင္းသံုးေတာ္မူၿပီး အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို သံုးသပ္ ဆင္ျခင္ေတာ္မူသည္။
အဘိဓမၼာ ၇-က်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူျခင္း
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပထမ၀ါကို မိဂဒါ၀ုန္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး ဒုတိယ၀ါ၊ တတိယ၀ါ၊ စတုတၳ၀ါတို႔ကို
 ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္း၊ ပဥၥမ၀ါကို ေ၀သာလီျပည္၊ ဆ႒၀ါကို မကုဠေတာင္ စသည့္
ေနရာဌာနမ်ား၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူသည္။ သတၱမ၀ါကို တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး
မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည့္ သႏၱဳႆိတ နတ္သားကို အမွဴးထား၍ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကို
၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုး အသံမစဲ ေဟာေတာ္မူသည္။
အက်ယ္နည္း
မယ္ေတာ္ကို ေက်းဇူးဆပ္လိုျခင္း၊ မိဘေက်းဇူးကို သတၱ၀ါတို႔နားလည္ေစလိုျခင္း၊ 
 အဘိဓမၼာတရားကို အစအဆံုး တထိုင္တည္း ေဟာၾကားလိုျခင္း၊ အစ အဆံုး တထိုင္တည္းေဟာမွ
နာၾကားရေသာ တရားနာတို႔ အက်ဳိးထူး ရႏိုင္ျခင္း၊ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္၏ က်ယ္၀န္းနက္နဲမႈကို
 သိေစလိုျခင္း၊ လူတို႔သက္တမ္းႏွင့္ သံုးလေလာက္ေဟာမွ ကုန္ႏိုင္မည့္ တရားျဖစ္သည့္အတြက္
လူတို႔႔ ဣရိယာပုထ္ျဖင့္ ေဟာသူေရာ နာသူပါ မေနႏိုင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အဘိဓမၼာအက်ယ္နည္း
( ၀ိတၳာရနယ ) ကို တာ၀တိ ံသာနတ္ျပည္၌ ေဟာရျခင္းျဖစ္သည္။
အက်ဥ္းနည္း
ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူသားျဖစ္ေတာ္မူသည့္အတြက္ ဆြမ္းခံျခင္း ဆြမ္းစားျခင္း ေရခ်ဳိးသန္႔စင္ျခင္း
စသည္ ျပဳလုပ္ရန္ နိမၼိတ႐ုပ္ပြားေတာ္ကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းၿပီး လူ႔ျပည္သို႔ ၾကြေတာ္မူရာတြင္
ဟိမ၀ႏၱာစႏၵကူးေတာ၌ ေန႔သန္႔စင္ (အနားယူ)ေတာ္မူသည္။ ထို စႏၵကူးေတာတြင္
အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ၀တ္ႀကီး၀တ္ငယ္ ျပဳစုခစားခိုက္ ျမတ္စြာဘုရားက
  ရွင္သာရိပုတၱရာအား အက်ဥ္းခ်ဳပ္နည္း ( သေခၤပနယ ) ကို ေဟာေတာ္မူသည္။
မက်ဥ္းမက်ယ္နည္း
ရွင္သာရိပုတၱရာက ျမတ္စြာဘုရား ေဟာခဲ့သည့္ အက်ဥ္းနည္းကို တပည့္ ရဟန္းငါးရာတို႔အား
 မက်ဥ္းမက်ယ္ နည္း ( နာတိ၀တၳာရ-နာတိသေခၤပနယ )ျဖင့္ ျပန္လည္ ပို႔ခ်ေတာ္မူသည္။
ေနာက္တေန႔တြင္ ထိုပို႔ခ်ခ်က္အား ျမတ္စြာဘုရားထံေမွာက္၌ ျပန္လည္တင္ျပ အစစ္ေဆးခံရာ
 ျမတ္စြာဘုရားက နားေထာင္၍ လက္ခံအတည္ျပဳ ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဤသို႔ျဖင့္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ႀကီးသည္ ခုနစ္၀ါေျမာက္ျဖစ္ေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၉ ခု
၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁-ရက္မွ သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔ထိ ၃-လအတြင္း နည္း ၃-နည္းျဖင
့္ လူ႔ျပည္-နတ္ၿပည္ တျပိဳင္တည္း ေပၚထြန္းခဲ့ေလသည္။
( ဒီေနရာမွာ ဒီအဘိဓမၼာတရားကို ညီေတာ္အာနႏၵာကိုလည္း ျမတ္စြာဘုရားျပန္ေဟာသြားမယ္ဆိုတာ
 ေသခ်ာပါတယ္။ အာနႏၵာရဲ႔ ပန္ဆုရွိေနျပီးသား ၊ ဘုရားကလဲ ကတိေပးျပီးသား ျဖစ္ေနတာကိုး။ )
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အလ်က္အားျဖင္႔ေတာ႔ -
၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း
ဓမၼ-တရား၊ သဂၤဏီ-ေရတြက္ျခင္း၊
ပရမတၳတရားမ်ားကို ေရတြက္ေပါင္း႐ံုးျပေသာ က်မ္းျဖစ္သည္။
ထိုသုိ႔ ေပါင္း႐ံုးျပရာတြင္ ဦးစြာ ေခါင္းစဥ္ မာတိကာမ်ားကို ေဟာၾကားၿပီးမွ ထိုမာတိကာမ်ားအလိုက္
အဓိပၸါယ္ အက်ယ္ကို ဆက္လက္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။
     ၂။ ၀ိဘဂၤ (၀ိဘင္းက်မ္း)၀ိဘဂၤ-အက်ယ္ေ၀ဖန္ေဟာျခင္း။
ဓမၼသဂၤဏီတြင္ စုေပါင္းေရတြက္ခဲ့သည့္ ပရမတၳတရားမ်ားကို ၁၈-ပိုင္းခြဲၿပီး
 နည္း ၃-နည္းျဖင့္ အက်ယ္ေ၀ဖန္ ေဟာၾကားသည့္ က်မ္းျဖစ္သည္။ နည္း ၃-နည္း မွာ ..
- တရားနာပုဂၢိဳလ္တိုင္း အလြယ္တကူ နားလည္ႏိုင္ေသာ သုတၱန္ေ၀ဖန္နည္း (သုတၱႏၱဘာဇနီယနယ)
- အထက္တန္း တရားနာပုဂၢိဳလ္မ်ားသာ နားလည္ႏိုင္ေသာ အဘိဓမၼာေ၀ဖန္နည္း
(အဘိဓမၼာဘာဇနီယနယ)
- တရားနာရာတြင္ အလြန္ထိေရာက္ေသာ အေမးအေျဖနည္း (ပဥွာပုစၦကနယ) …
တို႔ျဖစ္သည္။
၃။ ဓာတုကထာက်မ္း
ခႏၶာ အာယတန ဓာတ္ တို႔ျဖင့္ ေ၀ဖန္ေဟာၾကားေသာက်မ္းျဖစ္သည္။
႐ုပ္ နာမ္ ၂-ပါးကိုပင္ ခႏၶာ ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ အာယတန ဟူ၍လည္းေကာင္း၊
 ဓာတ္ ဟူ၍ လည္းေကာင္း ေခၚသည္။ ထိုတြင္ ဓာတ္သည္ ခႏၶာ, အာယတန တို႔ထက္
 အေရအတြက္အားျဖင့္ မ်ားေသာေၾကာင့္ ဓာတ္ကို ေခါင္းတည္ၿပီး ‘ဓာတုကထာ’ ဟု
ေခၚရျခင္းျဖစ္သည္။
ဓမၼသဂၤဏီ၊ ၀ိဘင္းတို႔၌ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ပရမတၳတရားမ်ားကို ခႏၶာနည္း၊ ဓာတ္နည္း၊
အာယတနနည္းတို႔ျဖင့္ ေ၀ဖန္ ေဟာၾကားထားသည္။
၄။ ပုဂၢလပညတၱိ (ပုဂၢလပညတ္က်မ္း)အထက္ပါ ၃-က်မ္းကို ေဟာၾကားစဥ္တြင္
နတ္ျဗဟၼာတို႔၏ စိတ္၌ ‘ေလာကတြင္ ပရမတၳဓမၼမ်ားသာ အေရးပါၿပီး ပညတ္တရားေတြက
 အေရးမပါဘူးလား’ ‘ပရမတၳတရားေတြသာ ရွိၿပီး ပညတ္တရားေတြဆိုေတာ
မရွိေတာ့ဘူးလား’ စသျဖင့္ သံသယ၀င္လာၾကသည္။ ထိုသံသယမ်ားက
ို ေျဖေဖ်ာက္ေတာ္မူရန္ ပုဂၢိဳလ္ ပညတ္မ်ားကို ေဟာၾကားသည့္ ပုဂၢလပညတ္က်မ္းကို ေဟာေတာ္မူသည္။
၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္း
ကထာ-အယူအဆ ၀ါဒေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာစကား၊ ၀တၳဳ-ထိုစကား (တရား) မ်ားတည္ရာ။
အယူအဆ ၀ါဒေရးရာႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဟာျပေသာက်မ္း ျဖစ္သည္။
ေဟာၾကားၿပီးျဖစ္ေသာ အထက္ပါ ၄-က်မ္းႏွင့္ ေဟာလတၱံ႕ ျဖစ္ေသာ ယမိုက္က်မ္း၊ 
 ပ႒ာန္းက်မ္း တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၀ိ၀ါဒျဖစ္လာလွ်င္ အမွန္အမွား ခြဲျခားႏိုင္ရန္
မွတ္ေက်ာက္သဖြယ္ ျဖစ္ေသာ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။
၆။ ယမက (ယမိုက္က်မ္း)ယမက-အစံု (တစံု)။
- အႏုေလာမ (အႏုလံု) - ပဋိေလာမ (ပဋိလံု) အားျဖင့္တစံု၊
- ပုစၦာ (အေမး) - ၀ိသဇၹနာ (အေျဖ) အားျဖင့္တစံု၊
- သႏၷိ႒ာန္ (ဆံုးျဖတ္ျခင္း) - သံသယ (ယံုမွားျခင္း) အားျဖင့္ တစံု၊
စသျဖင့္ ပရမတၳတရားမ်ားကို အစံုလိုက္ အစံုလိုက္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ က်မ္းျဖစ္သည္။
၇။ ပ႒ာန (ပ႒ာန္းက်မ္း)ပ-အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ဌာန-အေၾကာင္းတရား။
အေၾကာင္းတရား အမ်ဳိးမ်ဳိး (ေၾကာင္းက်ဳိးဆက္ အမ်ဳိးမ်ဳိး) တို႔ကို ေဟာေတာ္မူေသာက်မ္း ျဖစ္သည္။
ဓမၼသဂၤဏီ စေသာ အထက္ပါ ၆-က်မ္းကို ၂၄-ပစၥည္းျဖင့္ စက္လွည့္ၿပီး ဉာဏ္ေတာ္က်က္စား
 ေဟာၾကားထားသည္။ ပ႒ာန္းက်မ္းႀကီးကို ေဟာၾကားေတာ္မူရာ၌ ဥေဒၵသ (အက်ဥ္း)၊
နိေဒၵသ (အက်ယ္)၊ ပဋိနိေဒၵသ (ထပ္ဆင့္အက်ယ္) တို႔ျဖင့္ အဆင့္ဆင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။
***
(ကိုးကား ။ ။ သာကီႏြယ္၏ အဘိဓမၼာက်င့္စဥ္မွ)
———————
လက္ရွိ ပိဋကတ္ (၃)ပံု ျမန္မာျပန္မွာက ဓာတုကထာက်မ္း၊ ယမိုက္က်မ္း နဲ႔ ပ႒ာန္းက်မ္း မပါေသးဘူး ။
ဒါေၾကာင္႔ အကိုတို႔ ေလ႔လာဖို႔ ခက္ေနေသးတယ္။ ဒီအျပင္ အ႒ကထာနဲ႔ ဋီကာ မပါဘဲနဲ႔ လဲ ေလ႔လာလို႔
 မရဘူး။ ျမန္မာျပန္ကို ဖတ္ၾကည္႔ေပါ႔ ။ လက္ရွိမွာေတာ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ နဲ႔
အရွင္ေဆကိႏၵ (၂) ပါး ေတာ႔ ပ႒ာန္းကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတာရွိတယ္ ။ သင္တန္းအေနနဲ႔
တက္မွပဲ ပိုသိမယ္ ။ သင္တန္းကေတာ႔ မေမဒါ၀ီ ၊ ဓမၼဗ်ဴဟာ ေဒၚခင္လွတင္ ၊ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္
တို႔ရဲ႔ သင္တန္း ေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ ေလ႔လာလို႔ ရတယ္။ အကိုၾကံဳ ရတဲ႔
အခက္အခဲတစ္ခုကေတာ႔ သူတို႔ ေ၀ေပးတဲ႔ လက္ကမ္းစာေစာင္ကို ကိုယ္က မရေတာ႔
ဘယ္စာမ်က္နွာမွာ ဘာကို ရွင္းေနတယ္ဆိုတာ ကို မသိပဲ ျဖစ္ေနရတာပဲ ။
အဘိဓမၼာ သင္တန္းမွာ မွတ္သားမိတာကေတာ႔ ၀ါတြင္း ( ၃ ) လ မွာ -
၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း ကို ( ၁၂ ) ရက္
၂။ ၀ိဘဂၤ (၀ိဘင္းက်မ္း)ကို ( ၁၂ ) ရက္
၃။ ဓာတုကထာက်မ္းကို ( ၆ ) ရက္
၄။ ပုဂၢလပညတၱိ (ပုဂၢလပညတ္က်မ္း)ကို ( ၇ ) ရက္
၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို ( ၈ ) ရက္
၆။ ယမက (ယမိုက္က်မ္း)ကို ( ၂၀ ) ရက္
၇။ ပ႒ာန (ပ႒ာန္းက်မ္း)ကို ( ၂၅ ) ရက္ ေဟာေတာ္မူခဲ႔သည္။ ရက္အမ်ားဆံုးေဟာ ရတယ္ဆိုတာ
သတိထားပါ။
နတ္ျပည္မွာ ဘုရားရွင္ ရဲ႔ ႏႈတ္ထြက္စကားေျပာႏႈန္း ျမွင္႔ျပီးေဟာလို႔ရတာ ဟာလဲ အေၾကာင္းတစ္ခုလို႔
ဆိုပါတယ္။ သာမာန္လူ စကား (၁)ခြန္းေျပာရင္ အရွင္အာနႏၵာက (၈) ခြန္း ၊ ဘုရားရွင္က (၁၂၈)
ခြန္းေျပာႏိုင္တယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ပါရမီျဖည္႔စဥ္ ကာလတေလ်ာက္လံုး မုသား၀ါဒ
( ၀စီဒုစရိုက္ -၄-ခုလံုးေပါ႔ ) ကို လံုး၀ မေျပာခဲ႔တဲ႔ သီလေကာင္းမႈေၾကာင္႔ ဘုရားရွင္မွာ
  သြားေတာ္ (၄၀) ရွိတဲ႔ အျပင္ အသံရဲ႕ ၾကည္လင္ပီျပင္ျခင္း ၊ လိုအပ္သူကို သာ ၾကားေစျခင္း စေသာ
 ေကာင္းက်ိဳးေတြပါ ရေစပါတယ္။
အကို္ တြက္ၾကည္႔တာကေတာ႔ လူ့ျပည္ (၁၀၀) ႏွစ္ = တာ၀တိသာ(၁) ရက္… (ယမိုက္က်မ္း-အရ)
လူ့ျပည္ (၁) ႏွစ္ = လူ့ျပည္ (၁၂) လ = တာ၀တိသာ ( ၀.၂၄ ) နာရီ
လူ့ျပည္ (၃) လ = တာ၀တိသာ ( ၀.၀၆ ) နာရီ = တာ၀တိသာ (၃.၆) မိနစ္
နတ္ေတြအတြက္ေတာ႔ (၃.၆) မိနစ္ ပဲၾကာပါတယ္ ။ သူတို႔ရဲ႔ အခ်ိန္အတုိင္းအတာေတြ 
 အကို္တို႔န႔ဲ ေရတြက္ပံု တူရင္ေပါ႔ ေလ။ (၆၀) မိနစ္ = (၁)နာရီေတြ ဘာေတြ၊ မရွိရင္ေတာ႔
ဒီလိုတြက္လို႔ မရႏိုင္ဘူးေပါ႔ ။
ဒါေတြက ပ႒ာန္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ႔ ျဖစ္စဥ္ေတြေပါ႔ ။ မဆိုင္တာေတြပါ ပါေနေပမယ္႔ ဗဟုသုတရစရာေတြ
မို႔လို႔ အကုန္ ေရးေပးလိုက္တာပါ ။ ပ႒ာန္းကို ေနာက္ေန႔ေျပာၾကတာေပါ႔။
———
ပ႒ာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား ။ ။
ပ႒ာန္း = ပ + ဌာန
ပ = အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ
ဌာန = အေၾကာင္း (ဒီေနရာမွာ စာလံုးေပါင္းမူကြဲေနတာ သတိထားမိပါတယ္။ ႒ နဲ႔ ဌ ျဖစ္ပါတယ္။
  စာအုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပ႒ာန္း ကို ႒ နဲ႔ ေဖာ္ျပျပီးေတာ႔ ဌာန လို႔ ျပန္ခြဲတာကိုေတာ႔ ဌ နဲ႔ပဲ
ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျမန္မာစာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္းမွာ ၾကည္႔ေတာ႔ ႒ = ဋ + ဌ လို႔
ေတြ႔ရပါတယ္။ ပ+ဌာန ကို သီဟိုဠ္ ပါဠိ ျပင္လိုက္ေတာ႔ ပ႒ာန္း လို႔သာ ျမန္မာ အကၡရာနဲ႔
  ေရးရမယ္ဆိုပါတယ္။ ပဌာန္း လို႔ မေရးၾကရပါဘူး။ အေရးမၾကီးလွေပမယ္႔ အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆိုမႈ
လြဲသြားမွာစိုးလို႔ သတိထားမိပါတယ္။ ) ။
ေနာက္ အမည္တစ္မ်ိဳးကေတာ႔ -
အနႏၱနယ သမႏၱ ပ႒ာန္းက်မ္း = အနႏၱနယ + သမႏၱ
အနႏၱနယ = အဆံုးမရွိေသာက်မ္း
သမႏၱ = ထက္၀န္းက်င္အဆံုးမရွိေသာ နည္းလမ္းတို႔ျဖင္႔ တန္ဆာဆင္ထားေသာ ထက္၀န္းက်င
္ ျပည႔္စံုေသာက်မ္း လို႔ေခၚၾကပါတယ္။
ဒီေတာ႔ ပ႒ာန္း ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္း တရားမ်ားကို ေလ႔လာေဟာၾကားတဲ႔
တရားေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။
ေလာကၾကီးမွာ ပညတ္သေဘာအရ သတၱေလာက ၊ ၾသကာသ ေလာက ၊ သခၤါရ ေလာက ရယ္လို႔ 
 (၃)မ်ိဳးရွိပါမယ္။ ဒီေလာကေတြကို ပရမတ္အားျဖင္႔ ခြဲစိတ္ရင္ေတာ႔ ရုပ္ နဲ႔ နာမ္ ( ၂ ) ပါးပဲ ရွိပါမယ္။
ဒီအထဲမွာမွ အၾကမ္းအားျဖင္႔ နာမ္ ကို ထပ္ခြဲေတာ႔ စိတ္ နဲ႔ေစတသိတ္ (၂)မ်ိဳး ထပ္ ရွိမယ္။
ဒီေတာ႔ သက္ရွိမွန္သမွ်မွာ ရုပ္နဲ႔ နာမ္ ( တနည္း ) ရုပ္ ၊ စိတ္ ၊ ေစတသိတ္ တို႔ ရွိေနျပီး ၊
 သက္မဲ႔မွာေတာ႔ ရုပ္သာလွ်င္ ရွိပါမယ္။ ေလာကၾကီးမွာ ရွိတဲ႔ နိယာမတရား(၅)ပါးနဲ႔ ထိေတြ႔တဲ႔ အခါ
အခ်ိဳ႔ေသာ သက္မဲ႔မ်ားဟာ သက္ရွိအလား ထင္မွတ္မွားရပါတယ္။ ေမြးဖြားတယ္ ၊ ၾကီးရင္႔တယ္ ၊
 အိုေဟာင္းလာတယ္ ၊ မ်ိဳးပြားတယ္ ၊ ေသေၾကပ်က္စီးတယ္ သေဘာေတြ တူေနၾကလို႔ သက္မဲ႔ ကို
သက္ရွိ အျဖစ္ အယူမွားတာေတြ ရွိခဲ႔ ၊ ရွိေနၾကတယ္။ အထင္ရွားဆံုးကေတာ႔ သစ္ပင္ေတြေပါ႔ ။ 
    ေနာက္တစ္ခ်က္ ဒီ ေလာက (၃)ပါးမွာ အ၀ိဇၹာနဲ႔ တဏွာ ကို အရင္းခံျပီး ဥပါဒါန္ ၊ ကံ (သခၤါရ) နဲ႔
 အာဟာရ ေတြ ေထာက္ပံ႔ တည္ေပးေနသမွ်ကေတာ႔ သတၱေလာက က သတၱ၀ါေတြဟာ
 ၾသကာသေလာကထဲက ဘံု အမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ က်င္လည္ေနၾကရမွာပါပဲ ။ ဒီလို ဒုကၡေတြ ေမြးလိုက္၊
ေသလိုက္နဲ႔ လည္ေနတာကို သံသရာလို႔ ေခၚတာပါပဲ ။ ဒီလို လူျဖစ္လိုက္ ၊ နတ္ျဖစ္လိုက္ ၊
တိရ စၦာန္ ျဖစ္လိုက္ ၊ အပယ္ေရာက္လိုက္၊ ငရဲက်လိုက္ျဖစ္ေနတာေတြဟာ ကုိယ္ ျပဳဖူးတဲ႔
အေၾကာင္းတရားေတြေၾကာင္႔ ျဖစ္တယ္။ ဘယ္တန္ခိုးရွင္တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ဖန္တီးေပးေနတာ
မဟုတ္ဘူး။ အေၾကာင္းတရား ရွိခဲ႔ လို႔ ဒီလို အက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို တိတိက်က်
  ပိုင္းျခားေဟာထားတာကေတာ႔ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ ပါပဲ ။
ျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔ ရဲ႕ ညဥ္႔ဦးယံမွာ
ေရွးက ခႏၶာ စဥ္ကို ျပန္ေအာက္ေမ႔ သိရွိႏိုင္ေသာ ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိ ဥာဏ္ ၊သန္းေခါင္ယံမွာ
နတ္မ်က္စိနဲ႔ တူတဲ႔ ဒိဗၺစကၡဳႈဥာဏ္ေတြကို ရရွိျပီးေတာ႕ အာသ၀ကၡာဥာဏ္ လို႔ ေခၚတဲ႔ ေဗာဓိဥာဏ္ကို 
 အလြယ္တကူ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ဘာမွားေနလဲ ဆိုျပီး ပုေဗၺနိ၀ါသာႏုႆတိ ဥာဏ္ နဲ႔
ေရွး ဘုရားေတြကို ျပန္ ၾကည္႔ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေရွးေရွးကပြင္႔ေတာ္မူျပီးေသာ ဘုရားရွင္အားလံုးဟာ
 ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ ကို ဆင္ျခင္ျပီးမွသာ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၾကေၾကာင္း သိေတာ္မူျပီး
အႏုေလာမ ၊ ပဋိေလာမ အားျဖင္႔ ဆင္ျခင္ႏွလံုးသြင္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင္႔လဲ မိုးေသာက္ယံမွာ
အာသ၀ကၡယဥာဏ္ လို႔ ေခၚတဲ႔ ေဗာဓိဥာဏ္ကို ရရွိျပီး ဗုဒၶ အျဖစ္ေရာက္ေတာ္မူပါတယ္။ 
      ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ဆိုတာကလည္း ခႏၶာဥာဏ္ေရာက္ သေဘာေပါက္ေအာင္ 
 ေဟာရ ၊ေရးရမယ္ဆိုရင္ ခက္လြန္း ၊ ပရိယာယ္ မ်ားလြန္းလို႔ ၀ိသုဒၶမဂ္ အ႒ကထာကို
  စီရင္ေရးသားတဲ႔ အရွင္ဗုဒၶေဃာသ ကိုယ္ေတာ္ ၾကီး ကေတာင္ သမုဒၵရာျပင္က်ယ္ ေရပင္လယ္မွာ
ယုန္သူငယ္ ေျခေထာက္လို႔ မမီႏိုင္သလိုပဲလို႔ ညည္းေတာ္မူခဲ႔ရပါတယ္။ ဘုရားရွင္ေတာင္
 ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို ဆင္ျခင္ျပီးမွ ဘုရားျဖစ္တယ္ဆိုေတာ႔ ကေန႔ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလိုသူ
 ၀ိပႆနာ ေယာဂီတိုင္း ၀ိပႆနာက်င္႔စဥ္ ၊ သစၥာတရား နဲ႔ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို ယွဥ္တြဲ သြားမွသာ
လမ္းမွန္မယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ပရိညာ (၃) ပါး ရွိတဲ႔ အထဲမွာ ဥာတပရိညာ နဲ႔ ဒိ႒ိျဖဳတ္မႈကို
 ေရွ႕တန္းတင္ရပါမယ္။ တိရဏ ပရိဥာကို ေရွ႔တန္းတင္ပါက ေရွ႔ေနာက္လြဲျပီး တရားမရျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။
ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို နားမလည္ပါက ဒိ႒ိကို ဥာတပရိညာ (အသိ) နဲ႔ ေတာင္ ခြာမရေတာ႔ပါဘူး။
ဒီေတာ႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မိစၦာ ဒိ႒ိေတြ ျဖစ္ေနၾကဦးမွာေပါ႔ ။ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ကို နားလည္ရင္ေတာ႔
အေဟတုက ၊ နတၳိက ၊ အကိရိယ ဟူေသာ နိယတ မိစၦာ ဒိ႒ိ (၃)ပါးမွ စျပီး အားလံုး (၆၂)ပါးေသာ
 မိစၦာ ဒိ႒ိမ်ားကို ဥာတပရိညာ (အသိ) နဲ႔ ကင္းစင္ေစပါမယ္ ။ ပိဋကတ္ေတာ္ေတြမွာ ရွိတဲ႔
 အျခားအျခားေသာ သုတၱာန္ မ်ား ၊ ဓမၼမ်ားကို တဦးတေယာက္က ၀င္ေရးသြားခဲ႔တာ လို႔ ေျပာရင္
  ေျပာႏိုင္လိမ္႔မယ္။ အျငင္းပြားစရာ ရွိႏိုင္တယ္။ သစၥာတရား ၊ ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ နဲ႔ ပ႒ာန္း ကိုေတာ႔
မည္သူမွ် ၾကား၀င္ စဥ္းစားႏိုင္ေသာ တရားမဟုတ္ပါ ။ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္နဲ႔
ေဖာ္ထုတ္ေဟာေျပာခဲ႔ေသာ တရားစစ္စစ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေခတ္ အဆက္ဆက္ ေထာက္ခံခဲ႔ၾကပါတယ္။
ပဋိစၥ သမုပၸါဒ္ က အေၾကာင္းအက်ိဳး ဆက္ႏြယ္မႈကို ျပတယ္ ။ ဒီအေၾကာင္္းေတြ ေၾကာင္႔ ဒီ အက်ိဳး
ေပၚလာတယ္ ၊ ဒီအေၾကာင္းမရွိရင္ ဒီအက်ိဳးအေပၚဘူး။ ဒီအေၾကာင္းခ်ဳပ္ရင္ ဒီအက်ိဳးခ်ဳပ္မယ္။
စသည္ျဖင္႔ ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတယ္။ သုတၱန္ ေဒသနာ နည္းနဲ႔ေဟာ ပါတယ္။
ဒီေတာ႔ အက်ိဳးျဖစ္ေနတာေတြကေတာ႔ သိပါျပီ။ ဒီအက်ိဳးေပါင္းစံုကို ျဖစ္ေစတဲ႔ အေၾကာင္းတရား ေတြနဲ႔
သူတို႔ရဲ႔ စြမ္းအင္ေတြက ဘာေတြျဖစ္မလဲဆိုတာကိုေတာ႔ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ပ႒ာန္းမွာ ေဟာၾကားပါတယ္။
 ပ႒ာန္းကိုေတာ႔ အဘိဓမၼာနည္း နဲ႔ ပရမတၱ တိတိက်က် ခြဲျခားျပီးေဟာပါတယ္။
 ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းတရား လို႔ အဓိပၸါယ္အားျဖင္႔လဲ
ေပၚလြင္လာပါတယ္။
ပ႒ာန္းကို္(၃)မ်ိဳးခြဲေလ႔လာၾကပါတယ္။
(၁) အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား မ်ားျပားေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ား
(၂) ကုသိုလ္တရား ၊ အကုသိုလ္တရားမ်ား ကိုဖန္တီးျခင္း
(၃) ကုသိုလ္တရား ၊ အကုသိုလ္တရားမ်ားမွ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္စဥ္မ်ား ဖန္တီးျခင္း ။
အေၾကာင္းတရားေပါင္းမ်ားစြာထဲက အထင္ရွားဆံုး ေရြးထုတ္တဲ႔အခါ (၂၄)ပါးထြက္လာပါတယ္။
အျခားေသာ အေၾကာင္းတရားမ်ားကိုပါ ေပါင္းရင္ အမ်ားၾကီး ရွိပါေသးတယ္။
ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ဟာ သဗၺညဳတ ဥာဏ္ေတာ္နဲ႔ သာ ျပီးျပည္႔စံုေအာင္ သိႏိုင္ပါမယ္။
ဒီေတာ႔ ေလးနက္က်ယ္ျပန္႔မႈ အရ ပ႒ာန္းက်မ္းကို္(၃)မ်ိဳးခြဲၾကပါတယ္ ။
(၁) အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ
(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ
(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ ဆိုျပီး ခြဲပါတယ္။
(၁)အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ ဆိုတာ အရမ္းကို က်ယ္ျပန္႔လြန္းတယ္ ၊ ျမတ္စြာဘုရား တာ၀တိသာမွာ
ေဟာတဲ႔ အျပည္႔အစံုပ႒ာန္း ျဖစ္တယ္။
(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ ဆိုတာ အလြန္က်ဥ္းတဲ႔ေဒသနာ နတ္ျပည္မွာ အသံမစဲ တရားေဟာေနရာကေန
 နိမၼိတရုပ္ပြားေတာ္ကို တရားဆက္ေဟာေနေစျပီး လူသားစစ္စစ္ဘုရားရွင္ ခႏၵာ၀န္ေဆာင္ဖို႔
လူျပည္ကိုဆင္းျပီး ၀တ္ျပဳတဲ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာကို ေဟာတဲ႔ ေဒသနာေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။
(ျဖစ္စဥ္ကို အေရွ႕မွာ ေရးျပီးပါျပီ ၊ ျပန္ဖတ္လိုက္ပါ) ။ အလြန္အတိုခ်ဳပ္ေဟာေပမယ္႔ 
 အရွင္သာရိပုတၱရာက နည္းေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ တန္ဆာဆင္ျပီး အက်ယ္သိႏိုင္ပါတယ္။
(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ ကေတာ႔ မက်ဥ္းလြန္း ၊ မက်ယ္လြန္းေသာ 
တရားေတာ္လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒါကေတာ႔ အရွင္သာရိပုတၱရာက မိမိတပည္႔
ရဟန္း (၅၀၀)ကို ့ျပန္ေဟာတဲ႔ တရားျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာမွာ
သင္ၾကားေဟာေျပာေနတဲ႔ ပ႒ာန္းဟာ အရွင္သာရိပုတၱရာက ျပန္ေဟာတဲ႔ မက်ဥ္းလြန္း ၊
မက်ယ္လြန္းေသာ ပ႒ာန္းတရားေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ပ႒ာန္းကို ေဟာပံု၊ေဟာနည္းကလည္း
(၃)မ်ိဳးရွိပါတယ္။
(၁) ပု စၦာ ၀ါရ = အေမး
ျမတ္စြာဘုရားေဟာတဲ႔ ပ႒ာန္းဟာ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ျပန္႔သလဲဆိုရင္ အေမးပုစၦာေပါင္း ၄၀၄၉၄ ကုေဋ ၊
 ( ၈ ) သန္း၊ ( ၅ )သိန္း ၊ ( ၃ )ေသာင္း ၊ ( ၃ )ေထာင္ ၊ ( ၂ ) ရာ ၊( ၄ )ဆယ္႔ ( ၈ ) ရွစ္ ရွိတယ္လို႔
ဆိုပါတယ္။
အေမးပု စၦာေပါင္း ဂဏာန္းျဖင္႔ - (၄၀၄၉၄ ၈၅၃ ၃၂၄၈) ပု စၦာ ရွိတယ္။
အဲဒီေတာ႔ လူတစ္ေယာက္က တစ္ေန႔ကို အေမးပု စၦာေပါင္း တစ္သိန္း (၁၀၀ ၀၀၀) ကို ရြတ္ျပီး
 ဘုရားရွင္ကို ပူေဇာ္မယ္ဆိုရင္ ( ပ႒ာန္းတစ္ခုတည္းေနာ္၊ အဘိဓမၼာ (၇) က်မ္းလံုးထဲက မဟုတ္ဘူး)
အဲဒီလူ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀၀ ရြတ္မွာ အေမးပုစၦာေတြ ကုန္ႏိုင္မယ္လို႔ က်မ္းျပဳ ဆရာေတာ္ေတြ
တင္စားေရးသားၾကတယ္။ ဒီအေမးပုစၦာေတြကို ပုံႏွိပ္မယ္ဆိုရင္လည္း စာရြတ္ေလာက္မွာ မဟုတ္ဘူးတဲ႔ ။
(၂) ၀ိသဇၹနာ၀ါရ = အေျဖ
အေမးေတာင္ ဒီေလာက္မ်ားတာ အေျဖကေတာ႔ ေျပာမေနေတာ႔ဘူး။
(၃) သခ်ာၤ ၀ါရ = သရုပ္ခြဲ
သရုပ္ခြဲျပီး ခ်ဲ႕ ဦးမယ္ ဆိုရင္ေတာ႔ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ ။
ဒါေၾကာင္႔ ပ႒ာန္းကို
မဟာ ပကရဏက်မ္း လို႔လဲေခၚတယ္။
မဟာ = ၾကီးက်ယ္
ပကရဏ = ခမ္းနားခန္႕ ျငား ဒါေၾကာင္႔လဲ သံဃာယနာေတြမွာ ပ႒ာန္းကို အတိုဆံုးခ်ဳပ္ျပီးသာ
 ခ်န္ျပီးတင္ပါတယ္။
(၃)မ်ိဳးအားျဖင္႔ ခြဲျခားေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။-
ပစၥယုေဒၵသ = ပစၥယ + ဥေဒသ = ပစၥည္း + အက်ဥ္း ေ၀ဖန္ျခင္း
ပစၥယနိေဒၵသ = ပစၥယ + နိေဒၵသ = ပစၥည္း + အက်ယ္ ေ၀ဖန္ျခင္း
ပရိ နိေဒၵသ = ပ႒ာန္းကို အက်ယ္ ေ၀ဖန္ျခင္း ။
သံဃာယနာဆ႒မူအရ ကိုပဲ အက်ယ္ေ၀ဖန္မယ္ဆိုရင္ အေမးပုစၦာ တစ္ခုကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ုျပန္႔
ရွင္းလင္းေျဖၾကားႏိုင္ဖို႔ က်မ္း ( ၃၀ ) အုပ္ ၊ ရြက္ေရ ( ၄၀၀၀ )ေက်ာ္ ရိုက္မွ ရမယ္။ အေမး ကုေဋ
 (၄၀၀၀၀)ေက်ာ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ႔ဘူး။ ပ႒ာန္းအက်ယ္ကို အသံမစဲ ပူေဇာ္ၾကေတာ႔
 ဆရာေတာ္ေတြက ပ၊ပ၊ပ ၊လ၊လ၊လ စသည္ အတိုေတြကို ရြတ္သြားၾကတာရွိတယ္။ ဒါကို ျမဳပ္ျပီးဆိုတာ ၊
 ညွိဳ႔တယ္လို႔လဲ ေျပာၾကတယ္။ အက်ယ္သိခ်င္ ေဖာ္ျပီးၾကည္႔ရမယ္လို႔ ဆိုလိုတယ္။
အဲဒီလို မတရားခ်ဳံ႕ ထားတဲ႔ ဟာေတာင္ ပ႒ာန္းက (၅)က်မ္းရွိတယ္ ။ (၅) အုပ္ေပါ႔ ၊
စာမ်က္ႏွာ - ၂၆၄၀ ရွိတယ္။ အခ်ိန္ (၁၃၂)နာရီရြတ္ရမယ္။
က်မ္းၾကီးအေနနဲ႔ ကေတာ႔ ပ႒ာန္းက်မ္းၾကီး (၄)မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
၁- ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း
၂- ဓမၼပစၥနီယပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း
၃- ဓမၼာႏုေလာမ ပစၥနီယပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆က်မ္း
၄- ဓမၼပစၥနီယာႏုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း ဆိုျပီး ေဟာပံု ေဟာနည္းအရ က်မ္း (၄)မ်ိဳးရွိပါတယ္္ ။
ဒီေတာ႔ အားလံုးက အက်ဥ္းအားျဖင္႔ (၂၄ )က်မ္း ရွိတယ္။
ဓမၼာႏုုေလာမ ပ႒ာန္း - အက်ဥ္း ၆ က်မ္း ကို အက်ယ္အားျဖင္႔ ဒီလို ျပန္ခြဲႏိုင္ပါတယ္ ။
၁- ဓမၼာႏုုေလာမ တိက ၂၂ ၊
၂- ဓမၼာႏုုေလာမ ဒုက ၁၀၀ ၊
၃- ဓမၼာႏုုေလာမ ဒုက တိက ၆၆၀၀ ၊
၄- ဓမၼာႏုုေလာမ တိက ဒုက ၄၄၀၀ ၊
၅- ဓမၼာႏုုေလာမ တိကတိက ၁၃၈၆ ၊
၆- ဒုက ဒုက ၁၉၈၀၀ဆိုျပီး ရွိျပန္တယ္ ။ ဒါေၾကာင္႔ အက်ယ္ မွာ ဓမၼာႏုုေလာမ
ပ႒ာန္းအတြက္ ၃၂၃၀၈က်မ္း ျဖစ္ျပန္တယ္။
ဒီေတာ႔ ျပည္႔ျပည္႔စံုစံု ေလ႔လာဖို႔ အက်ဥ္းခ်ည္းပဲ ၆ * ၄ = ၂၄ က်မ္း ၊
အက်ယ္အားျဖင္႔ ၃၂၃၀၈ * ၄ ဆိုေတာ႔ အားလံုး ၁၂၉၂၃၂ က်မ္း …ရွိမယ္။ ၾကည္႔ပါဦး ၊
ဘယ္ေလာက္မ်ားတယ္ဆိုတာ ၊ ဘယ္လိုမ်ား အကုန္ေလ႔လာႏိုင္မလဲ ။
အင္မတန္ကို ဥာဏ္ၾကီးသူေတြ ပဲ နာၾကားႏုိင္တဲ႔ တရားေတာ္ၾကီးပါပဲ ။
ပ႒ာန္းရဲ႔ နက္နဲမႈမွာလဲ (၄)မ်ိဳးရွိျပန္တယ္။ ဂမၻီရ (၄) မ်ိဳး လို႔ ေခၚပါတယ္ ။
ဓမၼ ဂမၻီရ =ေ၀ါဟာရ စကားလံုးနက္နဲျခင္း
အတၳ ဂမၻီရ = အနက္အဓိပၸါယ္ နက္နဲျခင္း
ေဒသနာ ဂမၻီရ =ေဟာပံုေဟာနည္း နက္နဲျခင္း
ပဋိေ၀ဒ ဂမၻီရ = ထိုးထြင္းသိျမင္ႏိုင္မႈ နက္နဲျခင္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ပ႒ာန္းေဒသနာေတာ္
ကိုနာၾကားျပီးခ်ိန္မွာေတာ႔ နတ္ ျဗဟၼာ ကုေဋ ( ၈၀ ၀၀၀ ) ကြ်တ္တမ္း၀င္ ၊ လူျပည္က
ရဟန္း ၅၀၀ - ရဟႏၱာ ျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အျခားသာဓကေတြနဲ႔ ပ႒ာန္းဘာလို႔ တန္ခိုးၾကီးရေၾကာင္းကိုေတာ႔ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ ရဲ႔ အေျချပဳပ႒ာန္းစာအုပ္မွာ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။
ရြတ္ဆိုျခင္းမွာေတာ႔ အသံကို အမ်ားနဲ႔ဆိုရင္လဲ အားလံုး ညီ ေအာင္ ၊ ပီ ေအာင္ ၊
ၾကည္ေအာင္ ရြတ္ဆိုမွ အက်ိဳးပိုမ်ားမယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။
 (ဥပမာ - ပစၥေယာ = ပ်စ္စေယာ မဟုတ္ -် အသံ မပါေစရ ၊၊ ရ (လွ်ာလိပ္) နဲ႔ ယ အသံခြဲ ၊
အင္ညမင္ည ၊ ႆ = နိႆယ = နိတ္သယ ၊ အ-ရူပ (ခြဲျပီးရြတ္) ၊ အ-၀ိဂတ ၊ အိန္ဒရိယ…စသည္ )…
ေဟတု စတဲ႔ ပစၥည္း တစ္ခုျခင္းေတြကိုေတာ႔ မေရးေတာ႔ဘူး။ ဆရာေတာ္ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသ နဲ႔
အရွင္ေဆကိႏၵ (၂) ပါး ေတာ႔ ပ႒ာန္းကို ရွင္းလင္းေဟာၾကားထားတာ စာအုပ္နဲ႔ တရားေတာ္ေတြ ရွိတယ္ ၊
ဓမၼဗ်ဴဟာ ေဒၚခင္လွတင္ ၊ေဒါက္တာမင္းတင္မြန္ တို႔ရဲ႔ တရားေတြ ရွိမယ္။
ေဆြးေႏြးခ်င္တာရွိေသးရင္ေတာ႔ ကြ်န္ေတာ္ ထပ္ရွာျပီး ေရးေပးပါမယ္။
ခ်မ္းသာၾကပါေစ ။
Solomon
solomonn (ပဌာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား) by Pathana (solomonn)
http://solomonn.0fees.net/wordpress/?page_id=10
ပဌာန္း ေဒသနာေတာ္ ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ဓမၼမွတ္စုမ်ား
 
No. Myanmar Language Title author
1 အဓိပတိပစၥည္း ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
2 ၄။ အနႏၲရပစၥည္း (က) ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
3 ၄။ အနနၲရပစၥည္း (ခ) ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
4 ၄။ အနႏၲရ ပစၥည္း (ဂ) ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
5 ၄။ အနႏၲရ ပစၥည္း (ဃ) ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
6 ၄။ အနႏၲရ ပစၥည္း (င) ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
7 ေဟတုပစၥည္း ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
8 အာရမၼဏပစၥည္း ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
9 ပ႒ာန္းသင္ၾကားခဲ့စဥ္ မွတ္သားဖြယ္ရာ ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
10 ပ႒ာန္းပါဠိေတာ္ ပစၥယုေဒၵသ နိႆယ ျပည့္ၿဖိဳး (ေဗာဓိၿမိဳင္ဓမၼရိပ္)
11 မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ အႏွစ္ခ်ဳပ္ ဘဒၵႏၱ သိရိႏၵ
12 ႀကီးပြြါးေစေၾကာင္း ပ႒ာန္းနည္းေကာင္းမ်ား ဓမၼရနံ႔
13 ပဌာန္း ေဒသနာေတာ္ မွ သိမွတ္ဖြယ္ရာမ်ား solomonn
List of Dhamma Notes related to Patthana : 13 Dhamma Notes, DhammaWeb DataBase